Manh nha hình thành các liên minh nhỏ trong lòng NATO
Xung đột Nga - Ukraine không chỉ thử thách châu Âu mà còn đặt tương lai của liên minh quân sự này trước những thay đổi lớn.
Trụ sở Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) tại Brussels, Bỉ. Ảnh: THX/TTXVN
Trong bối cảnh xung đột tại Ukraine vẫn tiếp diễn, phương Tây đang có những động thái mới nhằm tăng cường hợp tác và xây dựng liên minh trong khuôn khổ NATO. Theo báo Izvestia (Nga) ngày 18/3, những diễn biến gần đây rõ ràng cho thấy một xu hướng đáng chú ý: sự hình thành các liên minh nhỏ trong lòng NATO.
Mặc dù Liên minh châu Âu (EU) khẳng định sẽ không có quyết định tập thể về việc triển khai quân đội tới Ukraine, nhưng một số quốc gia thành viên đang tỏ rõ ý định hành động riêng rẽ, phản ánh không chỉ sự chia rẽ ngày càng sâu sắc trong nội bộ mà còn nêu bật sự xuất hiện của các quan hệ đối tác quân sự mới trong liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương.
Cụ thể, trong cuộc gặp gỡ với Thủ tướng Canada mới nhậm chức Mark Carney vừa qua, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã nhấn mạnh rằng cả hai quốc gia đều sẵn sàng hỗ trợ Ukraine với vai trò "gìn giữ hòa bình". Đáng chú ý, chỉ một ngày trước đó, ông Macron từng tuyên bố không cần sự chấp thuận của Nga để đưa quân vào Ukraine.
Theo Giáo sư Alexey Fenenko thuộc Khoa Chính trị Thế giới của Đại học Tổng hợp Moskva, mặc dù còn quá sớm để nói về một liên minh xuyên Đại Tây Dương hoàn toàn mới, nhưng những căng thẳng hiện tại giữa Mỹ và các đối tác châu Âu đã dẫn đến sự hình thành các khối nhỏ và liên minh dựa trên lợi ích chung trong NATO. "Đã có các thỏa thuận quân sự Pháp-Anh và Anh-Ba Lan, và việc thành lập một cơ chế hợp tác Pháp-Canada là hoàn toàn khả thi", ông Fenenko nhận định.
Đáng chú ý, những diễn biến này phù hợp với định hướng của chính quyền mới tại Mỹ, vốn đã công khai bày tỏ mong muốn chuyển giao trách nhiệm an ninh châu Âu cho chính các quốc gia châu Âu đảm nhận. Điều này cho thấy một sự chuyển dịch chiến lược trong chính sách đối ngoại của Washington, đồng thời tạo cơ hội cho các cường quốc châu Âu như Pháp và Anh khẳng định vai trò lãnh đạo của mình.
Tuy nhiên, không phải tất cả các quốc gia châu Âu đều sẵn sàng tham gia vào các sáng kiến quân sự liên quan đến Ukraine. Nhiều nước vẫn còn ngần ngại triển khai quân đội của họ đến lãnh thổ Ukraine, nhận thức rõ những rủi ro liên quan đến một cuộc đối đầu trực tiếp với Nga. Thái độ thận trọng này phản ánh sự phân cực ngày càng tăng trong nội bộ EU về cách tiếp cận đối với cuộc xung đột ở Ukraine.
Khi được hỏi về quy trình thông qua các hoạt động gìn giữ hòa bình ở Ukraine, đại diện Ủy ban châu Âu Anitta Hipper đã né tránh câu hỏi trực tiếp và chỉ khẳng định rằng quyết định gửi quân tùy thuộc vào từng quốc gia thành viên. Phát biểu này tiếp tục khẳng định EU không có lập trường thống nhất về vấn đề trên và mỗi quốc gia sẽ hành động theo đánh giá riêng của mình.
Về phía Nga, Moskva vẫn kiên định với lập trường rằng sự hiện diện của quân đội NATO ở Ukraine - dù dưới bất kỳ hình thức nào - là điều hoàn toàn không thể chấp nhận. Theo Alexey Chikhachev, giảng viên cao cấp tại Khoa Nghiên cứu châu Âu thuộc Đại học St. Petersburg, Nga chắc chắn sẽ phủ quyết bất kỳ sáng kiến nào như vậy tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
