Mặt trận cần giám sát, hạn chế quan hệ giữa quan chức và doanh nghiệp 'sân sau'

Nhiều ý kiến tâm huyết đã được thẳng thắn chia sẻ tại hội thảo quốc gia “Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong phát triển kinh tế tư nhân” diễn ra chiều qua.

Các chuyên gia, nhà quản lý dự hội thảo quốc gia “Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong phát triển kinh tế tư nhân”. Ảnh: Đào Loan

TS Nguyễn Văn Đính, Phó chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam đề cập một trong những điểm gợn của thị trường bất động sản là nguồn cung trên cả nước đang có dấu hiệu của sự mất cân đối, thiếu công bằng.

Theo ông, một lượng lớn hàng hóa tung ra thị trường chỉ nằm ở một vài nhóm doanh nghiệp lớn, trong khi nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa rất khó tiếp cận vốn, đất đai.

Một số chính quyền địa phương không ủng hộ doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ, vì ủng hộ doanh nghiệp "to” thì xử lý vấn đề nguồn thu và nhiều vấn đề khác nhanh hơn, trong khi với “ông nhỏ” còn phải đi hỗ trợ thêm.

“Dự án lớn ở các địa phương được giải phóng mặt bằng rất nhanh. Họ chi nhiều, có nguồn lực rất lớn, nên địa phương sẵn sàng mở cửa chào đón. Trong khi các doanh nghiệp nhỏ cực kỳ khó khăn. Ngay ở Hà Nội, nhiều doanh nghiệp thương hiệu lâu đời nhưng nguồn lực hạn chế cũng vẫn phải nằm chịu trận”, ông Đính phản ánh.

PGS.TS Vũ Văn Phúc, nguyên Phó chủ tịch Hội đồng khoa học các cơ quan Đảng Trung ương, nguyên Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản cũng băn khoăn trước thực trạng nhiều doanh nghiệp rất dễ dàng có hàng chục, thậm chí hàng trăm ha để triển khai dự án, nhưng không ít doanh nghiệp nhỏ, vừa, siêu nhỏ xin 100m2 để xây dựng nhà xưởng cũng rất khó khăn.

Ông Phúc đề nghị Mặt trận và các tổ chức thành viên phải có tiếng nói mạnh mẽ hơn nữa để khối doanh nghiệp vừa, nhỏ, siêu nhỏ, hộ gia đình tiếp cận được các nguồn lực xã hội, được sử dụng nguồn lực đó một cách dễ dàng trong phát triển kinh tế tư nhân.

Đặc biệt, ông Phúc lưu ý thực tế nhiều vụ án vừa qua có sự móc nối, liên kết giữa quan chức nhà nước với doanh nghiệp, thường nói là doanh nghiệp “sân sau” - một loại hình chủ nghĩa tư bản thân hữu.

Ông cho rằng, vai trò của Mặt trận, các tổ chức thành viên rất quan trọng: Thông qua các hoạt động giám sát, phản biện xã hội để hạn chế mối quan hệ không bình thường giữa quan chức nhà nước và doanh nghiệp “sân sau”, hình thành những nhóm lợi ích trục lợi.

Bên cạnh đó, trong công tác xây dựng Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên phải tăng cường giám sát cán bộ, đảng viên, nhất là lãnh đạo quản lý để họ hạn chế việc liên kết với doanh nghiệp “sân sau”, tạo môi trường thuận lợi nhất cho kinh tế tư nhân nói chung và nhất là doanh nghiệp nhỏ, vừa, siêu nhỏ phát triển.

Cuộc đấu tranh không hề dễ dàng

Bàn về Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký, Trưởng Ban Pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhận định: Nghị quyết là dấu mốc đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp, đánh dấu bước chuyển rất rành mạch về tư duy.

Chỉ trong khoảng 10 ngày kể từ khi Nghị quyết 68 có hiệu lực, Quốc hội đã ban hành ngay Nghị quyết 198 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân để thể chế hóa những điểm quan trọng.

“Chưa từng có nghị quyết nào có quy trình xây dựng khẩn cấp và có hiệu lực nhanh như Nghị quyết 68. Bên cạnh Nghị quyết 198 của Quốc hội còn có rất nhiều luật được ban hành để thể chế hóa Nghị quyết 68. Cách tiếp cận của Đảng, Chính phủ, Quốc hội rất khẩn trương”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Một trong những mục tiêu đáng chú ý trong Nghị quyết 68 là đến năm 2030 có 2 triệu doanh nghiệp.

Theo ông Tuấn, đây là mục tiêu khó đạt bởi Nghị quyết 10 từng đặt mục tiêu đến năm 2020 Việt Nam phải có 1 triệu doanh nghiệp nhưng tới tháng 9/2025 mới đạt mục tiêu.

Muốn “về đích” đúng hạn, bên cạnh việc sửa quy định pháp luật, cần có sự tham gia của cả bộ máy các bộ, ngành, địa phương, tổ chức liên quan, hoạt động với tư duy mới

Trưởng Ban Pháp chế VCCI thông tin thêm, Nghị quyết số 66 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới đặt mục tiêu cực kỳ tham vọng: Trong năm 2025 cơ bản tháo gỡ những khó khăn vướng mắc từ quy định pháp luật đối với các doanh nghiệp. Mục tiêu này đặc biệt quan trọng nhưng không dễ thực hiện.

Ông Tuấn cũng thông tin thêm, nhằm góp phần hiện thực hóa mục tiêu, VCCI đã gửi nhóm rà soát 456 quy định pháp luật đang gây cản trở, vướng mắc cho doanh nghiệp.

“Khi hội đồng thường trực Nghị quyết 66 hỏi các bộ thì khá nhiều bộ không tán thành với phản ánh rằng quy định đó vướng mắc, không phù hợp. Đây là cuộc đấu tranh không hề dễ dàng. Chúng ta đang tăng hết ga để sửa luật, nhưng có thay đổi được căn bản hay không thì chắc cũng là 1 hành trình khó”, ông Tuấn lo ngại.

Bình Minh