Lương tối thiểu vùng chưa đảm bảo mức sống người lao động

Viện Công nhân và Công đoàn thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam khảo sát tình hình việc làm, đời sống công nhân, lao động trên địa bàn Đồng Nai cuối năm 2024. Ảnh: N.Hòa

Việc điều chỉnh tăng lương tối thiểu vùng đang được xem là yêu cầu cấp thiết nhằm đảm bảo mức sống tối thiểu của phần lớn NLĐ.

Chi phí sinh hoạt tăng, lương không theo kịp

Đồng Nai là một trong những tỉnh có số lượng công nhân lao động đông, với hơn 1,4 triệu người đang làm việc trong các KCN. Tuy nhiên, theo chia sẻ của NLĐ, hiện mức lương tối thiểu vùng chưa đáp ứng chi phí sinh hoạt thực tế, đặc biệt là tiền thuê trọ, ăn uống, đi lại và nuôi con nhỏ. Trong khi giá của nhiều nhóm hàng thiết yếu như: lương thực, thực phẩm, nhà ở, điện, học phí, xăng dầu đều tăng, gây áp lực lớn đến đời sống NLĐ.

Chị Đỗ Thu Hà, công nhân may (tại KCN Amata, phường Long Bình) chia sẻ: Trong tháng 10, do công ty có ít đơn hàng nên công nhân không làm tăng ca; số ngày làm việc bình thường cũng giảm để chờ đơn hàng cuối năm. Do đó, thu nhập của NLĐ giảm mạnh so với tháng 9. “Mỗi tháng, tiền thuê nhà trọ và chi phí điện, nước của gia đình tôi gần 2 triệu đồng; tiền ăn uống, gửi con hết 3-4 triệu đồng. Nếu chỉ trông chờ vào lương cơ bản thì rất khó, NLĐ phải tăng ca liên tục mới tạm ổn định đời sống” - chị Hà cho hay.

Cùng hoàn cảnh, chị Đỗ Thị Hải (quê ở Hà Tĩnh), công nhân sản xuất gỗ (tại KCN Thạnh Phú, phường Tân Triều) cũng sống trong cảnh “thiếu trước hụt sau”. Chị Hải cho biết: Cả gia đình 3 người thuê căn nhà trọ rộng 14m2 gần công ty. Mỗi tháng, tiền thuê nhà trọ 1,5 triệu đồng, tiền học cho con 1,7 triệu đồng, còn lại chi phí tiền ăn và các khoản chi tiêu khác. Trong khi đó, lương của vợ chồng chị Hải nếu tăng ca liên tục mới đảm bảo chi phí sinh hoạt, còn không tăng ca thì sống tằn tiện hết mức. Chị Hải mong chờ tăng lương tối thiểu vùng và thưởng dịp Tết Nguyên đán 2026 để có tiền về quê đón Tết cùng gia đình.

Theo chị Hải, bên cạnh điều chỉnh tăng lương, Nhà nước cần song hành các chính sách hỗ trợ như: phát triển nhà ở xã hội, nhà trọ giá rẻ cho công nhân; giảm chi phí y tế, hỗ trợ công nhân vay vốn cải thiện đời sống… Đồng thời kiểm soát giá cả các mặt hàng thiết yếu. Đây là giải pháp cần thiết giúp NLĐ yên tâm cống hiến, gắn bó với doanh nghiệp và địa phương.

Tăng lương để ổn định đời sống người lao động

Những năm gần đây, Nhà nước đã nhiều lần điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng cho NLĐ. Tuy nhiên, tốc độ tăng lương không theo kịp tốc độ tăng giá hàng hóa, chi phí sinh hoạt, đặc biệt là tại các đô thị lớn. Khi giá nhà trọ, điện, nước, thực phẩm, chi phí giáo dục… đều tăng, việc tăng vài trăm ngàn đồng lương tối thiểu vùng mỗi năm là quá ít. NLĐ vẫn phải làm thêm giờ để trang trải cuộc sống, thậm chí không có thời gian nghỉ ngơi, giải trí.

