'Marriage Story' - ai đúng, ai sai trong mỗi cuộc ly hôn?

Thể loại: Tâm lý, hài hước
Đạo diễn: Noah Baumbach
Diễn viên: Adam Driver, Scarlett Johansson, Azhy Robertson, Laura Dern, Alan Alda, Ray Liotta
Zing.vn đánh giá: 10/10

Marriage Story là bộ phim được giới phê bình đánh giá rất cao trong năm nay với câu chuyện phía sau một vụ ly hôn.

Charlie Barber (Adam Driver) là một đạo diễn trẻ đang lên của làng kịch nghệ New York. Sau nhiều năm lăn lộn với những sàn diễn nhỏ, Charlie và đoàn kịch của anh cuối cùng cũng chen chân được vào Broadway - thánh đường của nghệ thuật sân khấu Bắc Mỹ.

Chưa dừng lại, Charlie còn được lựa chọn để trao giải thưởng MacArthur - sự vinh danh dành cho những cá nhân được coi là thiên tài trong lĩnh vực của họ. Kèm theo đó là khoản tiền đủ lớn để trang trải cho các khoản nợ nần mà Charlie phải bỏ ra để nuôi sống đoàn kịch kén khách của anh.

Nhưng cuộc đời không chỉ có màu hồng. Thiên tài Charlie Barber cùng lúc phải đối mặt với tình thế hết sức nan giải: người vợ, đồng thời là nàng thơ trên sân khấu của anh - Nicole (Scarlett Johansson) - hiện nhất quyết đòi ly dị và chuyển sang sống ở phía bên kia nước Mỹ để theo đuổi nghiệp diễn viên truyền hình tại Los Angeles.

Xuất thân từ một gia đình có truyền thống diễn xuất ở Los Angeles và từng là diễn viên đang lên của Hollywood, Nicole đã từ bỏ tất cả sau một lần tới New York và tình cờ gặp gỡ Charlie ở sân khấu kịch của anh, để rồi hai người trở thành vợ chồng và có với nhau cậu nhóc dễ thương Henry (Azhy Robertson).

Từng sẻ chia ngọt bùi, vậy mà chẳng hiểu sao Nicole nhất quyết đòi Charlie phải ký vào đơn ly dị. Khi chàng đạo diễn còn tỏ ra chần chừ trong việc giải quyết triệt để việc phân chia quyền nuôi nấng Henry, Nicole đã nhờ luôn tới Nora Fanshaw (Laura Dern) - một nữ luật sư với nhiều mánh khóe trong công việc đại diện pháp lý - để “cướp” Henry khỏi vòng tay của Charlie.

Từng rất đỗi yêu thương, nhưng đôi vợ chồng nhà Barber nay đứng trước cảnh mỗi người một ngả.

Bất ngờ trước sự thay đổi chóng mặt của vợ, nhưng Charlie cũng nhanh chóng nhận ra rằng nếu không hành động, anh sẽ đánh mất tất cả trong cuộc chiến ly hôn nơi pháp đình. Do đó, anh đã nhờ đến những tay luật sư lọc lõi không kém là Bert Spitz (Alan Alda), và sau đó là Jay Marotta (Ray Liotta), đại diện cho mình trong cuộc tranh cãi ngày một căng thẳng, không khoan nhượng.

Nhưng chính nhờ có cãi vã, xung đột, Charlie - một người gần như cả đời chỉ biết lo lắng cho vợ con và đoàn kịch nhỏ - mới dần hiểu ra tại sao chỉ yêu thương là chưa đủ, tại sao Nicole vẫn muốn rời bỏ anh, dù ở cô còn vẹn nguyên sự yêu quý, trân trọng dành cho chồng.

Một đề tài không quá mới mẻ

Marriage Story là tác phẩm mới nhất của đạo diễn chuyên trị dòng tâm lý - hài Noah Baumbach. Sinh ra và lớn lên ở New York, nghệ sĩ điện ảnh vừa bước sang tuổi 50 gần như dành cả sự nghiệp sáng tạo cho những bộ phim bình dị với kinh phí thấp, lấy bối cảnh đương đại để mô tả cuộc sống và tâm tư của những số phận đã gắn bó một phần lớn cuộc đời với thành phố đông dân và hoa lệ nhất nước Mỹ.

Luôn “ôm đồm” cả vai trò biên kịch, đạo diễn, và gần đây là sản xuất, Baumbach giữ cho mình sự độc lập và thống nhất về cách tiếp cận đề tài, cũng như lựa chọn nghệ thuật cho cách xây dựng nhân vật và bối cảnh.

Do đó, khi xem phim của Noah Baumbach, khán giả có thể phải căng như dây đàn khi dõi theo diễn biến tâm lý của những nhân vật có cá tính mạnh mẽ, nhưng đồng thời cảm thấy thanh thản khi chứng kiến các nhân vật bộc lộ tấm chân tình dành cho nhau thông qua lời thoại dí dỏm, cử chỉ bình dị thấm đẫm tình người.

Đề tài của Marriage Story không thực sự mới mẻ, và từng nhiều lần được Hollywood hay các nền điện ảnh trên thế giới khai thác thành công.

Marriage Story là một tác phẩm như thế. Câu chuyện của đôi vợ chồng trẻ đã quá mệt mỏi với những giấc mơ dang dở, với những bức bối trong cuộc sống, với những trách nhiệm chẳng thể từ bỏ để được sống với chính bản thân tới mức phải ly dị, không còn là đề tài mới mẻ.

Năm 1979, Kramer vs. Kramer của Robert Benton đã đưa khán giả đến với cuộc chiến pháp lý và tâm lý giữa hai vợ chồng Ted và Joanna Kramer để giành lấy cậu con trai yêu quý Billy. Cách đây khoảng 10 năm, Hollywood cho ra đời hai tuyệt phẩm buồn về những lứa đôi vì tình yêu mà vượt qua mọi khó khăn để tìm đến với nhau, nhưng rồi lại xa nhau mãi mãi vì khác biệt không thể xóa nhòa bởi áp lực cuộc sống, áp lực trách nhiệm của những người đã lập gia đình. Đó là Revolutionary Road (2008) và Blue Valentine (2010).

Và dĩ nhiên không thể không kể tới A Separation - tác phẩm lấy bối cảnh giáo lý, truyền thống nghiêm cẩn của xã hội Hồi giáo nơi đất nước Iran, nhưng vẫn minh họa một cách đặc sắc tâm trạng của những đôi vợ chồng, những đứa con đột nhiên phải rơi vào cảnh gia đình tan nát sau nhiều năm êm ấm dưới cùng một mái nhà.

Từ những trải nghiệm cuộc đời của chính Noah Baumbach

Ra đời sau hàng loạt tác phẩm xuất sắc như thế, nhưng Marriage Story chắc chắn không khiến người xem thất vọng. Bởi cũng như từng thành công với The Squid and the Whale - tác phẩm gần như là tự truyện của Noah Baumbach về trải nghiệm thời ấu thơ khi phải đối diện với cảnh ly thân của cha mẹ, vị đạo diễn người New York đã lựa chọn cho bộ phim mới cách kể chuyện nhẹ nhàng, đời thường và chân thành.

Marriage Story đem đến những câu chuyện gần gũi mà gần như bất cứ khán giả nào cũng có thể tìm thấy trong những phân đoạn khác nhau một phần nào đó giống với cảm xúc, giống với trải nghiệm, giống với ký ức của chính họ.

Khán giả ở những độ tuổi khác nhau sẽ có cảm xúc khác nhau về câu chuyện của gia đình nhà Barber.

Với khán giả trẻ, có thể họ sẽ ngay lập tức bị thu hút bởi câu chuyện tình yêu tuy đã có dấu hiệu đổ vỡ nhưng từng có rất nhiều chương đẹp về một đôi yêu thương và hiểu nhau hết mực tới nỗi sẵn sàng hy sinh nhiều cơ hội quý giá trong đời nghệ sĩ để tìm đến với nhau.

Ngược lại, với những ai đã lập gia đình, chắc chắn những lý do khiến Charlie và Nicole phải ly dị, phải lôi nhau ra tòa để tranh giành quyền nuôi cậu con trai đáng yêu Henry, mới là loạt chi tiết làm họ giật mình, khiến họ phải chú ý và tự soi xét xem bản thân liệu có quá vô tâm, quá coi nhẹ sự bền chặt của những mối dây tình cảm trong gia đình mà lơ là trách nhiệm phải bồi đắp, phải chia sẻ. Để rồi, những vết nứt đến từ sự khác biệt trong thói quen, trong công việc rốt cuộc là không thể hàn gắn.

Việc chính Noah Baumbach từng có rất nhiều trải nghiệm thực tế với những vụ ly hôn, với những gia đình tan vỡ thông qua bài học của bản thân ông sau khi ly dị người vợ tài năng Jennifer Jason Leigh, và qua ký ức Baumbach vẫn lưu giữ sau bao năm về cuộc ly dị của cha mẹ, đã giúp Marriage Story trở nên chân thực, gần gũi, không quá bi thương hay bị kịch tính hóa.

Là một tác phẩm thuộc dòng tâm lý - hài, Marriage Story còn lôi cuốn khán giả qua nhiều tình huống không biết nên khóc hay nên cười, qua những câu thoại “đẹp như văn xuôi” được các nhân vật dành cho nhau để thể hiện sự quan tâm và tình yêu thương, cũng như qua những màn tung hứng hết sức ăn ý giữa Scarlett Johansson và Adam Driver.

Cách kể chuyện nhẹ nhàng, duyên dáng giúp Marriage Story luôn lôi cuốn, dù chủ đề chính của bộ phim thực tế rất nặng nề.

Tất cả cung bậc cảm xúc, những gia vị hài hước có, đau khổ có của cuộc sống gia đình, tình cảnh trớ trêu của đôi vợ chồng và cậu nhóc nhà Barber, được Baumbach sắp xếp rất nhịp nhàng trong một tác phẩm có cấu trúc uyển chuyển.

Khán giả trải qua nhiều phân đoạn chậm rãi, tình cảm, sử dụng các cảnh quay độc thoại về ký ức đẹp của một gia đình từng hết mực hạnh phúc bên nhau, và xen kẽ là những trường đoạn có tiết tấu nhanh, cắt cảnh dứt khoát về hiện thực buồn của hai “người cũ” đang phải cố dùng mọi thủ đoạn - thậm chí là những câu nói riêng tư - để làm bằng chứng giành lấy cho bằng được quyền nuối con.

Chính nhờ lựa chọn dựng phim như vậy, cùng cách kể chuyện hết sức duyên dáng của Noah Baumbach, Marriage Story luôn giữ được sự lôi cuốn dù lựa chọn một chủ đề nặng nề. Cảm xúc bộ phim đem lại là rất lớn, nhưng bộ phim không quá bi thương, không quá buồn khổ, không quá nặng nề

Đẳng cấp diễn xuất của Adam Driver và Scarlett Johansson

Khi công bố dự án, Noah Baumbach gây ngạc nhiên khi Marriage Story vắng bóng những gương mặt thường xuyên xuất hiện trong các phim của ông như Ben Stiller hay người bạn gái hiện tại Greta Gerwig. Thay vào đó, hai gương mặt giải trí hiện rất được chú ý là Adam Driver (Kylo Ren trong Star Wars) và Scarlett Johansson (Black Widow trong Vũ trụ Điện ảnh Marvel) được lựa chọn cho hai vai diễn nặng ký.

Thuộc nhóm minh tinh đắt giá bậc nhất Hollywood, nhưng ScarJo có lẽ vẫn khiến không ít người nghi ngờ khi cô đảm nhận vai diễn trung tâm của Marriage Story. Bởi suốt hơn 10 năm qua kể từ Match Point (2006), người đẹp gần như không có vai diễn tâm lý nào thực sự đáng kể, mà chủ yếu xây dựng sự nghiệp qua các tác phẩm hành động, siêu anh hùng.

Ngay cả với hai vai diễn để đời trong Lost in Translation (2003) và Girl with a Pearl Earring (2003), Johansson không bị đòi hỏi phải diễn những trường đoạn bùng nổ hay phải liên tục thay đổi về mặt cảm xúc như Nicole Barber. Song, với Marriage Story, nữ diễn viên tái khẳng định rằng mình chắc chắn không phải là “bình hoa di động” của Hollywood.

Sau rất nhiều năm, Scarlett Johansson mới lại có một vai diễn tâm lý thực sự nặng ký và đáng nhớ.

Với mái tóc cắt tém, khuôn mặt ít trang điểm, ScarJo đã lột bỏ hoàn toàn cái mác “siêu anh hùng” và biến thành thành một Nicole Barber hết mực mạnh mẽ để bảo vệ, để giữ lại những gì cô yêu quý như cậu con trai Henry, như tình yêu với nghệ thuật, nhưng cũng lại có nhiều giây phút yếu lòng bởi tình cảm, và cả tình thương sâu đậm dành cho người chồng nghệ sĩ tới mức vô tâm Charlie Barber.

Trong cuộc chạy đua giành lấy khán giả và bắt kịp những trào lưu mới nhất của văn hóa - xã hội Mỹ, gã khổng lồ Marvel Studios mất nhiều năm trong việc đưa ra thị trường một tác phẩm có vai trung tâm là một siêu anh hùng phái đẹp nhằm giúp đề cao nữ quyền. Black Widow xuất hiện từ sớm, nhưng rốt cuộc lại có phim riêng sau cả Captain Marvel của Brie Larson.

