Malaysia với tham vọng trở thành trung tâm hydro xanh của khu vực
Để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, các công ty năng lượng ở Đông Nam Á đang tăng cường cam kết đạt mức phát thải carbon bằng 0 thông qua các khoản đầu tư quan trọng.
Hydro là một nguồn năng lượng sạch. Ảnh minh họa: NORVANREPORTS.COM
Để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, các công ty năng lượng ở Đông Nam Á đang tăng cường cam kết đạt mức phát thải carbon bằng 0 thông qua các khoản đầu tư quan trọng vào công nghệ và danh mục tài sản năng lượng sạch bao gồm hydro.
Tại Malaysia, những nỗ lực này phù hợp với vai trò tích cực của Chính phủ trong việc thúc đẩy hydro xanh nhằm đẩy nhanh hành động về khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính thông qua việc xây dựng các chính sách và quy định nhằm hỗ trợ tăng trưởng của ngành và thu hút đầu tư.
Hydro là chất mang năng lượng linh hoạt có thể được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau, từ đốt cháy và sản xuất điện đến các quy trình công nghiệp. Phân tử này được nhiều người coi là thành phần chính của hệ thống năng lượng tương lai, góp phần tạo ra tương lai ít carbon hơn.
Là loại khí không màu và không mùi, hydro chủ yếu được tìm thấy liên kết với oxy ở dạng nước và phải được chiết xuất thông qua quy trình sản xuất liên quan đến nhiều nguyên liệu và công nghệ. Trên toàn cầu, hydro được phân loại thành các loại màu sắc khác nhau dựa trên phương pháp sản xuất, cũng như nguyên liệu và nguồn năng lượng được sử dụng.
Hydro xám được sản xuất bằng cách sử dụng nhiên liệu hóa thạch như khí đốt tự nhiên và than đá thông qua quá trình cải tạo hơi nước và khí hóa than, giải phóng carbon dioxide (CO2) vào không khí. Hydro xanh được tạo ra theo cách tương tự với việc áp dụng công nghệ thu giữ carbon để ngăn CO2 thoát ra ngoài.
Hydro xanh được coi là loại cao cấp nhất vì nó được sản xuất bằng cách tách nước thông qua phương pháp điện phân chạy bằng năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời và gió ngoài khơi vốn không thải ra lượng khí thải carbon. Do đó, nó được công nhận là năng lượng sạch.
Tuy nhiên, trở ngại lớn trong việc sản xuất hydro xanh nằm ở chi phí cao. Thông qua hợp tác với Đại học Quốc gia Malaysia (UKM), Petronas - công ty dầu khí thuộc sở hữu của Chính phủ Malaysia - đã phát triển máy điện phân màng trao đổi proton (PEM) để sản xuất hydro có hàm lượng carbon thấp hơn. Đây là máy điện phân hydro thương mại đầu tiên được sản xuất tại Đông Nam Á, trong khi các máy khác chủ yếu được sản xuất ở châu Âu, Mỹ và Đông Á.
Colin Patrick, Tổng Giám đốc phụ trách phân phối và công nghệ hydro của Petronas, cho biết hiệu quả và chi phí là hai yếu tố quan trọng trong sản xuất hydro, đặc biệt là trong quá trình điện phân.
Máy điện phân PEM của Petronas đạt hiệu suất tăng khoảng 20% so với công nghệ đã tồn tại lâu đời hơn sử dụng PEM hiện có trên thị trường và máy điện phân nước kiềm (AWE). Điều này cho phép máy điện phân sản xuất hydro với chi phí thấp hơn nhiều và góp phần đạt được tính kinh tế theo quy mô vốn là yếu tố hết sức quan trọng để thúc đẩy việc áp dụng rộng rãi hơn hydro xanh.
Sự đột phá của Petronas vào lĩnh vực hydro xanh được xây dựng dựa trên kinh nghiệm của công ty trong việc sản xuất hydro xanh tại các nhà máy hóa dầu và nhà máy lọc dầu. Cùng với những tiến bộ trong nghiên cứu và phát triển điện phân, công ty năng lượng toàn cầu này còn tự khẳng định mình là nhà cung cấp giải pháp hydro xanh cạnh tranh.
Ông Colin là người đóng vai trò then chốt trong việc xúc tác sản xuất hydro có hàm lượng carbon thấp hơn trong khu vực. Trong thời gian công tác tại Sarawak Energy Bhd năm 2018, ông đã phát triển trạm tiếp nhiên liệu và sản xuất hydro đầu tiên ở Đông Nam Á, đồng thời xây dựng Kế hoạch kinh tế hydro cho bang Sarawak (Malaysia).