Công nhân Công ty TNHH Việt Nam Fortune Technology International (phường Bình Phước, tỉnh Đồng Nai) trong giờ làm việc. Ảnh: Thảo My

Theo Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, thu nhập bình quân của công nhân hiện nay từ 7-8,5 triệu đồng/tháng, nhưng chi phí sinh hoạt tăng liên tục. Một khảo sát của Viện Công nhân - Công đoàn gần đây cho thấy, hơn 70% NLĐ không còn tiền tiết kiệm; nhiều NLĐ phải làm thêm giờ hoặc kiếm việc làm phụ để bù chi tiêu. Trong khi đó, mức chi tiêu tối thiểu của một gia đình công nhân cao hơn so với thu nhập thực nhận. Điều này đồng nghĩa với việc NLĐ dù làm đủ thời gian vẫn không đủ sống.

Anh Vũ Văn Ninh, công nhân Công ty TNHH Sơn Hà (ở phường Tam Hiệp) trăn trở: Do mức lương tối thiểu vùng thấp, nhiều công nhân chấp nhận gửi con về quê cho người thân chăm sóc để dành toàn phần thời gian làm việc tại công ty. Anh Ninh mong muốn Nhà nước sớm điều chỉnh lương tối thiểu vùng để cải thiện cuộc sống. Đồng thời có thêm các chính sách hỗ trợ thiết thực khác để công nhân vượt qua khó khăn.

Thảo luận về Dự thảo Luật Dân số tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, các đại biểu cho rằng: Mỗi NLĐ cần có mức lương tối thiểu đủ để nuôi bản thân và một người con. Chính sách tăng lương tối thiểu vùng là đòn bẩy kinh tế quan trọng nhất; nếu không bảo đảm điều này, mọi chính sách khác chỉ mang tính động viên, không thể giải quyết được vấn đề mức sinh thấp.

Theo Bộ Nội vụ, Nghị định số 74/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định mức lương tối thiểu vùng đối với NLĐ có hiệu lực từ đầu tháng 7-2024, với mức tăng bình quân 6%. Tuy nhiên đến nay, Bộ Nội vụ nhận thấy có một số vấn đề cần phải xem xét điều chỉnh. Trong đó, các yếu tố về kinh tế - xã hội, thị trường lao động, khả năng của doanh nghiệp có sự thay đổi theo hướng tích cực hơn. Do đó, việc tăng lương tối thiểu vùng vào đầu năm 2026 là cần thiết.

Ngày 25-7, Hội đồng Tiền lương quốc gia đã có báo cáo gửi Chính phủ khuyến nghị điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng tăng bình quân 7,2%, áp dụng từ ngày 1-1-2026. Mức tăng này được kỳ vọng sẽ giúp NLĐ giảm bớt áp lực chi tiêu, đồng thời giúp doanh nghiệp giữ chân NLĐ, tránh tình trạng thiếu hụt nhân công sau Tết Nguyên đán như những năm trước.

Bà Phạm Thị Kim Thu, nhân viên nhân sự Công ty TNHH Topband Smart Đồng Nai (ở xã Long Thành) cho biết: Để giữ chân công nhân, đầu năm 2025, doanh nghiệp tăng lương 1 triệu đồng/người cho NLĐ toàn công ty. Trong đó, tăng lương cơ bản 500 ngàn đồng và tiền hỗ trợ các khoản khác 500 ngàn đồng. “Tăng lương tối thiểu vùng không chỉ góp phần cải thiện đời sống mà còn thể hiện trách nhiệm của doanh nghiệp và Nhà nước trong bảo đảm an sinh xã hội. Khi NLĐ được trả lương xứng đáng, họ sẽ yên tâm làm việc, góp phần nâng cao năng suất và hiệu quả sản xuất” - bà Dung chia sẻ.

Việc tăng lương tối thiểu vùng nếu được thực hiện sẽ là tín hiệu đáng mừng đối với công nhân, NLĐ cả nước nói chung và tỉnh Đồng Nai nói riêng. Phần lớn NLĐ kỳ vọng chính sách mới không chỉ giúp họ “dễ thở” hơn trong chi tiêu sinh hoạt hằng ngày mà còn tạo động lực, giúp NLĐ gắn bó lâu dài với doanh nghiệp và đóng góp tích cực cho sự phát triển của địa phương.

Thảo My