Mê Linh - miền quê đậm dấu tích lịch sử, văn hóa

Quang cảnh đền Hai Bà Trưng, huyện Mê Linh (TP Hà Nội).

Từ thời là sinh viên, tôi đã có nhiều dịp cùng nhóm bạn chọn Mê Linh là điểm thực hành các bài học chụp ảnh. Cách trung tâm TP Hà Nội hơn 20 km, những cánh đồng hoa bạt ngàn là điểm thu hút đầu tiên để chúng tôi tìm đến địa danh này. Nhưng rồi những câu chuyện lịch sử về Hai Bà Trưng, lịch sử hình thành và phát triển huyện Mê Linh lại là điểm ấn tượng đặc biệt đối với chúng tôi.

Lịch sử về Hai Bà Trưng, sự hình thành và phát triển huyện Mê Linh gắn liền với thời đại các vua Hùng dựng nước, là địa bàn cư trú của các Lạc tướng, Lạc hầu. Mê Linh là nơi giao thoa văn hóa giữa các tỉnh lân cận với kinh đô Thăng Long xưa. Vì thế, nơi đây hội tụ nền văn hóa phong phú, đa dạng, góp phần vào sự hình thành, phát triển của nền văn minh sông Hồng.

Trên địa bàn huyện hiện có 179 di tích, trong đó có 27 di tích được xếp hạng cấp quốc gia, 42 di tích cấp tỉnh, thành phố. Phần lớn các di tích lịch sử, văn hóa ở đây đều ghi dấu những chiến công hiển hách của Hai Bà Trưng, như cố đô Mê Linh ở Hạ Lôi (xã Mê Linh) có đền thờ Hai Bà Trưng, các di tích thờ tướng lĩnh của Hai Bà như: đình Bạch Trữ thờ Cống Sơn, đền Đông Cao thờ bà Hồ Đề, đền Văn Lôi thờ Lũ Lũy, đình Phú Mỹ thờ vợ chồng tướng Hùng Bảo, đình Bồng Mạc và Yên Mạc thờ hai nữ tướng Ả Nang, Ả Nương...

Ngoài hệ thống đình, đền, chùa, miếu, phần lớn thờ nhân thần gắn với các sự kiện lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc, tại Mê Linh còn có di chỉ khảo cổ học Thành Dền (xã Tự Lập) được phát hiện năm 1970 với diện tích khoảng 2,5 ha. Di chỉ này mang những giá trị lịch sử quý báu thời kỳ tiền Hùng Vương. Các hiện vật được khai quật cho thấy đây từng là một trung tâm đúc đồng quan trọng. Bên cạnh đó, Mê Linh cũng từng là căn cứ địa của các phong trào yêu nước, vừa là an toàn khu, nơi sơ tán các cơ quan Đảng, Nhà nước, vừa là nơi diễn ra các chiến dịch, trận đánh quan trọng.

Hiện nay, di tích quốc gia đặc biệt đền Hai Bà Trưng là điểm đến hấp dẫn, là sản phẩm du lịch văn hóa mang tính đặc trưng của Mê Linh. Và đối với "đặc sản” hoa Mê Linh, tôi vẫn luôn có cảm giác mê hoặc - một vùng trồng hoa rộng lớn, một trong những "vựa hoa” nổi tiếng của Thủ đô. Các làng nghề trồng hoa ở xã Mê Linh, Đại Thịnh của huyện ngày càng khẳng định uy tín, mang thương hiệu không kém vùng trồng hoa Đà Lạt. Cùng với đó, các làng nghề trồng rau an toàn, làm bánh đa nem hay đan lát... đã góp phần tích cực trong việc phát triển KT-XH của địa phương.

Hồng Duyên