Lời thú nhận từ… đường đối với cơ thể bạn

Có người đặc biệt yêu thích vị ngọt của đường, nhưng cũng có người tránh xa nó. (Ảnh: ITN)

Để cân bằng giữa vị ngọt và sức khỏe đó là câu hỏi không hề dễ có lời đáp thỏa đáng.

Vai trò của đường

Cung cấp năng lượng

Đường là nguồn cung cấp năng lượng quan trọng nhất và kinh tế nhất cho con người. Sau khi được tiêu hóa trong cơ thể, đường chủ yếu được hấp thụ dưới dạng glucose.

Glucose có thể được tất cả các mô sử dụng, ví dụ, protein trong cơ bắp không thể bị oxy hóa trực tiếp để tạo ra năng lượng, khả năng oxy hóa của chất béo trong cơ bắp rất thấp, năng lượng hiệu quả nhất cho hoạt động cơ bắp là glycogen, trong khi trái tim và hệ thần kinh chỉ có thể sử dụng glucose làm nguồn năng lượng.

Cấu thành tổ chức cơ thể

Đường và lipid là thành phần của màng tế bào và mô thần kinh; glycoprotein là một phần của nhiều chất chức năng quan trọng như enzyme, kháng thể và hormone; ribose và deoxyribose là một trong những thành phần chính của vật chất di truyền RNA và DNA.

Tác dụng bảo vệ gan và giải độc

Khi đường được tiêu thụ đầy đủ, có thể tăng cường dự trữ glycogen trong gan, giúp cơ thể nâng cao khả năng chống lại các chất độc hại từ bên ngoài.

Tác hại của đường

Ảnh hưởng đến chuyển hóa

Ăn nhiều thực phẩm chứa đường dễ dẫn đến béo phì. (Ảnh: ITN)

Ăn nhiều đường dễ dẫn đến béo phì, mà béo phì là một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh tiểu đường.

Đối với những bệnh nhân đã có bệnh tiểu đường, tác hại của đường càng lớn, có thể khiến đường huyết tăng nhanh, làm nặng thêm tình trạng bệnh, thậm chí gây ra nhiễm toan ceton nghiêm trọng.

Ảnh hưởng đến chuyển hóa lipid

Nếu đường còn dư thừa trong cơ thể, có thể chuyển hóa thành lipid, sau đó chuyển thành triglycerid, ảnh hưởng đến cân bằng chuyển hóa của chất béo, thậm chí gây ra tăng lipid trong máu, do đó làm gia tăng rủi ro xơ vữa động mạch, thậm chí gây ra các bệnh tim mạch và não như bệnh mạch vành, đột quỵ.

Gây ra bệnh gout

Các quá trình chuyển hóa trong cơ thể liên quan mật thiết với nhau, và chuyển hóa đường cũng có liên quan đến chuyển hóa acid uric.

Nếu trong cơ thể có nhiều đường, rất dễ dẫn đến sự hình thành acid uric nội sinh, từ đó làm tăng nồng độ acid uric trong máu, gây ra gout.

Ảnh hưởng đến mức hormone

Mặc dù đường có khả năng thúc đẩy não bộ tiết ra dopamine, khiến con người cảm thấy vui vẻ, nhưng nó cũng có thể ảnh hưởng đến mức hormone sinh dục trong cơ thể.

Nếu mức hormone sinh dục bị rối loạn, đặc biệt là androgen, có thể dẫn đến sự bài tiết mạnh mẽ của tuyến bã nhờn, từ đó tăng cường sự tiết bã nhờn, thậm chí có thể gây ra mụn trứng cá.

Sự rối loạn estrogen và progesterone có thể gây ra các bệnh phụ khoa, chẳng hạn như hội chứng buồng trứng đa nang, thậm chí kích thích rối loạn chuyển hóa canxi, gây ra loãng xương.

Thúc đẩy quá trình lão hóa da nhanh chóng

Đường sẽ kết hợp với collagen trong da, do đó làm cho collagen và elastin bị gly hóa, mất đi độ đàn hồi, gây ra nếp nhăn hoặc khiến da trở nên nhão, từ đó tăng tốc độ lão hóa của cơ thể.

Thậm chí còn có thể gây ra sự xuất hiện của các đốm sắc tố, ví dụ như những người thích ăn đường thường gặp phải tình trạng da tối màu hơn hoặc xuất hiện đốm.

Gây ra sâu răng

Đường cung cấp một môi trường phát triển tốt cho vi khuẩn trong miệng. Nếu ăn đường xong mà không kịp súc miệng hoặc đánh răng, thì một phần của đường sẽ còn lại trong miệng.

Khi vi khuẩn trong miệng sử dụng những phần đường còn lại này và phát triển mạnh mẽ, sẽ làm tổn thương răng, chẳng hạn như làm hỏng men răng hoặc hình thành mảng bám, dễ dẫn đến sâu răng.

Ngoài những tác hại đã nêu trên, tiêu thụ quá nhiều đường trong thời gian dài cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như ung thư, bệnh tim mạch, trầm cảm, cận thị, suy dinh dưỡng, với mức độ tăng khác nhau.

Tiêu thụ đường một cách đúng đắn

Đối với các loại đường tinh chế như đường trắng, đường nâu, đường mía, đường đá, đường viên, đường mạch nha, Hiệp hội Dinh dưỡng Thế giới khuyên mỗi người không nên tiêu thụ quá 50g mỗi ngày, tốt nhất là dưới 25g.

Lưu ý về thực phẩm không đường

Cần lưu ý rằng trên thị trường có nhiều thực phẩm ghi chữ “thực phẩm không đường”. Khi lựa chọn, nhất định phải cẩn thận, vì một số thực phẩm mặc dù ghi là “không có đường mía”, nhưng trong danh sách nguyên liệu lại có đường trắng hoặc glucose.

Thật ra, các loại đường chỉ khác nhau về tên gọi. Một số sản phẩm còn dùng đường ăn, đường saccharin thay thế cho đường mía, thực chất chỉ là thay đổi hình thức mà không thay đổi bản chất.

Ngay cả khi một số thực phẩm không chứa chất phụ gia có đường, nhưng thực phẩm đó có thể vẫn chứa đường. Thực phẩm không đường (như bánh ngọt không đường) thực sự được làm từ ngũ cốc, trong cơ thể có thể phân giải thành glucose, vì vậy thực phẩm không đường không có nghĩa là hoàn toàn không chứa đường!

Theo cma.org

Tùng Lâm