Lớp học kỹ năng sống miễn phí bên sông Hàn của cô Phó Hiệu trưởng

Cô Phạm Thị Thùy Loan - Phó Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Huệ (phường Hải Châu, TP Đà Nẵng) trong một tiết học của Lớp kỹ năng sống miễn phí.

Giúp học sinh quản lý tốt cảm xúc

Đều đặn vào mỗi sáng thứ Bảy, trong suốt 3 tháng hè, phòng Âm nhạc của Trường THCS Nguyễn Huệ (phường Hải Châu, TP Đà Nẵng) lại sôi động với các hoạt động của lớp kỹ năng sống miễn phí do cô Phạm Thị Thùy Loan, Phó Hiệu trưởng nhà trường giảng dạy. Mục tiêu của khóa học hướng tới là từ những kỹ năng sống được trang bị sẽ giúp các em trưởng thành trong an toàn và lớn lên trong hạnh phúc.

Học sinh thuyết trình các vấn đề liên quan đến Kỹ năng sử dụng mạng xã hội an toàn và hiệu quả.

Nhiều năm gắn bó, có cơ hội gần gũi, lắng nghe tâm sự, cô Phạm Thị Thùy Loan nhận thấy, học sinh ở tuổi dậy thì (từ 9 đến 13 tuổi) có nhiều thay đổi tâm sinh lý. Các em thường bối rối trước những thay đổi của cơ thể, dễ cáu gắt, nhạy cảm, hoặc muốn khẳng định bản thân nhưng lại thiếu kỹ năng kiểm soát cảm xúc. Đây cũng là lứa tuổi bắt đầu tò mò về tình cảm, giới tính nhưng không phải lúc nào các em cũng chia sẻ với cha mẹ, thầy cô.

"Bức tường" Hành động tử tế, một hoạt động trong chuyên đề về bạo lực học đường của Lớp kỹ năng sống.

Khóa học vì vậy được thiết kế với các nội dung giáo dục kỹ năng sống cần thiết cho từng độ tuổi như: Kỹ năng quản lý cảm xúc; phòng tránh bạo lực học đường; giáo dục giới tính và sức khỏe sinh sản tuổi vị thành niên; phòng tránh xâm hại tình dục trẻ em; phòng tránh tai nạn thương tích; giao tiếp hiệu quả và văn hóa ứng xử; kỹ năng ra quyết định; sử dụng mạng xã hội an toàn và hiệu quả; phản biện và giải quyết vấn đề… Các giờ học được cụ thể hóa và sinh động bằng trò chơi trải nghiệm, đóng vai, thảo luận nhóm, thực hành nhóm, thực hành cá nhân, tranh biện.

Như với chủ đề Kỹ năng tự nhận thức và định vị bản thân, lớp học có “Cây bản thân tích cực” được làm nên từ những “trái tim tự hào”. Mỗi em sẽ viết ra 3 ưu điểm của bản thân vào 3 mảnh giấy hình trái tim rồi gắn thành cây. “Sản phẩm này cô và các bạn đều thích và vui vì nó không chỉ đẹp mà còn giúp các bạn tự tin hơn khi nói ra được những điểm tích cực nhất của bản thân, từ đó sẽ hướng đến suy nghĩ tích cực, tiếp tục làm được nhiều điều tốt đẹp cho cuộc sống” – cô Loan chia sẻ.

Cây bản thân tích cực, sản phẩm của chủ đề Kỹ năng tự nhận thức và định vị bản thân.

Hay khi phân tích các tình huống trong chủ đề về bạo lực học đường, lớp học ghi nhận nhiều ý kiến trái chiều của học sinh. Các em còn mạnh dạn đưa ra những băn khoăn, phản biện về các vấn đề có liên quan. Chủ đề này vì vậy được cô Loan “ưu tiên” thêm một buổi học. Từ những tranh biện cùng với các bài tập thực hành, học sinh phát triển được khả năng giải quyết vấn đề cơ bản trong cuộc sống cũng như những thách thức tại trường học với bạn bè, thầy cô và gia đình.

