Manus AI, 'khủng hoảng hiện sinh' của người lao động

Một buổi tối tại Thâm Quyến, nhóm kỹ sư phần mềm tụ tập trong không gian làm việc mờ mờ, gõ phím điên cuồng khi theo dõi hiệu suất của hệ thống AI mới.

Tiếng vo ve từ máy chủ hòa lẫn với ánh sáng từ những màn hình độ phân giải cao. Họ đang thử nghiệm Manus, AI Agent có khả năng suy nghĩ và hành động độc lập.

Chỉ trong vài giờ nữa, sự xuất hiện của nó vào ngày 6/3 sẽ gây chấn động cộng đồng AI toàn cầu, khơi dậy cuộc tranh luận sôi nổi đã sôi sục hàng thập kỷ: Điều gì xảy ra khi AI ngừng xin phép và bắt đầu tự đưa ra quyết định riêng?

Manus không chỉ là một chatbot bình thường. Nó là AI Agent tự chủ đầu tiên của thế giới, một hệ thống không chỉ hỗ trợ con người mà còn thay thế họ.

Từ phân tích giao dịch tài chính đến quét hồ sơ ứng viên, Manus điều hướng thế giới số mà không cần sự giám sát của con người, ra quyết định nhanh và chính xác đến nỗi các chuyên gia dày dặn kinh nghiệm khác cũng không sánh kịp.

Về bản chất, nó là một nhà khoa học số được đào tạo để thực hiện nhiều công việc trong các ngành khác nhau mà không hề do dự.

Yichao "Peak" Ji, một trong những người sáng lập Manus AI. Ảnh chụp màn hình.

Song, làm thế nào mà Trung Quốc, thường bị đánh giá là đi sau Mỹ trong nghiên cứu AI cơ bản, tạo ra một thứ mà Silicon Valley vẫn còn xem là lý thuyết? Và quan trọng hơn, nó có ý nghĩa thế nào đối với cán cân quyền lực trong AI?

“Khoảnh khắc DeepSeek”

Cuối năm 2024, DeepSeek ra mắt mô hình AI giá rẻ, hiệu suất cao đối đầu với GPT-4 của OpenAI. Nó được ví như “khoảnh khắc Sputnik” của giới AI, cũng là dấu hiệu hữu hình đầu tiên cho thấy các nhà nghiên cứu Trung Quốc đang thu hẹp khoảng cách trong khả năng của các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM).

Tuy nhiên, Manus đại diện cho điều hoàn toàn khác biệt: nó là một tác nhân (Agent) – hệ thống AI biết suy nghĩ, lên kế hoạch và hành động độc lập.

Đó là thứ phân biệt Manus với các đối thủ phương Tây. Trong khi ChatGPT và Google Gemini cần con người nhập lời nhắc (prompt), Manus không cần hướng dẫn. Thay vào đó, nó được thiết kế để tự làm việc, tiếp cận thông tin mới, chủ động điều chỉnh cách tiếp cận.

Chẳng hạn, khi cung cấp một tập hồ sơ ứng viên, Manus không chỉ xếp hạng mà còn đọc từng hồ sơ một, trích xuất các kỹ năng liên quan, đối chiếu với xu hướng thị trường và đưa ra quyết định tuyển dụng được tối ưu hóa bằng file Excel tự tạo.

Khi yêu cầu “tìm một căn hộ ở San Francisco”, Manus không chỉ xem kết quả tìm kiếm mà còn cân nhắc tỷ lệ tội phạm, xu hướng thuê nhà, thậm chí cả kiểu thời tiết để đưa ra danh sách rút gọn phù hợp với người dùng.

Nhân viên vô hình

Manus có thể ví như một trợ lý vô hình, sử dụng máy tính như bạn vẫn làm ngoại trừ một việc: nó không bao giờ biết mệt. Chìa khóa nằm ở cấu trúc đa tác nhân (multi-agent).

Thay vì dựa vào một mạng thần kinh duy nhất, Manus hoạt động như một giám đốc giám sát nhóm các agent phụ chuyên biệt. Khi được giao một nhiệm vụ phức tạp, nó chia nhỏ vấn đề thành từng cấu phần rồi chỉ định cho từng agent và kiểm tra tiến độ.

Cấu trúc này giải quyết quy trình làm việc nhiều bước mà trước đây cần đến nhiều công cụ AI làm việc cùng nhau.

Một điểm khác biệt nữa nằm ở hoạt động không đồng bộ dựa trên đám mây. Trợ lý AI truyền thống cần tương tác chủ động từ người dùng, còn Manus làm việc trong nền và chỉ thông báo người dùng khi kết quả sẵn sàng.

Manus báo hiệu sự chuyển dịch từ AI như một trợ lý đến AI như một nhân viên độc lập. Rowan Cheung, một cây bút công nghệ, đã dùng thử Manus và yêu cầu nó viết tiểu sử về mình cũng như xây dựng website cá nhân.

Chỉ trong vòng vài phút, AI quét trang mạng xã hội, trích xuất những điểm nổi bật về chuyên môn, tạo ra tiểu sử gọn gàng, viết một trang web và đưa lên mạng. Nó còn xử lý vấn đề lưu trữ (hosting) mà không cần bổ sung đầu vào.

Đối với các nhà phát triển AI, đây chính là “Chén Thánh”, một hệ thống không chỉ tạo ra thông tin mà còn ứng dụng, sửa lỗi và tinh chỉnh kết quả. Với người lao động, Manus chính là khủng hoảng hiện sinh.

Cú sốc với Silicon Valley

Trong nhiều năm, AI xoay quanh các hãng công nghệ lớn của Mỹ: OpenAI, Google, Meta. Người ta giả định ai tạo ra chatbot tinh vi nhất sẽ nắm trong tay tương lai của AI. Manus đã phá tan giả định đó.

Manus là danh mục AI hoàn toàn mới, chuyển trọng tâm từ hỗ trợ thụ động sang hành động tự chủ. Đặc biệt hơn nữa, nó là sản phẩm của Trung Quốc.

Vì vậy, nó khiến Silicon Valley không thể ngồi yên. Việc Trung Quốc quyết liệt đẩy mạnh các hệ thống tự chủ sẽ mang đến lợi thế của người đi trước trong những lĩnh vực quan trọng.

Họ lo ngại Manus sẽ đại diện cho công nghiệp hóa AI: hệ thống hiệu quả đến mức các doanh nghiệp sẽ sớm buộc phải thay thế con người bằng AI.

Tuy nhiên, Manus cũng đặt ra câu hỏi về quản lý và đạo đức. Điều gì sẽ xảy ra nếu AI Agent đưa ra quyết định tài chính khiến công ty thiệt hại hàng triệu USD? Hay khi thực hiện một lệnh không chính xác, nó có dẫn đến hậu quả trong thế giới thực không? Ai chịu trách nhiệm khi một hệ thống tự động, không chịu giám sát, phạm sai lầm?

Cho đến nay, câu hỏi lớn nhất không phải là Manus có “danh xứng với thực” hay không, mà là phần còn lại của thế giới sẽ bắt kịp trong bao lâu.

Kỷ nguyên của AI Agent tự chủ đã bắt đầu và Trung Quốc đang dẫn trước. Trong khi đó, chúng có thể phải nghĩ lại về làm việc, sáng tạo và cạnh tranh trong một thế giới nơi AI không còn là trợ lý nữa.

(Theo Forbes)

Du Lam