Những nỗ lực của ông đã giúp đưa Sarawak đi đầu trong việc phát triển nền kinh tế hydro xanh, tạo ra làn sóng không chỉ ở Malaysia mà còn trên toàn khu vực Đông Nam Á rộng lớn hơn. Khi trở lại Petronas năm 2020, ông Colin đã dẫn đầu chương trình công nghệ hydro để sản xuất máy điện phân hydro PEM và lộ trình đưa ra thị trường.
Thông qua các công ty con và SEDC Energy Sdn Bhd (công ty con thuộc sở hữu hoàn toàn của Tập đoàn Phát triển Kinh tế Sarawak), Petronas đang hợp tác sản xuất thương mại hydro xanh và thăm dò chuỗi cung ứng giá trị ở châu Á để đáp ứng nhu cầu năng lượng sạch toàn cầu các giải pháp. Thỏa thuận này bao gồm việc cung cấp và vận hành máy điện phân PEM cho các trạm tiếp nhiên liệu Darul Hana và Batu Kawa ở Sarawak.
Sarawak có khởi đầu thuận lợi nhờ cơ cấu năng lượng thuận lợi, trong đó khoảng 75% điện năng của bang được tạo ra từ thủy điện vốn được coi là một dạng năng lượng tái tạo.
Hydro xanh hiện được sử dụng ở Sarawak chủ yếu để khử carbon trong lĩnh vực giao thông vận tải. Nó đang nhận được sự thu hút lớn hơn khi sắp được sử dụng để cung cấp năng lượng cho đội xe vận chuyển nhanh tự động (ART) tại thủ phủ Kuching, dự kiến bắt đầu hoạt động sớm nhất vào năm 2025.
Theo ông Colin, việc Sarawak tích cực theo đuổi nền kinh tế hydro xanh cũng giúp thu hút các đối tác nước ngoài từ Hàn Quốc và Nhật Bản đưa các khoản đầu tư và kiến thức chuyên môn về thị trường của họ vào bang. Các công ty của cả hai nước này đang hợp tác xây dựng nhà máy hydro đầu tiên của Sarawak tại Bintulu.
Ông cho rằng đây sẽ là trụ cột tăng trưởng mới cho cả Petronas và Malaysia. Tuy nhiên, Petronas trước hết cần hợp tác chặt chẽ với các cơ quan chính phủ, chính quyền bang và các công ty trong ngành khác như ngành công nghiệp di động và hóa chất để khuyến khích sản xuất nhiều hydro xanh hơn. Ông cũng nhấn mạnh thêm về thông báo gần đây của Chính phủ Malaysia liên quan xây dựng một trạm tiếp nhiên liệu di động ở Putrajaya, đánh dấu bước đi đầu tiên của hydro tại Bán đảo phía Tây Malaysia.
Ông Colin nói: “Với tất cả những tin tức và sự phát triển này, chúng tôi hy vọng sẽ thu hút được sự quan tâm và bắt đầu thấy việc sản xuất hydro được mở rộng quy mô, được công nghiệp hóa và cuối cùng là tạo ra lực kéo thị trường tích cực”.
Ông Colin chia sẻ rằng việc khởi động và vận hành dự án PEM phụ thuộc vào việc xây dựng một chuỗi cung ứng vững chắc. Một trở ngại lớn là đảm bảo việc cung cấp các thành phần khác nhau. Ông giải thích rằng việc tìm kiếm một số linh kiện chuyên dụng hơn ở Malaysia có thể là một thách thức vì chúng hầu hết được sản xuất ở Hàn Quốc, Nhật Bản và một số nơi ở Trung Quốc.
Một phần khác là giúp thiết kế các mô hình kinh doanh khả thi cho người dùng nhằm đẩy nhanh việc áp dụng hydro xanh. Tại Sarawak, Petronas đang hợp tác với chính quyền bang để khám phá một số phương án, bao gồm sử dụng sản xuất hydro làm dịch vụ, tiềm năng phát triển nhà máy lắp ráp máy điện phân ở Kuching và mô hình truyền thống hơn liên quan đến kỹ thuật, mua sắm và xây dựng.
Trong khi đó, Syaharudin Hassan, Trưởng bộ phận hợp tác và định hình ngành mua sắm của Petronas cũng tái khẳng định tầm quan trọng của sự hợp tác trong ngành và vai trò quan trọng của công ty với tư cách là nhà cung cấp giải pháp năng lượng tích hợp.
Ông cho biết, Petronas khuyến khích hợp tác trên tất cả các ngành để đảm bảo hệ sinh thái ngành duy trì sự vững mạnh và sức cạnh tranh. Điều này nhằm đảm bảo đáp ứng nhu cầu thị trường, khai thác hiệu quả, đồng thời thúc đẩy sự đổi mới và cơ hội cho các công ty địa phương mở rộng tại các thị trường mới từ phát triển, sản xuất đến duy trì các giải pháp năng lượng trên quy mô lớn./.
