Lưu giữ nét đẹp văn hóa Hà Nội trong nghệ thuật ướp trà sen Tây Hồ

Văn hóa truyền thống

Trà sen Bách Diệp hay trà sen Tây Hồ được mệnh danh là "đệ nhất trà" với giá bán lên đến chục triệu đồng/kg. Để làm ra được 1kg, người nghệ nhân Hà Nội cần đến 1.000 bông sen và phải trải qua 7 lần tẩm ướp với quy trình kỳ công, tỉ mỉ.

Cụ Nguyễn Thị Tâm (96 tuổi, ở quận Tây Hồ) chia sẻ, gia đình có nghề truyền thống ướp trà sen từ lâu đời, đến nay cụ vẫn tiếp tục gắn bó với công việc ướp trà và hướng dẫn các thế hệ con cháu tiếp nối nghề truyền thống của gia đình.

Trên thực tế, hiện nay cũng có nhiều hộ ướp trà sen. Tuy nhiên, không có nhiều hộ giữ nguyên được công thức ướp trà sen như xưa là 1.000 bông sen cho 1kg trà mà thường sẽ giảm số lượng hoa sen đi còn khoảng vài trăm bông. Theo những người sành trà, trà sen hồ tây đúng chuẩn công thức, khi uống sẽ cảm thấy được cả hương sen thấm vào được từng kẽ răng bởi hương rất đậm.

Hiện tại, giá mỗi kg trà sen hồ Tây thượng hạng trên thị trường có giá bán từ 7-10 triệu đồng/kg. Loại trà xổi ướp trong bông sen có giá 30.000 đến 70.000 đồng/bông (khoảng 3-4 triệu đồng/kg).

Để ra được thức trà đặc biệt hồ Tây với hương vị tinh túy nhất cần qua 7 lần ủ gạo và sấy.

Tùy vào loại trà sen mà sẽ có cách làm khác nhau. Trà sen truyền thống, người nghệ nhân sẽ lấy phần nhị sen hay còn gọi là "gạo sen" để ủ trà. Trà xen sổi sẽ dùng trà thái thượng hạng để ướp ngay trong bông sen.

Để ướp trà sen, người làm cứ theo công thức một lớp trà rồi đến một lớp mỏng gạo sen, sau cùng phủ một lớp giấy. Càng ướp nhiều lần hương sen càng quyện, trà càng thơm

Để cho ra hương vị trà sen thuần nhất, cần đến số lượng bông sen lớn trên 1000 bông sen cho mỗi kg trà.

Sau khi phủ và trộn cùng gạo sen, trà sẽ được ướp trong một thời gian nhất định để từng lá trà khô có thể được thấm đẫm hương sen nhất.

Chính từ sự kì công, tỉ mỉ trong khâu sản xuất, toàn bộ đều được thực hiện thủ công nên số lượng trà sen làm ra hàng năm không nhiều. Giá trà sen vì thế cũng rất cao trên thị trường và thường phải đặt hàng từ sớm.

Trà sen xổi được nhiều người yêu thích do bán theo từng bông với giá dễ tiếp cận hơn. Khác với các dòng trà khác, để làm nổi bật bị thơm ngon của trà, cần phải có bước tráng trà. Trà sen hồ Tây cần phải được thưởng thức ngay, không được tráng đổ bỏ nước, không được pha bằng nước sôi mà phải là nước nóng 70-80 độ để lưu giữ trọn vẹn hương vị của sen.

Trà sen Tây Hồ hay trà sen Bách Diệp là một món quà quý, chứa đựng trong đó những tinh hoa của đất trời và giá trị văn hóa truyền thống xưa cũ của người Hà Nội.

Khánh Huy