Maine trở thành tiểu bang thứ hai loại ông Trump khỏi cuộc bỏ phiếu sơ bộ năm 2024

Ông Donald Trump bị loại khỏi cuộc bỏ phiếu cấp bang ở Maine trong cuộc bầu cử sơ bộ Tổng thống Mỹ vào năm tới. (Ảnh: Reuters)

Ngày 28/12, Tổng Thư ký bang Maine Shenna Bellows, một đảng viên Đảng Dân chủ, đã thông báo về việc loại tên ông Trump khỏi các cuộc bầu cử sơ bộ tại bang này.

Bà Bellows đã xác định việc ông Trump, ứng cử viên dẫn đầu danh sách đề cử của Đảng Cộng hòa cho cuộc bầu cử Tổng thống vào năm 2024, đã kích động một cuộc nổi dậy khi truyền bá những tuyên bố sai sự thật về gian lận cử tri trong cuộc bầu cử năm 2020 và sau đó kêu gọi những người ủng hộ ông tuần hành đến Điện Capitol.

"Hiến pháp Mỹ không dung túng cho những cá nhân có hành vi chống lại nền tảng của chính phủ", bà Bellows viết trong phán quyết dài 34 trang. Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Mỹ nghiêm cấm những người có liên quan đến "việc nổi dậy hoặc nổi loạn" giữ vai trò trong chính quyền.

Quyết định này được đưa ra sau khi một nhóm cựu nghị sĩ bang Maine cho rằng ông Trump nên bị loại dựa trên một điều khoản của Hiến pháp Mỹ cấm mọi người giữ chức vụ nếu họ tham gia vào “cuộc nổi dậy hoặc nổi loạn” sau khi tuyên thệ.

Phán quyết có thể bị kháng cáo lên Tòa án tiểu bang này chỉ áp dụng cho cuộc bầu cử sơ bộ vào tháng 3, nhưng điều này có thể ảnh hưởng đến vị trí của ông Trump trong cuộc tổng tuyển cử tháng 11. Nó có thể sẽ gây thêm áp lực lên Tòa án tối cao Mỹ trong việc giải quyết các câu hỏi về tư cách hợp lệ của ông Trump trên toàn quốc theo quy định tại Mục 3 của Tu chính án thứ 14, Hiến pháp Mỹ.

Trước đó, Tòa án tối cao của Colorado đã loại ông Trump khỏi cuộc bỏ phiếu sơ bộ của bang vào ngày 19 tháng 12, khiến ông trở thành ứng cử viên đầu tiên trong lịch sử Mỹ bị coi là không đủ tư cách tranh cử Tổng thống vì tham gia nổi dậy.

Ông Trump đã tuyên bố sẽ kháng cáo phán quyết của Colorado lên Tòa án Tối cao Mỹ và chỉ trích các thách thức bỏ phiếu là “phi dân chủ”. Đảng Cộng hòa Colorado đã đệ đơn kháng cáo lên Tòa án Tối cao bang vào ngày 27/12.

Những nỗ lực tương tự nhằm loại bỏ ông Trump ở các bang khác đã bị từ chối. Tòa án tối cao ở Michigan, bang quan trọng trong cuộc tổng tuyển cử, hôm 27/12 đã từ chối xét xử về tư cách giữ chức vụ của ông Trump.

Maine được các nhà dự báo bầu cử phi đảng phái đánh giá là có khả năng thuộc đảng Dân chủ, có nghĩa là Tổng thống Joe Biden được kỳ vọng sẽ giành chiến thắng tại bang này. Nhưng ông Trump đã giành được một phiếu đại cử tri từ Maine trong cả hai cuộc bầu cử năm 2016 và 2020 do một thiết lập bất thường cho phép bang này chia bốn phiếu đại cử tri của mình.

Các ứng cử viên phải giành được 270 phiếu đại cử tri đoàn để đắc cử Tổng thống.

Các nhóm vận động và một số cử tri chống cựu Tổng thống Trump đã thách thức khả năng ứng cử của ông ở một số bang theo Mục 3 của Tu chính án thứ 14, được thông qua sau Nội chiến Mỹ để ngăn cản những người thuộc liên minh cũ phục vụ trong chính phủ.

Không giống như các bang khác, bà Bellows, người giám sát các cuộc bầu cử ở Maine, được yêu cầu đưa ra quyết định ban đầu về việc bị loại trước khi được Tòa án xem xét.

Các luật sư của ông Trump đã phản bác việc ông tham gia vào cuộc nổi dậy và lập luận rằng, những nhận xét của ông với những người ủng hộ vào ngày xảy ra bạo loạn năm 2021 được bảo vệ bởi quyền tự do ngôn luận của ông. Nhóm pháp lý của ông cũng đưa ra một số lập luận về mặt thủ tục khác.

Hà Mai