Lý do bất ngờ đằng sau việc Đức và Bỉ kiên quyết phản đối tịch thu tài sản Nga

Đức và Bỉ cảnh báo rủi ro pháp lý, tài chính toàn cầu nếu EU tịch thu hàng trăm tỷ euro tài sản bị đóng băng của Ngân hàng Trung ương Nga, đồng thời nhấn mạnh cần giải pháp bền vững thay vì hành động vội vã (trong ảnh: Trụ sở Ngân hàng trung ương Nga tại Moskva). Ảnh: Shutterstock/TTXVN

Trong bối cảnh cuộc xung đột Nga-Ukraine đang diễn ra, việc xử lý tài sản bị đóng băng của Nga đã trở thành một vấn đề gây tranh cãi trong nội bộ Liên minh châu Âu (EU). Theo trang web tin tức RBC-Ukraine của Ukraine ngày 27/8, mặc dù nhiều quốc gia ủng hộ việc tịch thu hoàn toàn các khoản tiền này để hỗ trợ Ukraine, Đức và Bỉ lại thể hiện thái độ phản đối mạnh mẽ với lý do chính đáng và có cơ sở pháp lý.

Quan điểm của Đức và Bỉ

Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã bày tỏ lo ngại rằng các nỗ lực tiếp cận tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga có thể tác động tiêu cực đến thị trường tài chính. Quan điểm này được Thủ tướng Bỉ Bart De Wever ủng hộ và bổ sung thêm những lập luận pháp lý quan trọng.

"Tôi biết có những chính phủ muốn tịch thu số tiền này. Nhưng tôi muốn cảnh báo rằng: xét về mặt pháp lý, mọi chuyện không đơn giản như vậy", ông Wever khẳng định tại cuộc họp báo chung với người đồng cấp Đức.

Thủ tướng Bỉ giải thích rằng các quỹ của các ngân hàng trung ương, bao gồm cả ngân hàng Nga, có quyền miễn trừ theo luật quốc tế. Điều này có nghĩa là việc tịch thu các khoản tiền này có thể vi phạm các nguyên tắc pháp lý cơ bản.

Đặc biệt đáng quan tâm là cảnh báo của Thủ tướng Wever về khả năng các quốc gia khác có thể bắt đầu rút tài sản của họ khỏi EU nếu có quyết định chính trị tịch thu quỹ công. "Và xét về mặt pháp lý, điều này rất nguy hiểm", ông Wever nhấn mạnh.

Bỉ có lý do đặc biệt để quan tâm đến vấn đề trên bởi kho lưu trữ Euroclear, nơi tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga bị đóng băng, nằm trên lãnh thổ nước này. Theo đó, Bỉ phải chịu trách nhiệm nhà nước nếu việc tiếp cận các khoản tiền này bị xâm phạm một cách bất hợp pháp.

Euroclear hiện đang nắm giữ hơn 200 tỷ euro thuộc về Ngân hàng Trung ương Nga, trong tổng số 300 tỷ euro tài sản của Nga bị đóng băng tại châu Âu. Con số này chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số 3.300 tỷ euro tài sản nhà nước Nga bị đóng băng sau cuộc xung đột toàn diện ở Ukraine.

Chiến lược "con ngỗng đẻ trứng vàng"

Thủ tướng Bỉ đã sử dụng một ẩn dụ sinh động để giải thích quan điểm của mình: "Giống như con ngỗng đẻ trứng vàng. Chúng ta phải giữ con ngỗng này. Và cuối cùng, khi chúng ta nói về một hiệp ước hòa bình, thì con ngỗng có thể được đặt lên bàn (đàm phán). Cho đến lúc đó, tôi nghĩ rằng tốt nhất là nên giữ nguyên tình hình như hiện tại".

Hiện tại, các nước G7 đã quyết định đóng băng số tiền này và sử dụng lãi suất cũng như thu nhập từ đó để hỗ trợ Ukraine. Từ đầu năm 2025, Liên minh châu Âu (EU) đã chuyển hơn 10 tỷ euro cho Ukraine từ nguồn thu này.

Vấn đề tịch thu tài sản Nga đã tạo nên sự chia rẽ rõ rệt trong nội bộ EU. Những nước phản đối chính bao gồm Bỉ, Pháp, Đức và Italy, trong khi các nước ủng hộ chủ yếu là Ba Lan, các nước Baltic, cũng như một số quốc gia Trung Âu.

Mặc dù Ukraine từ lâu đã khăng khăng đòi tịch thu tài sản của Nga để bồi thường thiệt hại do cuộc chiến với Moskva gây ra, nhưng sự phản đối từ các quốc gia lớn như Đức và Bỉ đã khiến EU không thể thực hiện quyết định này.

Có thể thấy quan điểm của Đức và Bỉ phản ánh một cách tiếp cận thận trọng, cân nhắc kỹ lưỡng các hậu quả pháp lý và kinh tế dài hạn. Thay vì hành động vội vàng có thể gây ra những rủi ro không lường trước cho hệ thống tài chính quốc tế, hai nước này chọn cách duy trì hiện trạng cho đến khi có thỏa thuận hòa bình, đồng thời vẫn đảm bảo hỗ trợ Ukraine thông qua việc sử dụng lợi nhuận từ các tài sản bị đóng băng của Nga.

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc