Lòng yêu nước bắc cầu cảm xúc giữa các thế hệ

1. Trong những ngày cả nước tưng bừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh (2/9/1945 - 2/9/2025), cùng với không khí rộn ràng trên từng con đường, góc phố thì đời sống văn hóa nghệ thuật cũng vô cùng sôi động với nhiều tác phẩm, chương trình được ra mắt. Trong đó, không khó để nhận thấy cảm hứng yêu nước, lòng tự hào dân tộc đã như dòng chủ lưu trào dâng trong các tác phẩm.

Cuộc trò chuyện giữa các thế hệ trong MV “Viết tiếp câu chuyện hòa bình” của ca sĩ Tùng Dương.

Là một trong những lĩnh vực sôi động và đa sắc bậc nhất, âm nhạc đang cho thấy một sự chuyển mình ngoạn mục với sự chiếm lĩnh của các ca khúc về quê hương đất nước, về lòng tự hào dân tộc. Nếu như trước đây, các dịp kỷ niệm thường gắn liền với các ca khúc cách mạng đi cùng năm tháng, thì thời gian gần đây, đời sống âm nhạc xuất hiện dòng nhạc yêu nước mang phong cách hiện đại. Hàng loạt tác phẩm mới ra đời, nhanh chóng đứng vững trên các nền tảng số và được giới trẻ đón nhận nồng nhiệt.

Trong số các tác phẩm âm nhạc “làm mưa làm gió” trên tất cả các sân khấu biểu diễn phải kể tới “Viết tiếp câu chuyện hòa bình” của nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung. Ra mắt vào cuối năm 2023, nhưng ca khúc này thực sự “gây bão” trên khắp các nền tảng số vào dịp kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025). Lời ca giản dị nhưng ý nghĩa, chứa đựng thông điệp sâu sắc về lòng biết ơn thế hệ cha ông cùng giai điệu hào hùng đã nhanh chóng chạm vào trái tim người nghe ở mọi lứa tuổi.

Không chỉ xuất hiện thường xuyên trên các sân khấu lớn, qua sự thể hiện của một loạt ca sĩ như Duyên Quỳnh, Đông Hùng - Võ Hạ Trâm… mới đây nhất, ca sĩ Tùng Dương cho ra mắt MV ca khúc này vẫn nhanh chóng thu hút hàng triệu lượt người xem. “Viết tiếp câu chuyện hòa bình” là sản phẩm âm nhạc thứ hai đánh dấu sự kết hợp tiếp theo giữa ca sĩ Tùng Dương và nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung sau ca khúc “Việt Nam - Tự hào tiếp bước tương lai”.

Cùng trong trường cảm xúc yêu nước, tác phẩm với giai điệu hùng tráng, hiện đại, phần ca từ là niềm tự hào về một quốc gia đang trong kỷ nguyên vươn mình hướng tới tương lai mang ý nghĩa đương đại sâu sắc. Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung chia sẻ anh sáng tác ca khúc “Viết tiếp câu chuyện hòa bình” khi bồi hồi đứng giữa nghĩa trang Hàng Dương (Côn Đảo), cảm nhận rõ sự hy sinh của lớp lớp cha anh để chúng ta có được cuộc sống tươi đẹp ngày hôm nay.

Một cảnh trong vở “Lời thề thứ 9” của Nhà hát Tuổi trẻ.

Cảm hứng yêu nước được các nghệ sĩ truyền tải và lan tỏa qua một loạt tác phẩm âm nhạc như “Mãi là người Việt Nam” của Trang Pháp, “Nguyện là người Việt Nam” của Võ Hạ Trâm. Hay, đạo diễn Trần Thành Trung cũng cho ra mắt MV “Kiếp sau vẫn là người Việt Nam” (sáng tác Tuấn Cry) mở màn cho chuỗi dự án nghệ thuật công cộng “Vietnam love”, nhóm sản xuất DTAP với MV “Made in Vietnam” quy tụ 100 nghệ sĩ, người nổi tiếng đến từ nhiều ngành nghề...

Ca khúc “Còn gì đẹp hơn” cũng bước ra từ bộ phim “Mưa đỏ” trở thành một tác phẩm âm nhạc độc lập, tạo sự xúc động mạnh mẽ với người nghe. Điểm gặp gỡ giữa những tác phẩm này đều có giai điệu dễ nghe, dễ hát với ca từ sâu sắc, tôn vinh công lao của cha ông đã hy sinh xương máu để có được hòa bình, độc lập ngày hôm nay. Đồng thời khơi gợi cảm xúc và tinh thần yêu nước và niềm tự hào dân tộc. Mỗi nghệ sĩ có cách thể hiện cảm hứng yêu nước khác nhau nhưng với giai điệu âm nhạc hiện đại, cuốn hút, cùng cách truyền thông điệp một cách gần gũi, hấp dẫn, cảm hứng yêu nước trong tác phẩm nghệ thuật của các nghệ sĩ lan tỏa và thấm vào thế hệ trẻ đầy tự nhiên.

2. Nhà văn Chu Lai khẳng định “Lòng yêu nước không phải là đặc quyền của riêng ai… dù thế hệ khác nhau, tất cả đều có chung hạt nhân kim cương: đó là lòng tự tôn dân tộc”. Vì thế, trong dòng chảy văn học nghệ thuật, cảm hứng yêu nước vẫn luôn là sợi chỉ đỏ xuyên suốt, là tinh thần chủ đạo của các tác phẩm nghệ thuật. Tùy theo từng hoàn cảnh cụ thể, cảm hứng ấy biểu hiện cuộn trào hay sâu lắng. Ra mắt và dịp kỷ niệm 30/4/2025, bộ phim “Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối” (đạo diễn Bùi Thạc Chuyên) khắc họa cuộc sống chiến đấu của những người lính vùng địa đạo Củ Chi đã tạo được con sốt trong lòng khán giả.

