'Mẹ đỡ đầu' trẻ em khó khăn làng Tung ke

Từ cứu một sinh mạng…

Tại một số làng Bahnar ở Tây Nguyên từng tồn tại hủ tục gọi là “dọ tơm amí”. Nếu người mẹ qua đời khi sinh hoặc sau sinh, trẻ sơ sinh có thể bị chôn theo mẹ hoặc bỏ trong rừng.

Chiều tối 21-4-2012, làng Tung Ke (xã Al Bá) rúng động trước một sự việc thương tâm. Chị Đinh Hem đi làm rẫy nhưng không trở về, dân làng đi tìm và phát hiện chị bất tỉnh bên rẫy do ngộ độc thuốc sâu. Trong bụng chị vẫn còn một bào thai khoảng 7 tháng tuổi.

Nhận thấy tính mạng đứa trẻ đang bị đe dọa, bà Đinh Nay Huỳnh (SN 1960) đã “chống lại Yàng”, lập tức đưa chị Hem đến bệnh viện. Nhờ sự can thiệp kịp thời của các y bác sĩ, dù chị Hem đã mất nhưng bé gái trong bụng mẹ được cứu sống.

Bà Đinh Nay Huỳnh kèm cặp bé Đinh Nay Thương học bài, vừa dạy chữ vừa rèn nếp sống. Ảnh: Ngọc Duy

Bé gái chào đời, được đặt tên là Đinh Nay Thương và bà Huỳnh nhận về nuôi. Những ngày đầu, không ít người trong làng phản đối, thậm chí muốn thực hiện tục lệ chôn bé theo mẹ.

Bà Huỳnh kiên quyết bảo vệ đứa trẻ và nhờ chính quyền xã vào cuộc tuyên truyền, giải thích để bà con hiểu rằng mạng sống con người cần được bảo vệ. Dần dần, hủ tục này được xóa bỏ tại làng Tung Ke.

Trong căn nhà đơn sơ, nhớ lại những ngày canh chừng Thương, bà Huỳnh chia sẻ: “Tôi không thể để bé Thương bị chôn theo mẹ. Đó là mạng sống, là tương lai của em. Vì sợ dân làng biết sẽ không để bé sống, tôi nhiều đêm thức trắng để bảo vệ em.

Lúc ấy tôi chỉ mong câu chuyện của Thương sẽ giúp mọi người nhìn lại những hủ tục và biết trân trọng mạng sống cũng như tương lai của trẻ em”.

Bà Đinh Nay Huỳnh (trái) hướng dẫn bé Đinh Nay Thương chăm sóc khu vườn nhỏ của gia đình. Ảnh: Ngọc Duy

Bé Đinh Nay Thương đã 13 tuổi, đang học tại Trường phổ thông dân tộc bán trú THCS Phan Đăng Lưu. Thương rụt rè chia sẻ: “Con thương mẹ lắm. Nếu không có mẹ Huỳnh, con không biết giờ mình ra sao. Mẹ thường chở con đi học, dạy con tập viết, tập đọc, dạy con trở thành người tốt.

Có hôm con bị ốm, mẹ thức cả đêm để chăm. Con sẽ cố gắng học thật giỏi, sau này có công việc ổn định để nuôi lại mẹ Huỳnh, để mẹ không còn khổ nữa”.

… đến mở lớp học yêu thương

Vì hoàn cảnh khó khăn, học hết lớp 9 bà Huỳnh phải nghỉ học. Bà từng theo học một lớp đào tạo về dạy học của ngành giáo dục tại xã Mang Yang, rồi trở về công tác tại quê nhà.

Từ năm 2000 đến năm 2015, bà đã có nhiều tâm huyết giúp đỡ phụ nữ và trẻ em khó khăn khi đảm nhiệm chức vụ Chủ tịch Hội LHPN xã Ayun (cũ). Sau khi nghỉ hưu, ước mơ làm nghề “gieo chữ” dang dở năm nào, bà đã thực hiện theo cách riêng của mình.

Bà Đinh Nay Huỳnh dạy học miễn phí cho các học sinh trong làng Tung Ke (xã Al Bá). Ảnh: Ngọc Duy

Đời sống người dân làng Tung Ke còn khó khăn, phần lớn cha mẹ bận làm nương rẫy nên ít có thời gian chăm sóc và lo chuyện học tập của con. Nhận thấy trẻ em trong làng còn thiệt thòi, từ năm 2019, dù cuộc sống còn vất vả, bà Huỳnh vẫn mở lớp học miễn phí ngay tại căn nhà nhỏ của mình.

Lớp học dạy thêm những gì cần thiết cho học sinh từ lớp 1 đến lớp 5, duy trì đều đặn ngày 2 buổi sáng, chiều từ thứ Hai đến thứ Bảy hằng tuần vào dịp nghỉ hè, vào năm học thì bà sắp xếp dạy buổi tối.

Bà Huỳnh dồn tâm huyết dạy tập viết, tập đọc, rèn kỹ năng sống và giáo dục đạo đức, đồng thời nấu ăn cho các em mỗi buổi đến lớp, tạo không gian học tập ấm áp, chan chứa tình thương.

“Tôi mở lớp không chỉ để dạy chữ mà còn dạy các em biết lễ phép, yêu thương và giúp đỡ nhau. Nhiều em ban đầu chưa biết tự chăm sóc bản thân, nhưng sau một thời gian đã tiến bộ rõ rệt. Nhìn các em trưởng thành từng ngày, tôi thấy mọi vất vả đều xứng đáng”-bà Huỳnh chia sẻ.

Em Đinh Bao (12 tuổi) là một trong những học sinh thích đến lớp của bà Huỳnh vì được học chữ, được chơi cùng các bạn và nghe bà kể chuyện về cuộc sống, dạy cách biết giúp đỡ bạn bè…

Chị Đinh Vôl (mẹ em Đinh Bao) chia sẻ: “Nhà tôi thuộc diện hộ cận nghèo, không có điều kiện cho con đi học thêm bên ngoài. Khi nghe có lớp học miễn phí tại nhà bà Huỳnh, tôi mừng lắm. Nhờ lớp học này, con tôi không chỉ học chữ mà còn học cách sống tốt”.

Ông Trịnh Xuân Thuận-Phó Chủ tịch UBND xã Al Bá-cho biết: “Chúng tôi rất trân trọng việc bà Huỳnh bảo vệ mạng sống trẻ em trước hủ tục. Lớp học miễn phí do bà mở đã trở thành nơi các em được học tập, vui chơi và lớn lên trong tình thương.

Địa phương hy vọng mô hình này sẽ tiếp tục lan tỏa, được nhân rộng ở nhiều buôn làng trên địa bàn, để trẻ em các làng khó khăn có thêm cơ hội được chăm sóc và phát triển”.

NGỌC DUY