Luật bản quyền mới của UAE thuộc hàng nghiêm ngặt nhất thế giới

Những điểm đáng chú ý trong Luật Bản quyền mới của UAE

Theo Gulfnews, UAE ban hành Luật liên bang mới số 38 năm 2021 liên quan đến bản quyền và quyền liên quan (Luật Bản quyền mới) thay thế Luật liên bang cũ số 7 năm 2002 (Luật Bản quyền cũ), và Luật có hiệu lực vào tháng Giêng năm nay. Luật mới đề cập đến những điểm không rõ ràng có thể phát sinh trong bối cảnh dữ liệu và danh mục sở hữu trí tuệ đang thay đổi. Từ ảnh, thiết kế kiến trúc và nghệ thuật ảo đến khái niệm “tác phẩm cho thuê”, khái niệm “sử dụng hợp pháp” đến những vấn đề khác như khả năng chuyển nhượng trong tương lai.., luật mới bao gồm nhiều chi tiết có thể được áp dụng trong khắp lĩnh vực. Có thể nói, luật bao gồm nhiều sửa đổi nhằm tăng cường quyền cho các doanh nghiệp và người sử dụng lao động trong việc tạo ra các tác phẩm có bản quyền.

Trong số những thứ được đề cập ở trên, tác phẩm cho thuê được lưu tâm khá lớn. Điều 28 của Luật Bản quyền mới dường như đặt học thuyết “tác phẩm cho thuê” trên cơ sở pháp lý ở UAE. “Tác phẩm cho thuê” là khái niệm mà bất kỳ quyền sở hữu trí tuệ nào được tạo ra trong quá trình làm việc đều thuộc về người sử dụng lao động chứ không phải người lao động. Điều 28 mới chỉ rõ rằng: bản quyền đối với tác phẩm được tạo ra vì lợi ích của người khác sẽ trao cho người đó; bản quyền do một nhân viên hoặc người lao động thực hiện trong suốt thời gian và liên quan đến công việc của họ sẽ trao cho người sử dụng lao động có tính đến nỗ lực trí tuệ của người lao động; và bản quyền do nhân viên hoặc người lao động thực hiện không liên quan đến hoạt động kinh doanh của người sử dụng lao động và không sử dụng kinh nghiệm, thông tin hoặc công cụ của người sử dụng lao động sẽ thuộc về nhân viên hoặc người lao động. Việc thành lập học thuyết “tác phẩm cho thuê” ghi nhận cam kết của UAE trong việc trở thành trung tâm cho các ngành công nghiệp kỹ thuật số và sáng tạo.

Bên cạnh đó, tăng hình phạt đối với những hành vi vi phạm bản quyền cũng được tăng lên. Điều 39 tăng mức phạt vi phạm bản quyền tiềm năng từ tối đa 50.000 AED lên 100.000 AED (hình phạt trước đó là 10.000 AED - 50.000 AED theo Luật bản quyền cũ - hiện 1 AED tương đương với khoảng 0,27 USD). Điều 40 cũng đưa ra các hình phạt mới nghiêm khắc hơn đối với các hành vi như sản xuất hoặc nhập khẩu các tác phẩm giả mạo; làm gián đoạn hoặc làm hỏng dữ liệu điện tử nhằm mục đích quản lý bản quyền; tải xuống hoặc lưu trữ các chương trình máy tính, ứng dụng hoặc cơ sở dữ liệu mà không có giấy phép từ tác giả hoặc chủ bản quyền. Những hành vi vi phạm như vậy hiện bị phạt tù tối thiểu 6 tháng và/hoặc phạt tiền từ 100.000 AED - 700.000 AED (hình phạt trước đó là phạt tù tối thiểu 3 tháng và phạt 50.000 AED - 500.000 AED theo Luật Bản quyền cũ. Chưa hết, các hình phạt cao hơn sẽ áp dụng cho những người tái phạm.