Bằng việc khắc họa sự khốc liệt của chiến tranh, “Mưa đỏ” lan tỏa thông điệp về tình-yêu đất nước.

Tương tự, vừa ra rạp được chục ngày nhưng “Mưa đỏ” (đạo diễn Đặng Thái Huyền), Điện ảnh Quân đội nhân dân sản xuất đã đạt mức doanh thu kỷ lục lớn nhất từ trước đến nay là hơn 200 tỷ. Trong số đông khán giả tới rạp có rất nhiều người trẻ. Trên các trang mạng xã hội, các bạn trẻ không chỉ bày tỏ cảm nhận về những tác phẩm điện ảnh này mà còn bộc bạch sự hiểu biết về lịch sử, lòng biết ơn và trân trọng sự hy sinh xương máu của cha ông cho hòa bình hôm nay. Cùng với đó, những trang sử về địa đạo Củ Chi anh hùng, về chảo lửa Quảng Trị thêm một lần nữa được các bạn trẻ đọc, tìm hiểu và chia sẻ với nhau.

Cùng hòa chung với cảm hứng thời đại ấy, sân khấu kịch cũng rộn ràng với nhiều vở diễn được dàn dựng để ra mắt khán giả trong dịp đặc biệt này. Nhà hát kịch Việt Nam với chương trình nghệ thuật “Bác Hồ một tình yêu bao la” và vở nhạc kịch “Cafe bánh mì”. Đây là 2 tác phẩm đặc biệt được đầu tư công phu từ kịch bản, dàn dựng tới biểu diễn.

Chương trình nghệ thuật “Bác Hồ một tình yêu bao la” bao gồm 2 vở kịch ngắn là “Chuyện nhà chị Tín” và “Miền Nam trong trái tim Bác” khắc họa hình tượng vị Cha già kính yêu của dân tộc với tình yêu bao la dành cho đồng bào Việt Nam. Thông qua loại hình sân khấu hiện đại nhưng cũng đầy thách thức là nhạc kịch, “Cafe bánh mì” được dàn dựng từ kịch bản gốc của tác giả Seo Sang Wan (Hàn Quốc) và sự hoàn thiện của tác giả Lê Trinh, cùng sự tham gia của nhiều nghệ sĩ Việt Nam và Hàn Quốc. Vở kịch có bối cảnh là đất nước Việt Nam trong những năm tháng chiến tranh đầy đau thương nhưng ngời sáng tinh thần bất khuất vượt mọi gian nan để đấu tranh giành lấy độc lập, tự do cho dân tộc.

Cảnh trong vở “Chuyện nhà chị Tín” trong chương trình “Bác Hồ một tình yêu bao la”.

Dịp này, Nhà hát Tuổi trẻ cũng công diễn vở “Trái tim Người dẫn đường” như một lời tri ân với Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc. Vở diễn là sự kết hợp độc đáo giữa sân khấu - âm nhạc - hình ảnh tư liệu tái hiện hình tượng Bác Hồ qua các giai đoạn lịch sử quan trọng của đất nước: từ những ngày Người ra đi tìm đường cứu nước, đến thời khắc vĩ đại đọc bản Tuyên ngôn độc lập (2/9/1945) và những tháng năm Người sống giản dị, gần gũi với nhân dân. Với những đề tài có tính chính luận nhưng với cách dàn dựng mang màu sắc đương đại, phù hợp với tâm lý tiếp nhận của khán giả trẻ, những vở diễn luôn nhận được sự hưởng ứng tích cực của khán giả.

Chỉ sau 20 phút mở đăng ký, toàn bộ vé của 3 buổi diểu diễn vào cuối tháng 8/2025 của vở “Người đi dép cao su” (tác giả Kateb Yacine, biên tập và đạo diễn là TS, NGƯT Lê Mạnh Hùng) của Nhà hát Kịch Việt Nam đã hết vé. Vở diễn tái hiện hành trình của những người lính bình dị mà kiên cường tạo nên một bản hùng ca chân thật và đầy cảm xúc. Một điều đáng mừng là tác giả của những tác phẩm nghệ thuật mới ra đời, xúc động, chứa chan tình yêu đất nước ấy đa phần đều là những người trẻ tuổi.

Đạo diễn Đặng Thái Huyền, nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung, ca sĩ Tùng Dương, Võ Hạ Trâm… và nhiều nghệ sĩ nữa đều là người trẻ thuộc thế hệ 8x,9x. Những ca khúc được làm mới, bản phối khí hiện đại, những bộ phim, vở kịch được đầu tư công phu, chỉn chu cùng thông điệp ý nghĩa đã góp phần lan tỏa tình yêu quê hương đất nước tới những thế hệ tương lai.

Tiến sĩ Lê Hải Minh (Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch) cho rằng, sự thành công của những tác phẩm văn học nghệ thuật chứa đựng cảm hứng yêu nước đã chứng minh một điều, giới trẻ sẵn sàng đón nhận các tác phẩm về quê hương, đất nước, miễn là có cách thể hiện chân thực và phù hợp với ngôn ngữ của thời đại số và tâm lý tiếp nhận của lớp khán giả ấy. Không cần phải hô hào, những tác phẩm ấy là cầu nối cảm xúc giữa quá khứ và hiện tại tới tương lai, mang đến thông điệp yêu nước một cách tự nhiên, hiệu quả, tạo nên sự đồng cảm lớn trong công chúng. Tất cả đã tạo thành một bản hòa ca của lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc và khát vọng cống hiến xây đắp tương lai.

Tuấn Phong