Ly kỳ vụ cựu sinh viên yêu cầu nhà trường bồi thường hàng chục tỷ đồng

Theo đó, ông Dương Thế Hảo (sinh năm 1959, từng là sinh viên Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, nay là Đại học Kinh tế Quốc dân, khoa Kinh tế công nghiệp K26- 27 hệ chính quy) khởi kiện Đại học Kinh tế Quốc dân vì cho rằng ông này tốt nghiệp năm 1989 nhưng 30 năm sau Đại học Kinh tế Quốc dân mới giao bằng, làm ảnh hưởng "mọi mặt cuộc sống".

Nỗi khổ của nguyên đơn

Trình bày tại phiên tòa, ông Dương Thế Hảo cho biết, ông yêu cầu bồi thường hơn 43 tỷ đồng cho các tổn thất vật chất và tinh thần. Ông Hảo từng là quân nhân phục vụ trong quân đội. Sau khi xuất ngũ, ông Hảo thi đỗ và nhập học tại khoa Kinh tế công nghiệp Đại học Kinh tế Quốc dân.

Trụ sở Tòa án nhân dân quận Hai Bà Trưng (Hà Nội)

Năm 1989, ông hoàn thành tất cả môn học và vượt qua kỳ thi tốt nghiệp với số điểm đạt trở lên, nhận được giấy xác nhận đã thi tốt nghiệp và đợi cấp bằng. Nhưng sau đó, ông Hảo không được cấp bằng đại học, không được trả lại hồ sơ cá nhân bao gồm bằng tốt nghiệp cấp 3, học bạ cấp 3, giấy khai sinh, lý lịch quân nhân, quyết định xuất ngũ…, tất cả đều là bản chính.

Ông Hảo trình bày hành vi giữ bằng đại học 30 năm, giữ giấy tờ cá nhân của Đại học Kinh tế Quốc dân đối với ông đã khiến nguyên đơn chịu tổn thất nghiêm trọng, gây cú sốc nặng nề dai dẳng đối với mọi thành viên gia đình.

Việc này gây ra thiệt hại cả về vật chất lẫn tinh thần và bản thân ông Hảo mất cơ hội việc làm khi không có bằng đại học, mất thu nhập tiền lương, mất thu nhập ngoài lương.

Việc bị giữ giấy tờ cá nhân, bằng đại học còn khiến ông Hảo mất quyền cơ bản của công dân như quyền xác định nơi cơ trú, không thể làm căn cước công dân, hộ chiếu, không thể kết hôn dẫn đến cuộc sống đảo lộn.

Ông Hảo không thể liên kết kinh doanh, không thể xuất ngoại du lịch, học tập, mở rộng thị trường, không thể bầu cử, ứng cử, tham gia tổ chức đảng đoàn, mất cơ hội phát triển bản thân.

Cùng với đó, khi sinh con, ông Hảo không thể làm giấy khai sinh cho các con ở Hà Nội, con trai lớn phải gửi về quê nội khai sinh, con gái gửi về quê ngoại khai sinh. Cũng vì thế các con ông không thể học tại trường công lập ở Hà Nội mà phải học trường tư với chi phí đắt đỏ.

Theo trình bày của người khởi kiện, năm 1989, khi nhập học tại Đại học Kinh tế Quốc dân, ông phải mang hộ khẩu đến nộp cho trường. Khi ông ra trường thì phải cắt hộ khẩu chuyển đi nhưng khi ông này lên làm việc với trường thì không chuyển được hộ khẩu. Bằng đại học cũng không được cấp, hồ sơ cá nhân bị giữ.

Trong những năm bị giữ bằng đại học, giấy tờ cá nhân, ông Hảo rất nhiều lần đến trường làm việc, gửi đơn thư đến trường nhưng chỉ nhận được kết quả rằng nhà trường không còn bất kỳ tài liệu nào khác liên quan đến ông.

Năm 2018, ông Hảo khởi kiện vụ án hành chính ra TAND TP Hà Nội, kiện Hiệu trưởng Đại học Kinh tế Quốc dân về hành vi không cấp bằng tốt nghiệp cho ông. Tại phiên tòa ngày 31-7-2019, Hiệu trưởng Đại học Kinh tế Quốc dân đã trao bằng tốt nghiệp cho ông Hảo, đồng thời trả lại các hồ sơ cá nhân. Do đó, ông Hảo rút yêu cầu khởi kiện.

“Cho đến bây giờ tôi cũng không biết vì sao hồ sơ của tôi không được trả, không được cấp bằng, nhà trường không trả lời vì sao” - ông Hảo nói. Người khởi kiện cho biết, trên bằng, ông tốt nghiệp năm 1994 và được cấp bằng tốt nghiệp năm 2019. Ông Hảo cho rằng điều này là không hợp lý, bởi ông đã thi tốt nghiệp từ năm 1989. Nếu bây giờ cấp bằng thì năm tốt nghiệp cũng phải là năm 1989.

Tìm thấy hồ sơ ở khe tủ sau hàng chục năm

Tại phiên tòa, nói về yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, đại diện nhà trường cho rằng thời hiệu khởi kiện vụ án đã hết. Đại diện nhà trường nói thời điểm năm 2019, ông Hảo đã được cấp bằng đại học, trả lại hồ sơ cá nhân và đã biết quyền lợi của mình có bị xâm phạm hay không. Nhưng đến năm 2024, ông Hảo mới khởi kiện. Khi đó, thời hiệu khởi kiện 3 năm đã hết.

