Luật Thủ đô (sửa đổi) phải tạo nền tảng cho giai đoạn sau

Ngày 1/8, Đảng ủy Khối các trường Đại học, Cao đẳng Hà Nội; Sở Tư pháp Hà Nội và Trường Đại học Luật Hà Nội đã đồng tổ chức Hội thảo khoa học “Góp ý Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi)”, với sự tham dự của 350 đại biểu.

Cần có sự phân quyền cho Hà Nội

Tại Hội thảo, các đại biểu đã trình bày nhiều tham luận cho rằng, sau gần 10 năm đi vào đời sống, việc thực thi những cơ chế đặc thù trong Luật Thủ đô 2012 đã mang lại những kết quả tích cực trong công tác xây dựng, phát triển, quản lý của thành phố Hà Nội.

Tuy nhiên, về cơ bản Luật vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn. Do vậy, sửa đổi Luật Thủ đô là cần thiết để giúp Hà Nội tháo gỡ những hạn chế, bất cập hiện nay; tạo hành lang pháp lý thống nhất nhằm thể chế hóa các quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước đối với cơ chế đặc thù của Thủ đô.

Bí thư Đảng ủy khối các trường Đại học, Cao đẳng Hà Nội Nguyễn Thanh Sơn phát biểu đề dẫn tại hội thảo.

Các ý kiến phát biểu đều thống nhất quan điểm, dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) phải tạo cơ sở pháp lý giúp Thủ đô tháo gỡ được các khó khăn, vướng mắc, giải quyết được những hạn chế, bất cập hiện nay, trước hết là cơ chế, chính sách tài chính để đầu tư phát triển hạ tầng, xử lý tăng dân số cơ học, ô nhiễm môi trường, di dời các cơ sở y tế, giáo dục ra khỏi nội đô, cải tạo chung cư cũ, các dự án tồn đọng...

TS Chu Mạnh Hùng - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng trường Trường Đại học Luật Hà Nội cho rằng, Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) phải phản ánh được những đặc thù, vượt trội của Hà Nội với tính chất là Thủ đô và yêu cầu của quản trị đô thị trong bối cảnh mới; nhất là những đặc thù về tổ chức bộ máy, thu hút nguồn nhân lực; chế độ chính sách, tài chính - ngân sách… để khơi dậy tiềm năng, phát huy thế mạnh nhằm thực hiện khát vọng phát triển Thủ đô và đất nước.

TS Chu Mạnh Hùng cho rằng, thành phố Hà Nội cần được phân quyền hơn nữa.

Nhìn nhận vấn đề kiểm soát đô thị hóa và giải tỏa áp lực cho các đô thị trung tâm là nhiệm vụ chính trị, kinh tế - xã hội cấp bách, TS Chu Mạnh Hùng cho rằng, thành phố Hà Nội cần được phân quyền hơn nữa, thành lập thành phố thuộc thành phố, thúc đẩy sự ra đời và phát triển mạnh mẽ các đô thị vệ tinh (bên cạnh các đô thị trung tâm) và là nơi tập trung những yếu tố mới về kinh tế, xã hội và khoa học - công nghệ…

Mong có cơ chế, chính sách “vượt trước” về văn hóa

Góp ý nhiều nội dung cụ thể về chính sách văn hóa, PGS.TS. Phạm Thị Thu Hương, Hiệu trưởng Trường Đại học Văn hóa Hà Nội mong muốn Luật Thủ đô (sửa đổi) lần này sẽ có những quy định về cơ chế, chính sách mang tính đặc thù, “vượt trước” về văn hóa, để mục tiêu “kết hợp hài hòa, nhuần nhuyễn giữa giữ gìn bản sắc văn hóa với phát triển kinh tế, giữa phát triển kinh tế với phát triển văn hóa, trong đó văn hóa, con người vừa là mục tiêu, vừa là nền tảng, nguồn lực, động lực để phát triển Thủ đô” có thể trở thành hiện thực.