Anh Lê Văn Long (trú tại phường Thanh Khê, TP Đà Nẵng) kể, sau 3 tháng hè tham gia khóa học, điều dễ nhận thấy nhất ở con trai là đã giữ được bình tĩnh, không còn nổi nóng, thậm chí là đánh em như trước đây .

Giúp học sinh trưởng thành an toàn và hạnh phúc

Cô Phạm Thị Thùy Loan chia sẻ: “Hiện các em có điều kiện tiếp xúc với công nghệ và mạng xã hội rất sớm. Điều này vừa là cơ hội, vừa là thách thức. Các em có thể tìm hiểu nhiều điều bổ ích, nhưng cũng dễ bị ảnh hưởng bởi những thông tin sai lệch, chưa phù hợp lứa tuổi, hoặc thậm chí là thông tin độc hại”.

Vì vậy độ tuổi này, các em cần sự đồng hành của người lớn mà vai trò quan trọng nhất là từ gia đình. Đây là nơi gần gũi, đồng hành cùng các em cả quá trình trưởng thành nên sẽ hiểu về các em nhiều hơn ai hết, tiếp đến là sự đồng hành từ phía nhà trường với các chương trình giáo dục phù hợp, từ xã hội với sự chung tay trong công tác chăm lo cho trẻ em. Các em cần được giáo dục đúng đắn và chi tiết về giới tính, sức khỏe sinh sản, kiểm soát cảm xúc,... để tránh bị xâm hại hoặc không chăm sóc sức khỏe tốt cho bản thân, bối rối tự tìm hiểu dễ dẫn đến những kênh thông tin sai hoặc sự tò mò sẽ dẫn các em đến những cạm bẫy từ không gian mạng hoặc từ các mối quan hệ không an toàn, dễ gây méo mó về tư duy, tổn thương về tinh thần và thể xác, khó khăn trong việc hỗ trợ phục hồi.

Một hoạt động trong chủ đề Kỹ năng phòng tránh xâm hại.

Với những chủ đề nhạy cảm như dậy thì, giới tính, hay tự bảo vệ để tránh bị xâm hại tình dục, cô Phạm Thị Thùy Loan thường bắt đầu bằng những câu chuyện gần gũi, ví dụ minh họa, hoặc trò chơi gợi mở để các em thấy thoải mái, an toàn khi chia sẻ. “Từ câu chuyện dẫn dắt này, tôi định hướng cho các em hiểu rằng, những vấn đề từ trước đến nay các em cho là “nhạy cảm”, “khó nói”, thậm chí “rất xấu hổ khi phải nói đến” là bình thường nhất, con người nhất mà ai cũng cần phải biết để bảo vệ, giữ gìn cơ thể” – cô Loan cho biết.

Những kiến thức về giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản không được chuyển tải đến học sinh một chiều. Các em được cô Loan khuyến khích đặt câu hỏi, nêu tình huống, rồi cả lớp cùng trao đổi cách xử lý. Nhờ cách tiếp cận nhẹ nhàng, cởi mở và tôn trọng, các em dần vượt qua sự ngại ngùng, tự tin nói ra những điều “khó nói”. Trong lớp học các em có thể nêu các vấn đề thắc mắc hoặc những biểu hiện sinh lý của bản thân để cùng cô giáo và các bạn chia sẻ; quan trọng hơn, các em biết cách bảo vệ bản thân trong cuộc sống.

Em Phan Khánh An, học sinh Trường THCS Phan Đình Phùng chia sẻ: “Tham gia khóa học, em biết cách để sử dụng mạng xã hội an toàn như không kết bạn với người lạ, không chia sẻ thông tin cá nhân, riêng tư lên mạng, kiểm soát thời gian sử dụng... Em cũng không còn ngại khi phải hỏi người thân về những thay đổi của cơ thể, vệ sinh cá nhân đúng cách, biết cách bảo vệ cơ thể”.

Hà Nguyên