'Luật quy định ghi âm, ghi hình phải được đồng ý, không phải chúng tôi vẽ ra'

Sáng 29/8, Văn phòng Chủ tịch nước họp báo công bố Pháp lệnh xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua ngày 18/8.

Với 4 chương, 48 điều, trong đó điều 6 của Pháp lệnh, quy định mức phạt tiền tối đa đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng của cá nhân đến 40 triệu đồng, mức phạt tiền tối đa đối với mỗi hành vi cản trở hoạt động tố tụng của tổ chức đến 80 triệu đồng.

Đáng lưu ý, mức phạt tiền từ 7 – 15 triệu đồng được áp dụng đối với hành vi: Ghi âm lời nói, ghi hình ảnh của Hội đồng xét xử mà không được sự đồng ý của chủ tọa phiên tòa hoặc ghi âm lời nói, ghi hình ảnh của người tham gia tố tụng mà không được sự đồng ý của họ trong phiên tòa xét xử vụ án dân sự, vụ án hành chính; không tuân theo sự điều hành của Chủ tọa phiên tòa về hoạt động ghi âm lời nói, ghi hình ảnh trong phiên tòa xét xử vụ án hình sự.

Tại buổi họp báo, phóng viên đặt câu hỏi xoay quanh quy định xử phạt trường hợp ghi âm, ghi hình tại phiên tòa khi được sự cho phép, vậy người làm báo khi tác nghiệp, muốn ghi âm ghi hình sẽ phải xin phép như thế nào? Ghi âm, ghi hình bị xử phạt, vậy livestream sẽ bị xử phạt ra sao? Vì sao trong nhiều hành vi, luật sư lại bị xử phạt nặng hơn những người khác?

Trả lời các vấn đề đặt ra, Phó Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Trí Tuệ cho biết, những vấn đề này được đưa ra và bàn luận rất nhiều trong quá trình soạn thảo pháp lệnh. Theo ông Tuệ, trong ba luật về tố tụng dân sự, hành chính và hình sự đều quy định, nhưng chỉ nêu nguyên tắc cơ bản, quy định chung, chưa có quy định cụ thể, nên phải ban hành pháp lệnh này. “Cái gì chưa rõ chúng ta phải làm, phải hướng dẫn tiếp”, ông Tuệ nhấn mạnh.

Phó Chánh án cũng nhấn mạnh, việc ghi âm, ghi hình phải được sự đồng ý để bảo đảm quyền con người. Báo chí có quyền của báo chí, nhưng người khác cũng có quyền của công dân. Công dân khi thực hiện quyền người này không được xâm phạm đến quyền của người khác. “Ghi âm, ghi hình, điều quan trọng là người ta có đồng ý không, cái này luật quy định chứ không phải chúng tôi vẽ ra, làm khó cơ quan báo chí”.

Về lý do luật sư bị xử phạt nặng hơn trong cùng hành vi vi phạm, ông Tuệ lý giải, luật sư là người am hiểu luật, họ phải làm gương, nên khi vi phạm, mức phạt sẽ phải nặng hơn. “Như Tổng Bí thư nói, người làm công tác chống tham nhũng mà tham nhũng thì xử nặng hơn người bình thường, ở đây cũng vậy”, ông Tuệ cho hay.

Phó Chánh án cũng cho biết, tới đây sẽ có hướng dẫn cụ thể hơn về việc xin phép ghi âm, ghi hình của phóng viên trong quá trình tác nghiệp.

“Chúng tôi sang Hàn Quốc, phòng xét xử không có người, chúng tôi chụp ảnh chỉ để làm mẫu thôi mà họ còn nói không được và yêu cầu xóa đi”, ông Tuệ ví dụ, khi tòa xử ly hôn, quay lên rồi đưa lên mạng, người ta nói chưa xin phép, khi đó sẽ bị xử phạt.

Đối với hành vi ghi rồi phát trực tiếp trên không gian mạng (livestream), dù pháp lệnh chưa quy định điều này, song theo ông Tuệ, đây là hình thức nặng hơn cả ghi âm, ghi hình, nên mức xử phạt sẽ nặng hơn và livestream là hành vi bị nghiêm cấm.

Luân Dũng