Thật trớ trêu là không cần đợi tới khi Black Widow ra rạp, ngay lúc này, Scarlett Johansson đã có thể khẳng định tuyên ngôn về nữ quyền thông qua Nicole Barber - người phụ nữ sẵn sàng xóa đi những gì đã có để làm lại từ đầu với điều kiện được là chính mình, được thực hiện giấc mơ mà bản thân đã phải gạt sang một bên để hy sinh cho chồng con trong những năm dài đằng đẵng sống giữa một thành phố thân thiện nhưng chẳng phải là quê hương.

Nhưng Adam Driver có lẽ còn hay hơn cả Scarlett Johansson. Từng sắm vai phụ trong các phim của Noah Baumbach, anh nay được vị đạo diễn đôn lên vai chính. Không phụ sự tin tưởng, Driver đưa tới cho khán giả một Charlie Barber với rất nhiều màu sắc cảm xúc và lớp lang về tính cách.

Adam Driver có lẽ còn xuất sắc hơn cả ScarJo bởi vai người chồng Charlie Barber rất đa sắc màu.

Charlie tỏ ra lãng mạn, nhẹ nhàng kiểu nghệ sĩ trong những giờ phút bày tỏ tình cảm với vợ cũ, nhưng cũng dứt khoát, quyết liệt và ngoan cố theo kiểu đạo diễn, để rồi vụng về, bất lực đến mức tủi thân khi phải đối mặt với thực tế rằng cậu con trai yêu quý Henry đang ngày một rời xa khỏi vòng tay mình.

Xuyên suốt Marriage Story, khán giả có dịp theo dõi nhiều sắc thái khác nhau của Charlie Barber thông qua sự thể hiện tuyệt vời của Adam Driver. Chỉ cần nhìn vào ánh mắt sâu thẳm của Driver, chỉ cần lắng nghe giọng nói run run khi chia sẻ tâm tư thầm kín với Nicole, với con trai, chỉ cần chứng kiến cách nhân vật lúng túng thể hiện tình yêu thương hết mực cho Henry, người xem cũng có thể cảm nhận những biến động về tâm lý, tình cảm đang trào dâng trong tâm trí của vị đạo diễn thiên tài.

Và cũng chỉ cần thưởng thức bài hát da diết Being Alive (tạm dịch: Sống thực sự) do chính Adam Driver thể hiện bằng chất giọng trầm ấm, khán giả cũng có thể nhận ra rằng không chỉ Nicole, mà chính Charlie cũng đang day dứt với câu hỏi thế nào là sống thực sự giữa muôn trùng bủa vây của trách nhiệm với gia đình, trách nhiệm với công việc, trách nhiệm với người mình yêu thương.

Nicole và Charlie, ai là người đúng, ai là người sai trong việc gia đình nhà Barber phải mỗi người mỗi ngả, trong việc cậu bé Henry dù rất vui với cuộc sống đầy nắng gió tại thành phố Los Angeles rộng lớn nhưng vẫn phải mong ngóng những đợt “thăm nuôi” của người cha đến từ thành phố New York lạnh lẽo, chật chội tới mức chỉ cần “đi bộ là đến”?

Sau khi theo dõi Marriage Story, mỗi khán giả sẽ có câu trả lời của riêng mình về “thủ phạm” gây ra cái kết cho mối tình từng rất đỗi tuyệt đẹp của đôi vợ chồng nhà Barber. Nhưng có lẽ tất cả phải cùng đồng ý rằng đây thực ra là câu chuyện về những người nghệ sĩ nhiều khi đã quá yêu nhau, đã quá yêu công việc tới mức quên mất rằng họ chỉ có thể duy trì sự quan tâm, sự hy sinh dành cho nhau nếu như họ “sống thực sự”, để tâm thực sự tới mong muốn, suy nghĩ của bản thân.

Rất nhiều cảm xúc, rất nhiều tâm trạng, nhưng đọng lại cuối cùng vẫn là rất nhiều tinh thần lạc quan, rất nhiều suy nghĩ tích cực về cái cách những người sắp, đang hoặc từng lập gia đình muốn “sống thực sự”.

Marriage Story của Noah Baumbach quả là một tác phẩm đáng xem đối với công chúng nói chung, và đặc biệt là với những người trẻ muốn tránh khỏi trải nghiệm buồn về một gia đình tan vỡ mà Nicole, Charlie, và Henry Barber đã phải trải qua, chỉ vì lỡ không quan tâm tới nhau, không quan tâm tới chính bản thân.

Việt Phương
Ảnh: Netflix