Luận án tiến sĩ môn cầu lông không đạt, trách nhiệm thuộc về ai?

PGS.TS Nguyễn Hoàng Lan, Đại học Sư phạm TP.HCM cho biết, ngay khi luận án tiến sĩ cầu lông gây xôn xao trên mạng xã hội, bà nhận định hàm lượng khoa học của công trình nghiên cứu này không cao, và đúng như thẩm định của Bộ GD&ĐT, luận án tiến sĩ không đạt chất lượng.

Câu hỏi đặt ra là "tại sao luận án tiến sĩ kém chất lượng như vậy lại lọt qua hội đồng bảo vệ của Viện khoa học Thể dục thể thao và sai phạm này xử lý thế nào?".

Bà Lan cho rằng, trách nhiệm lớn nhất thuộc về Viện Khoa học Thể dục thể thao. "Nếu không có sự 'tiếp tay' của lãnh đạo Viện và Hội đồng khoa học thì những luận án như vậy sẽ không được thông qua. Từ khâu duyệt đề tài đã có vấn đề. Bộ GD&ĐT cần nghiêm khắc kiểm điểm đơn vị, hội đồng bảo vệ luận án", vị chuyên gia nhấn mạnh.

Về băn khoăn có nên hủy bỏ kết quả công nhận luận án tiến sĩ này, bà Lan bày tỏ rằng, đề tài chỉ ở mức khóa luận tốt nghiệp đại học, chưa đủ hàm lượng khoa học để đạt đến trình độ thạc sĩ. "Nên hủy kết quả công nhận luận án. Xử lý thẳng tay như vậy mới ngăn được những luận án nhân bản kiểu copy - paste sau này", bà Lan đề nghị.

"Chúng ta càng làm dứt khoát thì nền khoa học nước nhà mới mong liêm chính thực sự. Mỗi khi xuất hiện luận án tiến sĩ nào đó bị dư luận vạch trần vì kém chất lượng, những người làm khoa học thực thụ như chúng tôi lại thấy đau lòng và xấu hổ vì môi trường học thuật bị vấy bẩn", bà Lan nói thêm.

Theo TS Hoàng Ngọc Vinh, nguyên Vụ trưởng Vụ giáo dục chuyên nghiệp (Bộ GD&ĐT), để lọt những luận án tiến sĩ kém chất lượng, trách nhiệm trước hết thuộc nghiên cứu sinh, đội ngũ hướng dẫn không đủ năng lực và cơ sở đào tạo khi thẩm định phê duyệt đề tài. Trong đó, hội đồng đánh giá luận án tiến sĩ quá "dễ dãi".

"Bộ GD&ĐT cần xem xét trách nhiệm của cơ sở đào tạo, thậm chí tạm dừng tuyển sinh bậc tiến sĩ khóa mới. Bộ cũng cần chấn chỉnh chất lượng các cơ sở đào tạo tiến sĩ khác còn nhiều hạn chế, yếu kém, thiếu liêm chính trong nghiên cứu khoa học.

Tùy mức độ sai phạm của giảng viên hướng dẫn mà tước tư cách hướng dẫn của giảng viên hướng dẫn chính, cũng như tư cách đánh giá luận án tiến sĩ của các thành viên hội đồng đánh giá luận án tiến sĩ", TS Vinh nói.

Các chuyên gia cho rằng cần có các biện pháp cứng rắn mới có thể răn đe các cơ sở đào tạo thiếu trách nhiệm, tránh để xã hội dị nghị về các "lò ấp" tiến sĩ. Bên cạnh đó, các cơ sở đào tạo cần chủ động triển khai chi tiết hóa khung trình độ quốc gia Việt Nam ở trình độ tiến sĩ, làm căn cứ thực hiện cho nghiên cứu sinh, đội ngũ giảng viên hướng dẫn và hội đồng.

Tháng 5/2022, luận án tiến sĩ "Nghiên cứu giải pháp phát triển môn cầu lông cho công chức viên chức thành phố Sơn La" của nghiên cứu sinh Đặng Hoàng Anh gây tranh luận trên các diễn đàn. Nhiều nhà khoa học khẳng định, luận án này chưa phù hợp với chuẩn đầu ra của một luận án tiến sĩ, đề tài luận án chưa xứng tầm.

Ngay sau đó, Bộ GD&ĐT đã thẩm định theo đúng quy chế hiện hành đối với luận án này. Hội đồng thẩm định lại của Bộ gồm 3 chuyên gia.

Sau 5 tháng thẩm định, ngày 6/10, Bộ GD&ĐT thông tin kết quả đánh giá luận án tiến sĩ "Nghiên cứu giải pháp phát triển môn cầu lông cho công chức viên chức thành phố Sơn La" không đạt yêu cầu. Trong đó, 2/3 chuyên gia yêu cầu nghiên cứu sinh sửa lại nhiều nội dung của luận án, chuyên gia còn lại đề nghị nghiên cứu sinh làm lại và bảo vệ lại.

Sau khi có kết quả thẩm định, Bộ GD&ĐT đã gửi về cơ sở đào tạo để xử lý theo đúng thẩm quyền.

Hà Cường