Ông Dương Thế Hảo ngay sau khi phiên tòa tạm dừng

Trình bày tại tòa, phía Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng sau khi tốt nghiệp, ông Hảo không liên hệ với nhà trường để làm thủ tục xin lại hồ sơ cá nhân. Năm 2017, ông Hảo mới có thư gửi Hiệu trưởng nhà trường đề nghị cấp bằng và lấy lại hồ sơ cá nhân.

Ngay khi nhận được thư, nhà trường phân công nhân sự giải quyết yêu cầu của ông Hảo. Tháng 11-2017 sau khi tìm kiếm không có kết quả, nhà trường có văn bản trả lời, và đưa giải pháp là xác nhận tối đa thông tin của ông Hảo, bao gồm xác nhận ông Hảo là cựu sinh viên khóa 26-27 khoa Kinh tế công nghiệp, chấp nhận kết quả học tập theo bảng điểm và xác nhận nhà trường không còn lưu trữ hồ sơ.

Đến năm 2018, ông Hảo khởi kiện. Quá trình giải quyết vụ án, ngày 23-7, nhà trường trao bằng cho ông Hảo ngay tại phiên tòa. Sau đó, nhà trường đề nghị tạm dừng phiên tòa 1 tuần để tìm kiếm hồ sơ.

Sau một quá trình tìm kiếm, hồ sơ cá nhân của ông Hảo cuối cùng đã được tìm thấy ở một khe tủ không thuộc khoa Kinh tế Công nghệp và cũng không thuộc Phòng quản lý đào tạo. Ngày 31-7, nhà trường trao trả hồ sơ tại phiên tòa.

“Đây là lỗi khách quan bất khả kháng vì nhà trường thay đổi trụ sở nhiều lần. Nhà trường nhiều lần tìm kiếm ở khoa ông Hảo theo học cũng như phòng Quản lý đào tạo cũng không còn lưu trữ. Qua nhiều năm, các cán bộ, lãnh đạo thời đó đã nghỉ hưu, có người đã mất. Công tác lưu trữ quản lý nhà trường nỗ lực tối đa” - đại diện phía bị kiện trình bày.

Về hành vi không cấp bằng 30 năm, đại diện Nhà trường khẳng định không có việc giữ bằng vì năm 2019 mới cấp bằng. Sau đó, ông Hảo đã nhận bằng tốt nghiệp. Về sổ hộ khẩu, đại diện Nhà trường cho biết khi nhập học, ông Hảo chỉ tạm trú tại trường. Nhà trường không có thẩm quyền chuyển hộ khẩu nên nhà trường không giữ sổ hộ khẩu.

Về số tiền bồi thường 43 tỷ đồng, đại diện nhà trường cho rằng không có căn cứ để chấp nhận vì trong trường hợp yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng thì người khởi kiện phải chứng minh được hành vi gây thiệt hại, thiệt hại thực tế, mối quan hệ nhân quả của hành vi và thiệt hại.

Về lý do ông Hảo thi tốt nghiệp năm 1989 nhưng năm 1994 mới được cấp bằng đại học, đại diện nhà trường cho biết, năm 1989 ông Hảo có thi nhưng vi phạm quy chế thi nên bị hoãn công nhận tốt nghiệp từ 1-2 năm. Trong thời gian đó, sinh viên phải đến làm thủ tục để được xét tốt nghiệp. Nhưng ông Hảo không đến làm thủ tục.

Đến năm 1994, nhà trường làm thủ tục xét tốt nghiệp cho 19 sinh viên. Có 18 người đến liên hệ làm thủ tục nhận bằng. Duy nhất ông Hảo chưa đến làm thủ tục. Năm 2018, ông Hảo mới có thư gửi Hiệu trưởng nhà trường như trình bày ở trên.

Trình bày thêm về việc ông Hảo tốt nghiệp năm 1994, nhưng bằng lại được cấp năm 2019, Trưởng phòng Tổng hợp Đại học Kinh tế Quốc dân cho biết, năm 1994, phôi bằng Đại học do Bộ GD&ĐT cấp. Khi sinh viên đến làm thủ tục thì nhà trường mới xin phôi bằng từ Bộ GD&ĐT về. Bằng đại học không phải in sẵn. Do đó, vào năm 1994, chưa có bằng đại học của ông Hảo.

Năm 2019, sau quá trình giải quyết tại Tòa án, nhà trường tìm thấy quyết định xét tốt nghiệp năm 1994 và ra quyết định cấp bằng, in bằng và trao bằng đại học cho ông Hảo tại phiên tòa.

Đại diện Viện kiểm sát có ý kiến cho rằng trong đơn khởi kiện ban đầu, ông Hảo yêu cầu bồi thường hơn 36 tỷ đồng, nhưng tại phiên tòa, người khởi kiện thay đổi yêu cầu, nâng lên gần 44 tỷ đồng. Số tiền này rất lớn, cần có thời gian nghiên cứu, đánh giá.

Viện kiểm sát sau đó đề nghị cho tạm dừng phiên tòa để nghiên cứu phần yêu cầu khởi kiện mới của nguyên đơn và dành thời gian cho bị đơn cung cấp thêm tài liệu, thông tin.

Hội đồng xét xử yêu cầu ông Hảo làm rõ bảng đánh giá tổng hợp yêu cầu bồi thường của ông Hảo. Đây là tài liệu mới xuất trình tại phiên tòa, chưa thể đánh giá được độ chính xác của tài liệu này.

“Đầu phiên tòa, Tòa đã hỏi các bên có xuất trình tài liệu mới nào không thì ông Hảo không trình bày nhưng quá trình xét xử thì ông Hảo lại trình ra tài liệu mới”- chủ tọa phiên tòa nói. Do đó, Hội đồng xét xử quyết định dừng phiên tòa. Ngày phiên tòa tiếp tục sẽ được thông báo sau.

Bùi Lâm