PGS.TS. Phạm Thị Thu Hương mong muốn Luật Thủ đô (sửa đổi) có những quy định về cơ chế, chính sách mang tính đặc thù, “vượt trước” về văn hóa

Về lĩnh vực y tế, GS. TS Tạ Thành Văn - Chủ tịch Hội đồng trường Trường Đại học Y cho rằng, để tiết kiệm nguồn lực và tăng cường hiệu quả, tránh cạnh tranh dẫn đến lãng phí, Hà Nội cần phải ban hành các chính sách tổng thể, phân vai và phối kết hợp vai trò của 3 lĩnh vực: cơ sở y tế trực thuộc trung ương/Trường đại học Y - Dược; cơ sở y tế trực thuộc Hà Nội và cơ sở y tế tư nhân. Sự phân bố các cơ sở y tế phải gắn liền với quy hoạch mạng lưới đô thị, thành phố vệ tinh và các khu dân cư đông người.

Thêm vào đó, trong Dự thảo Luật cũng cần đề cập vai trò của y tế tư nhân với chính sách ưu đãi đặc thù trong việc thực thi nhiệm vụ trong sóc sức khỏe người dân Thủ đô, phải đưa ra chính sách phù hợp để khuyến khích các doanh nghiệp tham gia đầu tư các cơ sở y tế tư nhân trong lĩnh vực y học dự phòng…

Khoảng 350 đại bểu tham dự hội thảo.

Đòi hỏi những cách làm mới mẻ, đột phá về giáo dục, đào tạo

Dẫn nội dung Nghị quyết 15-NQ/TW, GS.TS Nguyễn Văn Minh - Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội cho rằng, giáo dục và đào tạo Thủ đô còn rất nhiều việc phải làm và đòi hỏi những cách làm mới mẻ, đột phá và cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị.

GS.TS Nguyễn Văn Minh nhấn mạnh, muốn thực hiện được “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, muốn “Phát triển mạnh mẽ sự nghiệp văn hóa, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh, xứng đáng là trung tâm lớn về giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, y tế. Bảo đảm an sinh, phúc lợi xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân Thủ đô”, ngoài các giải pháp về chính trị, kinh tế, cần xác định giáo dục toàn diện là nền tảng, là con đường để đảm bảo thực hiện thành công mục tiêu này.

GS.TS Nguyễn Văn Minh cho rằng, giáo dục và đào tạo Thủ đô đòi hỏi những cách làm mới mẻ, đột phá

Vì vậy, công tác quy hoạch cần có tầm nhìn và dự báo rất đúng mức. Bảo đảm điều kiện trường lớp, đội ngũ để “ai ai cũng được học hành”. Cần quyết liệt hơn khi triển khai các khu đô thị phải đồng bộ với trường học, với khu vực nội đô, cần xem lại mô hình trường học đạt chuẩn trong thời đại 4.0.

Trong quy hoạch Thủ đô cần xác định rõ giữa việc xây dựng các khu đô thị, khu sản xuất phải đồng thời có đất cho giáo dục, y tế. Cần có tầm nhìn dài hạn cho vấn đề này. Trong chương trình giáo dục địa phương cần làm rõ nội hàm “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại” một cách cụ thể và phải đưa vào trong chương trình giáo dục.

“Để thực hiện tốt Nghị quyết số 15-NQ/TW của Bộ Chính trị, Hà Nội cần có những cơ chế đặc thù mà cụ thể hóa là Luật Thủ Đô (sửa đổi). Trong đó, ngoài việc tuân thủ các luật liên quan, Luật Thủ đô (sửa đổi) cần có “không gian” rộng hơn, trong đó có các điều luật về giáo dục, đào tạo thì mới thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển Thủ đô “Văn Hiến - Văn minh - Hiện đại”, GS. TS Nguyễn Văn Minh góp ý.

Làm rõ các quy định ưu tiên và hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Theo GS.TS, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam Nguyễn Thị Lan nhìn nhận nguồn lực phát triển, đặc biệt là nguồn nhân lực có chất lượng cao là ưu thế của Thủ đô, hơn mọi địa phương khác và cần được phát huy từ Luật Thủ đô (sửa đổi).

