Lực lượng khuyến nông giúp định hướng thị trường

Quang cảnh buổi tọa đàm. Ảnh: Ngọc Thiện- TTXVN

Buổi tọa đàm đánh giá lại kết quả 1 năm thực hiện Đề án nâng cao hiệu quả hoạt động công tác khuyến nông trên cơ sở kiện toàn mô hình tổ khuyến nông cộng đồng của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về phát triển khuyến nông cộng đồng tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước đồng thời chia sẻ các kinh nghiệm, kết quả đạt được cũng như các giải pháp phát triển mạng lưới khuyến nông cộng đồng trong thời gian tới.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam cho biết, mục đích chính của buổi tọa đàm nhằm để mỗi cán bộ khuyến nông rút ra những kinh nghiệm để sau này áp dụng thực tiễn tại địa phương.

Việc xác định rõ khái niệm, vai trò, vị trí của cán bộ khuyến nông hiện nay rất quan trọng, bởi cán bộ khuyến nông là những người trực tiếp hướng dẫn, định hướng cho nông dân tổ chức sản xuất hiệu quả, liên kết sản xuất với doanh nghiệp, định hướng thị trường cho nông dân, xây dựng và phát triển nông thôn mới.

Trong bối cảnh các cơ quan nhà nước đang phải thực hiện giảm biên chế việc ra đời của lực lượng khuyến nông cộng đồng rất quan trọng và cần thiết. Nó xuất phát từ nhu cầu sản xuất, từ thị trường và định hướng phát triển nông nghiệp của nhà nước.

Tại buổi tọa đàm, nhiều đại biểu khẳng định khuyến nông cộng đồng có vai trò rất quan trọng và kiến nghị tới đây ngành chức năng cần tăng cường công tác tuyên truyền, đào tạo và có các hỗ trợ cần thiết nhằm thu hút nguồn nhân lực cho xây dựng, phát triển các tổ khuyến nông cộng đồng và nhân rộng mô hình khuyến nông hiệu quả.

PGS -TS Nguyễn Văn Sánh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển Đồng bằng sông Cửu Long, Trường Đại học Cần Thơ phát biểu. Ảnh: Ngọc Thiện- TTXVN

Các đại biểu cũng thẳng thắn trình bày, chia sẻ về khái niệm, vai trò, vị trí của công tác khuyến nông ở cơ sở trong sản xuất nông nghiệp, vai trò của công tác khuyến nông trong gắn với các nhiệm vụ liên kết sản xuất, tập trung vào vùng nguyên liệu nâng cao các mặt hàng chủ lực, tổ chức hình thức hoạt động, các chính sách cho cán bộ khuyến nông cũng như bàn các giải pháp và định hướng phát triển mạng lưới khuyến nông cộng đồng trong thời gian tới hiệu quả trong hoàn cảnh hiện nay.

Phát biểu tại buổi tọa đàm, Thứ trưởng Trần Thanh Nam đã tiếp thu các ý kiến đại biểu đồng thời cho biết: Đồng bằng sông Cửu Long là vùng sản xuất nông nghiệp năng động nên hoạt động khuyến nông rất đa dạng, do đó cần tổng kết, bổ sung, hoàn thiện vào hoạt động khuyến nông cho cả nước.

Các địa phương, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Trung tâm khuyến nông các tỉnh thành, các doanh nghiệp cần phối hợp, đồng lòng xây dựng nội dung hoạt động cho các Tổ khuyến nông cộng đồng hoạt động hiệu quả, đáp ứng yêu cầu các địa phương.

Thứ trưởng Trần Thanh Nam mong muốn các địa phương và ngành nông nghiệp khi xây dựng đề án thành lập các Tổ Khuyến nông độc lập cần có chương trình, kế hoạch hoạt động cụ thể từng tháng, quý, năm; trong đó, cần phải có các nội dung hỗ trợ cho nông dân về thông tin thị trường, tổ chức các lớp tập huấn về các mô hình sản xuất, về ứng dụng công nghệ số…

Thứ trưởng cũng yêu cầu Trung tâm Khuyến nông Quốc gia tìm nguồn kinh phí từ Chương trình xây dựng nông thôn mới để hỗ trợ kinh phí cho lực lượng khuyến nông tại các địa phương hoạt động hiệu quả đồng thời cho biết nguyên tắc xây dựng cán bộ khuyến nông cộng đồng là tự nguyện, trách nhiệm, công khai, dân chủ và có sự giám sát của cộng đồng và nhà nước.

