Mã số định danh cá nhân sẽ thay thế sổ hộ khẩu trong tất cả thủ tục hành chính

Theo Nghị quyết 112, các thủ tục cấp mới, cấp đổi và cấp lại CMND (9 số) đang được thực hiện ở cấp tỉnh và cấp huyện sẽ được bãi bỏ.

Vì vậy, các nhóm thủ tục hành chính về cấp và quản lý CMND quy định tại Nghị định số 05-1999-NĐ-CP, Nghị định 170-2007-NĐ-CP của chính phủ, Thông tư số 04-1999-TT-BCA, Thông tư số 18-2014-TT-BCA, Quyết định số 998-2001-QĐ-BCA của Bộ Công an đều được bãi bỏ.

Khi Nghị định 112 được thực hiện, người dân từ đủ 14 tuổi trở lên sẽ không phải dùng CMND nữa, mà sẽ chỉ còn Căn cước công dân. Trong đó, số thẻ căn cước cũng đồng thời là số định danh cá nhân.

Liên quan đến việc bỏ Chứng minh nhân dân, Sổ hộ khẩu và thay vào đó là căn cước công dân, Chính phủ đã thông qua việc bỏ hình thức quản lý dân cư đăng ký thường trú bằng Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú và thay vào đó là hình thức quản lý thông qua mã số định danh cá nhân.

Căn cước công dân sẽ được thay thế sổ hộ khẩu và chứng minh thư nhân dân

Cụ thể, Chính phủ đã thông qua việc bãi bỏ kết quả giải quyết thủ tục là "Sổ hộ khẩu" và thay thế bằng hình thức cập nhật thông tin trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư quy định tại Luật Cư trú và Luật sửa đổi, bổ sung Luật Cư trú.

Như vậy, các giấy tờ chứng minh về mối quan hệ gia đình, giấy khai sinh với trẻ em đăng ký thường trú sẽ được bãi bỏ.

Đồng thời, Chính phủ cũng đã thông qua việc bãi bỏ kết quả giải quyết thủ tục là "Sổ tạm trú" và thay vào đó là hình thức cập nhật thông tin trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư quy định tại Luật Cư trú và Luật.

Theo Thứ trưởng Tư pháp Lê Hồng Sơn: "Đây là số duy nhất để truy nguyên công dân trong tất cả các ngành, lĩnh vực. Công dân chỉ cần biết duy nhất 'mã' này và đây là cơ sở để các ngành kết nối, khai thác, sử dụng thông tin về công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư".

Thống nhất quan điểm, mỗi công dân cần có một mã số định danh, Đại tá Vũ Xuân Dung, Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý về trật tự hành chính (Bộ Công an) cho biết, việc này đã được Bộ Công an nghiên cứu từ năm 2010. Việc thí điểm cấp đổi chứng minh thư 12 số từ năm 2012 là bước đi cụ thể trong quá trình thực hiện đề án.

Phương án đánh số trên chứng minh thư mới, theo ông Dung, thực hiện nguyên tắc không trùng lặp. Trong 12 số thì 6 số đầu là mã của địa phương, năm sinh, giới tính theo giấy khai sinh. Khi công dân đủ tuổi làm chứng minh thư (14 tuổi), Bộ Công an sẽ lấy dấu vân tay gán vào số định danh đã cấp khi khai sinh. Như vậy mỗi mã số sẽ đi kèm với định dạng đặc điểm sinh học của công dân.

Khi nào chính thức bỏ hộ khẩu, CMND?

Nghị quyết 112 có hiệu lực từ ngày ký 30-10-2017, nhưng việc chính thức bỏ sổ hộ khẩu CMND phải chờ đến năm 2020, thời điểm mà theo kế hoạch sẽ xây dựng xong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Theo Đề án Dữ liệu công dân, đến năm 2020 thông tin công dân sẽ được cập nhật – tức là lúc đó Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư được xây dựng xong.

Đến năm 2020 sổ hộ khẩu sẽ được thay thế bằng mã số định danh cá nhân

Theo lộ trình, đến hết năm 2020, thông tin cơ bản của tất cả công dân sẽ được nhập, cập nhật vào cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và mỗi công dân đều có số định danh cá nhân. Nhờ có cơ sở dữ liệu quốc gia này, các cơ quan hành chính nhà nước tại các cấp chính quyền mới có thể khai thác, sử dụng trực tuyến để giải quyết muôn vàn thủ tục hành chính cho công dân. Và chỉ sau đó mới có thể chính thức bỏ sổ hộ khẩu, CMND.

Thay thế sổ hộ khẩu giúp tiết kiệm chi phí, thời gian.

Việc sử dụng mã số định danh cá nhân để quản lý dân cư thông qua việc cập nhật, kết nối từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư sẽ mang lại những lợi ích thiết thực trong việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm giấy tờ công dân, giảm nhiều chi phí.

Theo Bộ Công an, hiện nay, công dân khi đi giao dịch phải mang theo rất nhiều loại giấy tờ như Chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu, Giấy chứng nhận kết hôn, Giấy chứng nhận đăng ký quyền sử dụng đất, bằng lái xe…, thậm chí học sinh khi đi học phải có giấy khai sinh.

Việc thay thế sổ hộ khẩu sẽ giúp người dân tiết kiệm được chi phí, thời gian trong giải quyết thủ tục hành chính

Khi cơ sở dữ liệu quốc gia về cư dân được hoàn thành, công dân không cần mang theo các loại giấy tờ nêu trên, không phải công chứng, chứng thực các loại giấy tờ này.

Thay vào đó, người dân chỉ mang theo thẻ Căn cước công dân hoặc cung cấp mã số định danh cá nhân cho cơ quan chức năng để thực hiện thủ tục hành chính bảo đảm nhanh chóng, chính xác, hiệu quả.

Theo tính toán sơ bộ, khi cập nhật thông tin cá nhân từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư vào giải quyết thủ tục hành chính sẽ giúp giảm chi phí khi thực hiện thủ tục hành chính cho người dân ước tính khoảng 1.600 tỉ đồng/năm từ việc không phải khai nhiều lần các thông tin cơ bản của mình; không phải thực hiện việc sao, chụp hoặc thực hiện thủ tục hành chính chứng thực bản sao từ bản chính giấy tờ công dân như trước đây; tạo thuận lợi cho gần 90 triệu người dân khi thực hiện thủ tục hành chính tại các cấp chính quyền.

Sử dụng số định danh cá nhân vào quản lý dân cư là nền tảng để phát triển, sử dụng thẻ công dân điện tử, mở rộng các ứng dụng để tích hợp thông tin của nhiều ngành trên một thẻ.

Nếu có số định danh cá nhân thì bảo hiểm xã hội lấy số đó làm căn cứ để cấp. Hiện nay, việc nhập dữ liệu bảo hiểm mới phải trả 10.000 đồng/tờ khai. Nếu 30 triệu người phải cấp mới thì sẽ tiêu tốn khoảng 300 tỷ đồng. Điều này gây lãng phí rất lớn.

Tuy nhiên, để thực hiện quản lý dân cư thông qua số định danh cá nhân thì cần thiết phải hoàn thiện, đưa vào khai thác, sử dụng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý dân cư khiến cho việc kết nối thông tin giữa các ngành, lĩnh vực trong việc quản lý dân cư được thuận lợi hơn rất nhiều so với việc quản lý bằng phương thức thủ công.

Nguyễn Thủy (Tổng hợp)