Trong số các hình phạt kể trên, việc tăng hình phạt đối với việc tải xuống các chương trình máy tính mà không có giấy phép là điều mà người dùng phần mềm doanh nghiệp đặc biệt cần lưu ý. Được hiểu theo nghĩa đen, các doanh nghiệp vượt quá các quyền/số liệu cấp phép của họ trong các thỏa thuận cấp phép phần mềm có khả năng phạm tội theo Luật Bản quyền và có thể phải đối mặt với các khoản phạt hoặc bỏ tù đáng kể (không ảnh hưởng đến các biện pháp khắc phục theo hợp đồng khác mà bên cấp phép phần mềm có thể muốn theo đuổi).

Ngoài ra, Luật Bản quyền mới còn cung cấp các điều khoản để thành lập một Ủy ban mới, sẽ là cơ quan có thẩm quyền được thành lập trực thuộc Bộ Kinh tế với tên gọi “Ủy ban Khiếu nại về bản quyền và quyền liên quan” để giải quyết tất cả các tranh chấp liên quan đến bản quyền hoặc các quyền liên quan…

Nguồn: Shutterstock

Câu chuyện về phán quyết bước ngoặt của tòa án

Tòa án Dubai gần đây đã thông qua một phán quyết mang tính bước ngoặt và có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ bản quyền dữ liệu trên không gian mạng. Câu chuyện bắt đầu từ BNC Networks - một nền tảng cung cấp cho người đăng ký quyền truy cập vào dữ liệu/nội dung được quản lý về đấu thầu xây dựng và các hoạt động dự án. Tuy nhiên, công ty này nhận thấy, nhiều phần nội dung của mình đang hiển thị trên nền tảng của bên thứ ba và họ xác định rằng điều này chỉ có thể xảy ra khi nhiều người đăng ký của họ chuyển những chi tiết đó sang bên thứ ba.

BNC Networks đã liên hệ với tòa án địa phương để can thiệp. Theo một quan chức cấp cao của công ty, ông Avin Gidwani thì đây không chỉ là trường hợp sao chép, dán (copy-paste) một phần thông tin riêng lẻ. Ông cho biết, “sự vi phạm dữ liệu về bản chất này, nếu không được ngăn chặn có thể dẫn đến thiệt hại hàng chục triệu AED, từ đó dẫn đến sự sụp đổ của doanh nghiệp và mất cả trăm việc làm”, bởi dữ liệu mà BNC Networks cung cấp đã được công ty thu thập trong hơn 18 năm nghiên cứu. Ngoài chi phí cho các nhà nghiên cứu, hàng triệu AED đã được đầu tư vào việc phát triển phần mềm và hệ thống để hỗ trợ quá trình nghiên cứu của công ty.

Mặc dù phán quyết cho thấy cổng thông tin khác đã vi phạm bản quyền của BNC Network, nhưng có những khía cạnh khác của vụ việc khiến nó trở nên khá thú vị. Việc nộp đơn khiếu nại ban đầu được thực hiện vào năm ngoái sau khi BNC Network xác nhận rằng các vi phạm dữ liệu đã thực sự xảy ra và nó đang xuất hiện ở đâu. Theo các luật sư, trường hợp của BNC Network được đệ trình trong lúc luật bản quyền cũ vẫn còn hiệu lực. Tuy nhiên, trong thời gian vụ việc diễn ra, luật mới đã được ban hành và có hiệu lực từ ngày 2.1.2022.

Có thể nói, vụ việc cho thấy ý thức bảo vệ quyền cho các doanh nghiệp kinh doanh dựa trên nền tảng kỹ thuật số đang ngày càng phát triển của UAE. Các luật sư cho biết, bảo vệ dữ liệu và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trực tuyến trong tên miền trực tuyến vẫn còn là những lĩnh vực mới, song UAE đã kịp thời đưa vào hệ thống pháp luật của mình. Điều đó cũng liên quan đến việc bảo đảm thông lệ công bằng, giống như việc cung cấp môi trường an toàn cho các doanh nghiệp kỹ thuật số về quyền sở hữu trí tuệ của họ.

Linh Anh