Các doanh nghiệp cần phối hợp với lực lượng này để tổ chức cho nông dân sản xuất hiệu quả, đúng định hướng. Cán bộ khuyến nông cộng đồng chính là trung gian kết nối giữa cơ quan quản lý nhà nước, các cơ sở nghiên cứu khoa học, đào tạo, nhà khoa học và doanh nghiệp.

Theo ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, sau hơn 1 năm thực hiện Đề án kiện toàn hoạt động khuyến nông cơ sở thông qua hoạt động của Tổ khuyến nông cộng đồng, đến nay kết quả đạt được nằm ngoài sự mong đợi. Hiện nay, mặc dù đang ở giai đoạn thực hiện thí điểm nhưng các địa phương đã liên tục nhân rộng Tổ khuyến nông cộng đồng với hình thức hoạt động đa dạng.

Tuy nhiên hoạt động chính vẫn là kết nối được với cộng đồng tham gia vào các hoạt động khuyến nông. Đến nay, đã có rất nhiều Tổ khuyến nông cộng đồng hoạt động hiệu quả. Nhiều Tổ khuyến nông cộng đồng đã kết nối được với doanh nghiệp góp phần xây dựng, phát triển các hợp tác xã sản xuất và hướng tới xây dựng các vùng nguyên liệu bền vững.

Cũng theo ông Lê Quốc Thanh, để nhân rộng các Tổ khuyến nông cộng đồng, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đang tích cực vừa xây dựng nhưng cũng vừa đúc kết các kinh nghiệm đã triển khai thực hiện từ các kết quả thực tế đồng thời liên tục điều chỉnh và tiếp tục thu thập các kinh nghiệm từ các Tổ khuyến nông cộng đồng ở địa phương.

Qua đó, xây dựng các nguyên tắc cơ bản nhằm đưa lực lượng cộng đồng tham gia vào các hoạt động khuyến nông, kết nối được hoạt động khuyến nông với tất cả các đối tác khác như doanh nghiệp, các tổ chức chính trị xã hội, những nông dân có kinh nghiệm và sản xuất giỏi cũng tham gia vào hoạt động khuyến nông…

Theo Trung tâm Khuyến Nông Quốc gia, hệ thống khuyến nông của Việt Nam được xây dựng, phát triển từ Trung ương tới cơ sở theo các Nghị định của Chính phủ về khuyến nông. Đến năm 2015, tổng số cán bộ khuyến nông các cấp trên toàn quốc đạt 36.812 người, bao gồm các cấp Trung ương, tỉnh, huyện, xã, cấp thôn bản và có khoảng 3.000 câu lạc bộ khuyến nông ở các vùng, miền trong cả nước.

Hệ thống khuyến nông đã có những đóng góp tích cực và quan trọng cho phát triển nông nghiệp, nông thôn nước ta. Khuyến nông là cầu nối giữa Nhà nước, cơ quan nghiên cứu khoa học với hộ dân, thị trường, là hệ thống tư vấn, phổ biến kiến thức, các chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước, cung cấp thông tin, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, kinh nghiệm sản xuất kinh doanh cho nông dân…

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, công tác khuyến nông còn gặp không ít khó khăn, thách thức và thiếu tính bền vững. Nguyên nhân do thời gian qua còn thiếu các văn bản hướng dẫn và thiếu cơ chế hỗ trợ về tài chính... nên các địa phương tổ chức xây dựng hệ thống khuyến nông chưa đồng bộ và thống nhất, đặc biệt nhiều tỉnh, thành đã giải thể đội ngũ khuyến nông viên xã, cộng tác viên khuyến nông thôn bản.

Mặt khác, năng lực của đội ngũ khuyến nông còn hạn chế, công tác khuyến nông còn nặng về chuyển giao kỹ thuật, chưa chú trọng đúng mức đến phát triển thị trường, liên kết theo chuỗi giá trị…

Từ thực tế đó, đòi hỏi phải kiện toàn và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống khuyến nông; trong đó, cần phát triển khuyến nông cộng đồng tại cấp cơ sở. Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành Quyết định 318/QĐ-TTg về Bộ tiêu chí Quốc gia về xã nông thôn mới và Bộ tiêu chí nông thôn mới nâng cao; trong đó có quy định xã đạt chuẩn nông thôn mới phải có Tổ khuyến nông cộng đồng hoạt động hiệu quả…/.

Ngọc Thiện/TTXVN