Luật - Những điểm mới:Xử phạt vi phạm hành chính trên môi trường điện tử

Quy định về thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính

Giới thiệu Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú cho biết, điểm mới của luật là đã bổ sung quy định về thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính đối với trường hợp vụ việc do cơ quan tiến hành tố tụng hình sự chuyển đến theo kiến nghị của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú. Ảnh H. Ngọc

Theo đó, tăng thời hiệu đối với mỗi loại vi phạm trong các lĩnh vực hiện hành thêm một năm (từ 1 năm lên 2 năm; từ 2 năm lên 3 năm) trong trường hợp xử phạt vi phạm hành chính đối với hồ sơ do cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đến. Quy định này nhằm bảo đảm xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi vi phạm có dấu hiệu tội phạm nhưng không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, khắc phục tình trạng quá thời hiệu khi cơ quan hành chính tiếp nhận lại hồ sơ nhưng cũng phải bảo đảm được quyền, lợi ích của người dân, doanh nghiệp.

Luật bổ sung quy định về xử phạt vi phạm hành chính trên môi trường điện tử nhằm thể chế hóa chủ trương đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động quản lý nhà nước.

Theo đó, việc xử lý vi phạm hành chính có thể được thực hiện trên môi trường điện tử khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, bảo đảm an toàn thông tin và tuân thủ các quy định pháp luật có liên quan. Nội dung này tạo cơ sở pháp lý cụ thể, rõ ràng hơn cho việc triển khai các hoạt động như lập biên bản điện tử, ký số quyết định xử phạt, gửi nhận thông báo qua hệ thống điện tử, kết nối và chia sẻ dữ liệu xử lý vi phạm hành chính giữa các cơ quan.

Bổ sung mức phạt tiền tối đa trong một số lĩnh vực

Đáng lưu ý, luật bổ sung mức tiền phạt tối đa trong một số lĩnh vực như: khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; dữ liệu; công nghiệp công nghệ số; quản lý tổng hợp tài nguyên và bảo vệ môi trường biển và hải đảo; bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp nêu rõ, việc bổ sung các lĩnh vực này được thực hiện theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; Ban Nội chính Trung ương liên quan đến việc xử lý vi phạm trong hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và để đáp ứng yêu cầu cấp thiết trong quản lý nhà nước, bảo đảm thiết lập công cụ pháp lý tương ứng với quy định tại các Luật có liên quan về tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; dữ liệu; công nghiệp công nghệ số; bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Bổ sung quy định về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính để quy định một cách khái quát, toàn diện các nhóm chức danh, hệ lực lượng có thẩm quyền xử phạt, đồng thời giao Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định chi tiết thẩm quyền xử phạt, hình thức xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả theo từng chức danh.

Song song với đó, Luật cũng bãi bỏ các quy định từ Điều 38 đến Điều 51 của Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định về các chức danh cụ thể và thẩm quyền xử phạt gắn với từng chức danh. Việc sửa đổi này được thực hiện để phù hợp với bối cảnh sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy hành chính nhà nước, mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, đồng thời bảo đảm tính linh hoạt trong phân cấp, phân quyền, đáp ứng yêu cầu thực tiễn quản lý và hạn chế phát sinh khoảng trống pháp lý khi có sự điều chỉnh cơ cấu tổ chức hoặc chức năng nhiệm vụ của cơ quan hành chính.

Sửa đổi, bổ sung một số quy định để đơn giản hóa thủ tục xử phạt. Cụ thể, sửa đổi quy định về xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản theo hướng tăng mức phạt tiền tối đa được thực hiện thủ tục xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản (từ 250 nghìn đồng lên 500 nghìn đồng đối với cá nhân; từ 500 nghìn đồng lên 1 triệu đồng đối với tổ chức).

Sửa đổi, bổ sung quy định về xác minh tình tiết của vụ việc vi phạm hành chính theo hướng mở rộng thẩm quyền xác minh. Việc xác minh tình tiết của vụ việc vi phạm hành chính không chỉ được thực hiện bởi người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, mà có thể được tiến hành bởi người có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính. Đồng thời, bổ sung quy định cho người có thẩm quyền xác minh có thể tự mình hoặc phân công, phối hợp thực hiện xác minh và vẫn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về kết quả xác minh.

Luật quy định rõ khi tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính cùng thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính thì không phải lập biên bản tạm giữ, giúp giảm các trường hợp phải lập biên bản tạm giữ; bổ sung các trường hợp không phải thực hiện thủ tục niêm phong khi tạm giữ, góp phần đơn giản hóa quy trình, thủ tục tạm giữ.

Bổ sung quy định xử lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tạm giữ trong trường hợp hết thời hạn tạm giữ mà đối tượng vi phạm, chủ sở hữu, người quản lý hoặc người sử dụng hợp pháp không đến nhận và không xác định được người vi phạm, chủ sở hữu, người quản lý hoặc người sử dụng hợp pháp của tang vật, phương tiện theo các phương án xử lý đã được quy định tại điểm đ khoản 4 Điều 125 và khoản 5 Điều 126 Luật Xử lý vi phạm hành chính.

“Quy định nêu trên được bổ sung nhằm khắc phục tình trạng tồn đọng, quá tải trong bảo quản, quản lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính, đồng thời, giúp tránh thất thoát, lãng phí tài sản”, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú nhấn mạnh.

Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.

Anh Thảo