Luật giao dịch điện tử tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho việc chuyển đổi số
Sửa đổi Luật Giao dịch điện tử nhằm khắc phục những vướng mắc, bất cập của Luật Giao dịch điện tử năm 2005, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho việc chuyển đổi các hoạt động từ môi trường thực sang môi trường số trong tất cả các ngành, lĩnh vực.
Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng trình bày Tờ trình về dự án Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi). Ảnh: Quochoi.vn
Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, ngày 25/10, Quốc hội đã nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi).
Tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho việc chuyển đổi số
Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi), Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông (TT&TT) Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, mục đích sửa đổi Luật Giao dịch điện tử là để khắc phục những vướng mắc, bất cập của Luật Giao dịch điện tử năm 2005, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho việc chuyển đổi các hoạt động từ môi trường thực sang môi trường số trong tất cả các ngành, lĩnh vực.
Đồng thời, hoàn thiện các chính sách bảo đảm các giao dịch điện tử an toàn, tin cậy, có giá trị pháp lý. Khẳng định giá trị pháp lý cho giao dịch điện tử, công nhận giao dịch điện tử có giá trị pháp lý giống như giao dịch trong môi trường thực.
Ưu tiên, khuyến khích thực hiện giao dịch điện tử bằng các chính sách giúp thực hiện giao dịch điện tử với thời gian nhanh hơn, chi phí thấp hơn, tiếp cận dễ dàng hơn, được bảo đảm an toàn, tin cậy hơn. Thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa giao dịch điện tử của các cơ quan Nhà nước và các tổ chức, cá nhân.
Theo Tờ trình, dự án Luật được xây dựng qua quá trình nghiên cứu, tìm hiểu. Hiện nay trên thế giới có 158 quốc gia đã có hành lang pháp lý liên quan đến giao dịch điện tử và tham khảo, nghiên cứu các luật, quy định quốc tế có liên quan.
Theo đó dự thảo Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) dẫn chiếu, yêu cầu tuân thủ các quy định của pháp luật về an toàn thông tin mạng và an ninh mạng, bổ sung quy định về an toàn thông điệp dữ liệu.
Trong quá trình xây dựng Luật, cơ quan chủ trì soạn thảo cũng phối hợp làm việc với nhiều bộ, ngành, địa phương, các tổ chức, doanh nghiệp và các chuyên gia trong nước và quốc tế để hoàn thiện dự thảo Luật.
Theo nội dung Tờ trình, dự thảo Luật trình Quốc hội bám sát 9 nhóm chính sách, gồm: mở rộng phạm vi điều chỉnh; đưa ra các chính sách về giá trị pháp lý của thông điệp dữ liệu; giá trị pháp lý của chữ ký điện tử và dịch vụ tin cậy trong giao dịch điện tử; sửa đổi, bổ sung quy định về giá trị pháp lý của hợp đồng điện tử; sửa đổi quy định về giao dịch điện tử trong cơ quan Nhà nước và về dữ liệu, dữ liệu số; về tài khoản giao dịch và quy định về hệ thống giao dịch điện tử, nền tảng số; sửa đổi quy định về an toàn, an ninh, bảo vệ, bảo mật trong giao dịch điện tử...
Nhấn mạnh việc cần thiết mở rộng phạm vi áp dụng của hoạt động giao dịch điện tử tới tất cả các hoạt động của đời sống xã hội, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết công nghệ số hiện nay đã phát triển và được quốc tế áp dụng phổ biến. Bởi chữ ký số khó giả mạo hơn chữ ký tay, nhận dạng khuôn mặt bằng máy chính xác hơn nhận dạng khuôn mặt bằng mắt thường.
Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư đã đưa dữ liệu số trở thành cốt lõi và hệ thống thông tin, nền tảng số trở thành môi trường không thể thiếu của giao dịch điện tử, đáp ứng được yêu cầu đặt ra và quy định pháp lý về dịch vụ tin cậy đã được bổ sung trong Luật.
Thực tiễn Việt Nam hiện nay, các dịch vụ công trực tuyến tại các bộ, ngành địa phương cung cấp đang được đẩy mạnh theo hướng toàn trình. Kinh nghiệm quốc tế cũng cho thấy nhiều quốc gia có cùng điều kiện tương đương Việt Nam cũng không đưa ra các lĩnh vực loại trừ trong Luật (Indonesia, Philippines).
Ngoài ra, có quốc gia chỉ nêu các trường hợp loại trừ ở các văn bản dưới luật nhằm dễ dàng thay đổi khi điều kiện thực tiễn cho phép (Thái Lan), có quốc gia đã thu hẹp phạm vi các lĩnh vực loại trừ trong Luật (Singapore), một số quốc gia phát triển cũng không có quy định loại trừ này (Hàn Quốc, Trung Quốc).
Dự án Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) dẫn chiếu, yêu cầu tuân thủ các quy định của pháp luật về an toàn thông tin mạng và an ninh mạng, bổ sung quy định về an toàn thông điệp dữ liệu.
Về điều khoản thi hành, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung điều khoản chuyển tiếp, hiệu lực thi hành để đảm bảo việc thực thi Luật sau khi được ban hành phù hợp với thực tế.
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi). Ảnh: Quochoi.vn
Nghiên cứu quy định bám sát yêu cầu của các cam kết trong FTA
Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi), ông Lê Quang Huy, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường (KH, CN&MT) của Quốc hội cho biết, Ủy ban tán thành với sự cần thiết sửa đổi Luật Giao dịch điện tử năm 2005 với những lý do đã nêu trong Tờ trình của Chính phủ.
Chủ nhiệm Ủy ban KH, CN&MT của Quốc hội Lê Quang Huy nhấn mạnh việc sửa đổi Luật lần này nhằm thể chế hóa kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng về phát triển kinh tế số, chuyển đổi số, đáp ứng yêu cầu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi số quốc gia và phát triển các sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới dựa trên nền tảng công nghệ số, Internet và không gian mạng, góp phần ngăn chặn kịp thời tác động tiêu cực về kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh trên không gian mạng…
Ông Lê Quang Huy nêu rõ, các quy định của dự thảo Luật phù hợp với cam kết trong các hiệp định thương mại tự do (FTA) có liên quan. Tuy nhiên, vẫn có một số quy định chưa hoàn toàn bám sát các yêu cầu của cam kết hoặc còn thiếu các quy định so với yêu cầu của cam kết.
Có ý kiến cho rằng dự thảo Luật cũng chưa thể hiện toàn diện các nguyên tắc và thể hiện chính xác khái niệm thông điệp dữ liệu (khoản 3 Điều 3 dự thảo Luật) như Luật mẫu về thương mại điện tử 1996 (UNCITRAL). Do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, bảo đảm tính tương thích với điều ước quốc tế.
