Mất 10 năm để học cách tiêu tiền: 5 bài học tôi ước mình biết từ tuổi 20

Tôi bắt đầu đi làm năm 22 tuổi. Tốt nghiệp đại học, có việc làm ngay, lương tháng đầu tiên 7 triệu – thời điểm đó, với tôi, là niềm tự hào. Và tôi cũng tiêu nó như thể tiền sẽ đến mãi không dứt.

Tôi từng nghĩ: “Trẻ thì phải sống cho hiện tại, tiêu cho sướng.”
Và tôi đã sống đúng như vậy, trong gần 10 năm.

Tôi đổi điện thoại liên tục, mua đồ hiệu vì “mình xứng đáng”, ăn ngoài gần như mỗi ngày, đi du lịch không cần tính toán… Tôi luôn cảm thấy mình thiếu tiền – nhưng thật ra, tôi không thiếu. Tôi chỉ không biết tiêu cho đúng.

Mãi đến khi chạm ngưỡng 30, gặp vài cú sốc tài chính, mất việc vài tháng, rồi nhìn lại tài khoản chỉ còn vài triệu đồng sau gần một thập kỷ đi làm – tôi mới giật mình. Tôi không có gì trong tay. Không khoản tiết kiệm, không đầu tư, không tài sản.

Và thế là tôi bắt đầu học lại – từ đầu – cách tiêu tiền.

Tôi đã từng tiêu hết từng đồng tiền kiếm được. Ảnh minh họa

Nếu bạn đang ở tuổi 20 hoặc đầu 30, đây là 5 điều tôi ước gì mình được ai đó nói cho biết sớm hơn:

1. Kiếm được bao nhiêu không quan trọng bằng giữ được bao nhiêu

Có thời điểm tôi kiếm được gần 30 triệu/tháng, nhưng vẫn phải vay bạn 2 triệu cuối tháng vì… không còn đồng nào. Giờ nhìn lại, tôi thấy điều cốt lõi không phải là kiếm bao nhiêu – mà là giữ lại được bao nhiêu. Tiết kiệm 10–20% thu nhập là tối thiểu. Có nguyên tắc, có kỷ luật – đó mới là “giàu thật”.

2. Tiêu tiền để sống, đừng tiêu tiền để chứng minh

Tôi từng mua túi hiệu, giày đắt tiền, đi ăn nhà hàng sang – không phải vì tôi cần, mà vì tôi muốn người khác thấy tôi “ổn”. Nhưng sự thật là: chẳng ai để ý lâu đâu. Sống để gây ấn tượng là cách nhanh nhất để kiệt quệ.

3. Tiền không nên để yên – hãy để nó làm việc cho bạn

Ngày xưa tôi gửi tiết kiệm và nghĩ thế là đủ. Nhưng lạm phát không chờ ai. Tôi ước mình học đầu tư sớm hơn – không cần phải chơi chứng khoán hay crypto, mà đơn giản là hiểu vàng, hiểu quỹ đầu tư, hiểu bất động sản. Bây giờ tôi học lại từng chút một, chậm nhưng chắc.

4. Mỗi khoản chi tiêu đều mang theo một lựa chọn tương lai

Một bữa ăn 500.000 đồng có thể tương đương với 1 tuần tiền xăng. Một món đồ giảm giá 30% không có nghĩa bạn tiết kiệm – nếu ban đầu bạn chẳng định mua nó. Tôi học cách hỏi mình mỗi khi định chi: “Mình thật sự cần nó không? Và điều này có đáng đổi lấy thời gian mình đã làm việc để kiếm tiền đó không?”.

Hãy học cách quản lý tài chính càng sớm càng tốt. Ảnh minh họa

5. Tự do tài chính bắt đầu bằng việc dám nói "không"

Không với những cuộc nhậu vô nghĩa.
Không với đua đòi.
Không với nợ tín dụng chỉ để mua thứ không cần.
Không với áp lực sống như người khác.

Tôi mất 10 năm để hiểu rằng: khi mình tiêu tiền có chủ đích, mình không còn bị tiền điều khiển nữa.

Nếu bạn đang cảm thấy mơ hồ trong quản lý tài chính cá nhân, đừng lo – tôi cũng từng như vậy. Và tôi bắt đầu chỉ bằng một cuốn sổ tay: ghi lại từng khoản chi tiêu. Rồi dần dần, tôi học cách lập kế hoạch, ưu tiên, và tiết kiệm từng đồng.

Tôi vẫn chưa giàu, nhưng ít nhất, bây giờ tôi biết tiền của mình đang đi đâu. Và tôi thấy an tâm hơn rất nhiều.

Hy vọng bạn sẽ không mất 10 năm như tôi để học lại từ đầu.
Nếu bạn đang bắt đầu hành trình làm chủ đồng tiền – chúc bạn may mắn, và vững vàng!

Vân Anh - CTV