GS.TS Nguyễn Thị Lan đề nghị Luật Thủ đô nên xem xét làm rõ các quy định ưu tiên và hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

GS.TS Nguyễn Thị Lan góp ý nhiều nội dung cụ thể, trong đó về giáo dục đào tạo, Luật Thủ đô nên xem xét làm rõ các quy định ưu tiên và hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong trường đại học. Vì Thủ đô là nơi tập trung các trường đại học, đội ngũ tri thức và các nhà nghiên cứu lớn nhất cả nước - là nguồn lực vô giá để phát triển nền kinh tế tri thức, là đầu tàu dẫn dắt đổi mới sáng tạo của cả nước.

“Cần xem xét bổ sung quy định đặc thù cho phép các trường đại học tự chủ khai thác nguồn lực đất đai, cơ sở vật chất và nhân lực chất lượng cao trong liên doanh, liên kết, chuyển giao kết quả nghiên cứu khoa học, hình thành các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo trong trường đại học nhằm phát triển kinh tế xã hội Thủ đô nhanh và bền vững”, GS.TS Nguyễn Thị Lan nói.

Luật Thủ đô (sửa đổi) phải tạo nền tảng cho giai đoạn sau

Luật Thủ đô (sửa đổi) phải giúp Hà Nội giải quyết được những hạn chế, bất cập hiện nay, trước hết là cơ chế, chính sách tài chính để đầu tư phát triển hạ tầng, xử lý ô nhiễm môi trường, tiếp đó là các vấn đề liên quan đến quy hoạch xây dựng tổ chức không gian chức năng, kinh tế, xã hội, văn hóa và môi trường là góp ý của PGS.TS. Hoàng Tùng, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Xây dựng Hà Nội.

PGS.TS. Hoàng Tùng cho rằng Luật Thủ đô (sửa đổi) phải tạo nền tảng, cơ sở hay tính đặc thù vượt trội cho giai đoạn sau.

Đồng thời, Luật Thủ đô (sửa đổi) phải tạo nền tảng, cơ sở hay tính đặc thù vượt trội cho giai đoạn sau, thu hút tinh thần và lực lượng của toàn xã hội, phục vụ cho sự nghiệp xây dựng và phát triển Thủ đô của một quốc gia 100 triệu dân, thành phố sáng tạo và hòa bình của thế giới; đặc biệt là hỗ trợ cho việc lập quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021- 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

PGS.TS. Hoàng Tùng cũng cho rằng, bên cạnh các mô hình phát triển đô thị đã thực hiện trong những năm qua, Luật Thủ đô (sửa đổi) bổ sung mô hình mới là phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD). Tuy nhiên, cần bổ sung mô hình phát triển đô thị theo hướng hành lang xanh dọc sông gắn với cảng hàng hóa, du thuyền trên sông (sông Hồng, sông Đuống, sông Đáy, sông Nhuệ…). Đây là một trong những giải pháp hỗ trợ cho việc cân bằng với tự nhiên của hệ sinh thái đô thị, giảm bớt mật độ xây dựng, hình thành thêm các không gian mở.

Đồng thời, quy hoạch đô thị không chỉ tập trung cho các đô thị trung tâm, đô thị vệ tinh mà còn phải hình thành mạng lưới trung tâm cụm xã (thị trấn hay đô thị loại 5) tại các huyện ngoại thành, là các trung tâm dịch vụ tiêu dùng cấp cao, trung tâm thu gom và chế biến sản phẩm nông nghiệp, trung tâm du lịch, hỗ trợ các khu sản xuất nông nghiệp công nghệ cao.

Từ đây mới xây dựng và phát triển nông nghiệp hàng hóa tập trung, nông nghiệp sinh thái, xây dựng nông thôn mới, xanh, hiện đại, gắn với phát triển kinh tế du lịch nông nghiệp, nông thôn, du lịch làng nghề giàu bản sắc văn hóa đặc trưng của Thủ đô và hình thành được mạng lưới trung tâm cụm xã hay trung tâm tiểu vùng của cả Vùng Thủ đô…

Phương Thảo