Ngành Ngân hàng đóng vai trò quan trọng để Việt Nam đạt tăng trưởng 2 chữ số

Trao đổi tại Diễn đàn, PGS TS. Nguyễn Hữu Huân, Thành viên Tổ Tham mưu Thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh đưa ra nhận định: ‘Để đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế 10% (tức tăng trưởng hai con số) từ năm 2026 trở đi và duy trì tốc độ đó trong 20 năm liên tục đến 2045 nhằm giúp Việt Nam bước vào kỷ nguyên vươn mình thì đòi hỏi cần lượng vốn rất lớn”.

Được biết, hệ thống tài chính bao gồm thị trường tài chính và các định chế tài chính trung gian. Trong đó, ngân hàng hiện nay đóng vai trò rất quan trọng trong việc hỗ trợ về vốn cho nền kinh tế.

Các chuyên gia tại Phiên 3 tại Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2026 (VIF) với chủ đề “Thị trường tài chính – Trụ cột và động lực tăng trưởng Việt Nam”

Đặc biệt, ở Việt Nam, nền kinh tế là bank-based system - tức hệ thống tăng trưởng và huy động vốn dựa vào ngân hàng khá nhiều. Hiện nay, tỷ lệ dư nợ trên GDP đã vượt 130%, điều này cho thấy vai trò của ngân hàng trong hệ thống tài chính của chúng ta là rất lớn.

Đồng quan điểm, TS. Nguyễn Tú Anh, Giám đốc Nghiên cứu Chính sách Trường Đại học VinUni cho rằng, trong vòng 15 năm tới nền kinh tế Việt Nam vẫn sẽ phụ thuộc rất nhiều vào ngân hàng. Thị trường vốn có thể phát triển và đồng hành, nhưng với các nền kinh tế Đông Á hay thậm chí ngay cả ở Mỹ thì ngân hàng vẫn có lợi thế hơn trong việc cung cấp vốn cho nền kinh tế.

Bởi bản chất của thị trường tài chính là kinh doanh rủi ro, trong đó ngân hàng là nơi chuyên môn hóa trong việc thu thập, xử lý thông tin và quản lý rủi ro. Cùng với sự phát triển của công nghệ số, việc này càng ngày càng có thể làm được với quy mô lớn hơn, chi phí rẻ hơn và tiếp cận được nhiều cá nhân hơn. Do đó, chi phí quản lý vốn và rủi ro của ngân hàng ngày càng hiệu quả hơn.

TS. Nguyễn Tú Anh phân tích vai trò của hệ thống ngân hàng mới mục tiêu tăng trưởng 2 chữ số của đất nước trong thời gian tới

Trong khi đó, bản chất của thị trường vốn là các cá nhân phải tự đánh giá, quản lý và giảm thiểu rủi ro. Điều này là gánh nặng, nhất là đối với thị trường đang phát triển như Việt Nam thì rủi ro càng lớn. Bởi hệ thống quản trị và pháp luật của nước ta chưa đủ chặt chẽ để hạn chế rủi ro đó. Do vậy, dù Việt Nam rất mong muốn thị trường vốn phát triển để chia sẻ gánh nặng với hệ thống ngân hàng, nhưng trong trung hạn, vị tiến sỹ vẫn cho rằng vai trò của ngân hàng vẫn là tối quan trọng.

Đưa ra giả định về mục tiêu tăng trưởng 10% từ nay đến năm 2030, theo TS. Nguyễn Tú Anh, tức 5 năm nữa, đây là tăng trưởng thực. Nếu cộng thêm khoảng 3% lạm phát thì tăng trưởng danh nghĩa vào khoảng 13%.

“Để đạt được mức này, thông thường tăng trưởng tín dụng phải vượt qua tăng trưởng của GDP danh nghĩa khoảng 3 điểm phần trăm. Mức này là khá an toàn, nên du di tôi lấy 2 điểm phần trăm, thì tăng trưởng tín dụng đâu đấy cần đạt khoảng 15%/năm, từ nay đến 2030. Như vậy, trong 5 năm tới, tín dụng sẽ phải tăng gấp đôi. Khi đó, quy mô tài sản của ngân hàng, vốn chủ sở hữu và các yếu tố liên quan khác cũng sẽ tăng tương ứng. Rõ ràng vai trò của hệ thống ngân hàng là vô cùng quan trọng”, vị chuyên gia nói.

Bên cạnh đó, hệ thống ngân hàng cũng đi đầu trong chuyển đổi số. Theo ông Nguyễn Tú Anh thì điều này rất quan trọng, bởi tăng trưởng 10% trong năm tới sẽ phụ thuộc lớn vào việc đất nước có thành công trong chuyển đổi số hay không, nhằm để quá trình ra quyết định nhanh hơn và chính xác hơn.

Hiện nay, hệ thống ngân hàng và tài chính đang đi đầu trong chuyển đổi số cùng với việc tạo ra hiệu ứng lan tỏa rất lớn. Ví dụ như trong thanh toán, định danh điện tử (KYC), giúp kích thích các lĩnh vực khác cũng phải chuyển đổi số theo như số hóa trong kế toán, dẫn đến số hóa trong sản xuất…Cùng với đó ngân hàng cũng đang phát triển mạnh hệ thống API, tức là các nền tảng chia sẻ dùng chung giúp nhiều sáng kiến tài chính mới ra đời từ đó.

Cũng chung quan điểm và phân tích về vấn đề này, ông Quản Trọng Thành, Giám đốc Khối Phân tích Maybank Securities Vietnam cho rằng, để đạt mục tiêu hai triệu doanh nghiệp vào năm 2030, điều quan trọng là phải thúc đẩy sự lớn lên của các hộ kinh doanh và giúp khu vực SME phát triển mạnh mẽ hơn. Ông dẫn chứng, thời gian gần đây, nhiều ngân hàng như ACB, MB đã rất tích cực hỗ trợ các hộ kinh doanh chuẩn hóa sổ sách và dữ liệu tài chính. Chính những dữ liệu này sẽ trở thành đầu vào quan trọng cho các hệ thống big data và trí tuệ nhân tạo (AI) trong việc xây dựng mô hình định giá tín nhiệm, đánh giá năng lực doanh nghiệp. Nhờ đó, không gian tiếp cận vốn và đầu tư của khu vực này sẽ ngày càng được mở rộng, tạo nền tảng cho sự gia tăng bền vững về số lượng và chất lượng doanh nghiệp.

Hồng Sơn