Ronnie Barrett là một nhiếp ảnh gia, chuyên chụp xuồng tuần tra trên sông PBR của quân đội Mỹ. Năm 1982, khi chụp ảnh những chiếc xuồng PBR, được trang bị cụm đại liên M2 Broning hai nòng, sử dụng đạn .50 BMG (12.7×99 mm), Barrett nảy ra cảm hứng, thiết kế một khẩu súng bắn tỉa, có thể sử dụng loại đạn cỡ lớn này.
Barrett không có kinh nghiệm gì về thiết kế, hay được huấn luyện về súng đạn. Ông cũng chưa từng theo học bộ môn khoa học kỹ thuật nào, thậm chí còn không vào đại học. Sau khi tốt nghiệp trường trung học Murfreesboro, Barrett bắt đầu mở một hiệu ảnh.
Phòng thiết kế vũ khí của Barrett là chiếc …bàn bếp, Barrett vẽ thiết kế ba chiều một khẩu súng bắn tỉa, sử dụng đạn .50 BMG, và cách thức hoạt động của khẩu súng; sau đó đưa bản vẽ cho các thợ cơ khí ở địa phương chế tạo.
Tuy nhiên, không ai quan tâm đến Barrett và bản thiết kế súng của ông. Nhiều người từ chối giúp Barrett, bởi họ cho rằng, nếu một khẩu súng trường bắn tỉa dùng đạn 12,7 ly mà có nhiều ưu điểm, nó hẳn đã được phát triển từ lâu.
Tuy nhiên may mắn đến với Barrett, khi ông gặp được Bob Mitchell, một thợ cơ khí cùng chung cảm hứng. Barrett và Mitchell bắt tay vào chế tạo mẫu súng mới, trong một nhà để xe và tự gia công các bộ phận của súng.
Sau gần 4 tháng "vật lộn", họ hoàn thành nguyên mẫu Barret .50 BGM đầu tiên, sau này được quân đội Mỹ biên chế và đặt định danh là khẩu M82.
Barrett .50 BMG là súng trường bắn tỉa bán tự động, sử dụng hộp tiếp đạn 10 viên, nòng súng có thể thụt lùi về sau khi bắn. Súng sử dụng phương pháp lên đạn bằng trích khí ngắn, khóa nòng xoay.
Khẩu Barrett .50 BMG đầu tiên có chiều dài 140 cm, nòng súng dài 74 cm, tổng trọng lượng khoảng 12,7 kg với kết cấu chắc chắn và có thể mang dễ dàng theo. Biến thể sau được trang bị thêm loa giảm giật, kiểu va đập 2 khoang.
Khi chế tạo xong 30 khẩu Barrett .50 BMG đầu tiên, Barrett và Mitchell không biết, họ đã tạo ra một trong những mẫu súng trường bắn tỉa quân sự với cỡ nòng lớn nhất trong lịch sử. Barrett đăng quảng cáo trên tờ Tin tức Shotgun, và nhanh chóng bán hết lô súng đầu tiên. Họ tiếp tục bắt tay vào chế tạo lô tiếp theo.
Một nhân viên CIA đã đọc được mẩu tin quảng cáo về khẩu Barrett .50 BMG và đặt một loạt súng để trang bị cho phiến quân Mujahideen ở Afghanistan, đang chiến đấu với quân đội Liên Xô. CIA đánh giá Barrett .50 BMG là vũ khí tầm xa lý tưởng, để phiến quân Mujahideen chiến tranh du kích với Quân đội Liên Xô.
Khả năng tiêu diệt khí tài của đối phương như thiết bị liên lạc, phương tiện và các loại vũ khí khác bằng đạn 12,7 mm, đã đưa Barrett .50 BMG vào nhóm súng bắn tỉa phương tiện. Khi sử dụng để tấn công xe thiết giáp hoặc các mục tiêu tĩnh cỡ lớn, độ chính xác không cao của súng, không làm ảnh hưởng đến hiệu quả.
Sức công phá của đạn 12,7 mm mạnh tới mức, có khả năng diệt mục tiêu ở cự ly bắn đến 1,8 km. Với cự ly hơn 2,2 km, sức xuyên phá vẫn tốt gấp ba lần đạn 9 mm của các loại súng ngắn. Súng trường M16 của Mỹ có tầm bắn hiệu quả khoảng 400 m, còn Barrett .50 BMG là hơn 1,3 km.
Các xạ thủ được đào tạo bài bản, có thể bắn trúng mục tiêu cách hơn 1,8 km, tuy nhiên phải phụ thuộc vào các yếu tố khí tượng (gió, nhiệt độ, áp suất). Mục tiêu xa nhất, mà xạ thủ hạ được bằng khẩu Barrett M82A1 (M107) là hơn 2,8 km hồi tháng 4/2012 tại Afghanistan, do một thành viên thuộc trung đoàn biệt kích số 2 của Australia bắn.
Thủy quân lục chiến, lục quân và đặc nhiệm Mỹ, cùng lục quân Thụy Điển liên tiếp đặt hàng mẫu súng của Barrett. Một số nhóm vũ trang cũng sở hữu súng bắn tỉa Barrett thông qua các đường dây buôn lậu và gây một số thiệt hại. Một viên đạn Barrett giá 2 USD, có thể vô hiệu hóa một máy bay phản lực, trị giá hàng triệu USD đậu trên mặt đất, điều này từng diễn ra trong nhiều cuộc xung đột.
Barrett .50 BMG, chỉ do một nhiếp ảnh gia, chưa qua một lớp đào tạo nào về thiết kế vũ khí phát triển, nhưng đã tạo ra một cuộc cách mạng về súng trường bắn tỉa hạng nặng. Hơn 60 quốc gia đang sử dụng Barrett M82A1, chủ yếu là các thành viên NATO cùng các đồng minh của Mỹ tại châu Á và Trung Đông.
Một số cường quốc quân sự khác sau đó biên chế súng trường bắn tỉa cỡ nòng 12,7 mm do họ tự phát triển, bao gồm OSV-96 của Nga và Zijiang M99 của Trung Quốc. Nguồn ảnh: Pinterest.
Sức giật kinh hoàng của khẩu súng bắn tỉa cỡ nòng lớn nhất lịch sử.
Tiến Minh