Miễn viện phí sớm cho bệnh nhân ung thư, chạy thận: Cần lộ trình cụ thể, phù hợp

Mới đây, thảo luận tại Quốc hội, nhiều đại biểu đề xuất cần sớm triển khai miễn viện phí cho người mắc bệnh ung thư, chạy thận ngay từ bây giờ, thay vì đợi đến năm 2030; đồng thời, kiến nghị cập nhật danh mục thuốc, nhất là thuốc điều trị ung thư để giảm mức chi trả của người bệnh sử dụng BHYT.

Sẽ thoát cảnh bỏ điều trị vì kiệt quệ tài chính

Ông BVH (51 tuổi, ngụ Lâm Đồng) phát hiện ung thư thực quản giai đoạn giữa sau khi xuất hiện triệu chứng nuốt nghẹn, sụt cân. Từ khi có kết quả sinh thiết và chẩn đoán, ông phải liên tục đi – về TP.HCM để thăm khám và điều trị tại Bệnh viện (BV) Chợ Rẫy.

Ông trải qua nhiều xét nghiệm chuyên sâu, 3 chu kỳ hóa trị đầu tiên, rồi phẫu thuật cắt u thực quản. Một tháng sau phẫu thuật, tái khám phát hiện còn hạch nên bác sĩ (BS) tiếp tục chỉ định thêm 3 chu kỳ hóa trị.

Bệnh nhân hóa trị tại BV Chợ Rẫy. Ảnh: THẢO PHƯƠNG

“Hành trình điều trị kéo dài, chi phí phát sinh vượt quá khả năng của gia đình. Từ khi phát hiện bệnh đến nay tôi đã tốn hơn 100 triệu đồng, phải vay mượn thêm để điều trị. Không biết bao giờ mới chữa trị xong” - ông thở dài.

Theo ông H, nếu bệnh nhân ung thư được miễn viện phí sẽ giúp người bệnh yên tâm theo hết phác đồ, không phải bỏ dở chỉ vì kiệt quệ tài chính.

Còn bà NTNT (47 tuổi, ngụ TP.HCM) bị suy thận giai đoạn cuối đã hơn 2 năm, mỗi tuần phải vào BV chạy thận 3 lần. Điều trị kéo dài khiến sức khỏe của bà giảm nhiều, nhưng áp lực lớn nhất vẫn là chi phí. Dù có BHYT hỗ trợ, bà vẫn phải tự chi trả một phần không nhỏ cho thuốc men, xét nghiệm định kỳ và những khoản ngoài danh mục…

“Tích cóp bao nhiêu cũng đội nón ra đi theo từng tháng điều trị. Gia đình tôi không khá giả, tôi không còn khả năng lao động nên cứ mỗi lần đến lịch chạy thận, ngoài nỗi lo sức khỏe còn thêm nỗi lo tiền bạc” – bà H tâm sự.

Bệnh nhân chạy thận nhân tạo tại BV Đa khoa Bình Chánh. Ảnh: THẢO PHƯƠNG

Khi nghe thông tin có đề xuất miễn viện phí cho bệnh nhân chạy thận, bà H cảm thấy nhẹ lòng. Theo bà, nếu chính sách này được thông qua sẽ là nguồn động viên rất lớn cho những người đang phải sống phụ thuộc vào máy chạy thận.

“Được giảm bớt gánh nặng chi phí đồng nghĩa chúng tôi có thêm cơ hội chăm sóc bản thân, duy trì điều trị đều đặn và bớt đi nỗi lo tiền bạc. Tôi hy vọng đề xuất sớm trở thành hiện thực. Với chúng tôi, đó không chỉ là một chính sách hỗ trợ mà còn là niềm hy vọng, là sự an tâm để tiếp tục chiến đấu mỗi ngày” – bà H nói.

Chính sách cần đồng bộ, lâu dài

BS Lê Tuấn Anh, Giám đốc Trung tâm Ung bướu Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM), cho rằng việc miễn viện phí cho bệnh nhân ung thư và chạy thận chắc chắn mang lại nhiều lợi ích vì đây là những nhóm người yếu thế, phải điều trị kéo dài với chi phí rất lớn.

Tuy nhiên, để triển khai chính sách này cần có lộ trình phù hợp, bởi nếu miễn hoàn toàn và ngay lập tức, ngân sách sẽ chịu áp lực rất lớn.

“Giảm chi phí điều trị bền vững không thể chỉ tập trung vào miễn viện phí mà phải triển khai đồng bộ các giải pháp dựa trên bốn trụ cột của chăm sóc ung thư: Phòng ngừa; tầm soát và phát hiện sớm; chẩn đoán và điều trị; chăm sóc giai đoạn cuối” - BS Tuấn Anh nêu.

Bệnh nhân đến khám và điều trị tại BV Chợ Rẫy. Ảnh: THẢO PHƯƠNG

Trong đó, phòng ngừa và tầm soát cần được ưu tiên hàng đầu vì giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, điều trị hiệu quả hơn và giảm đáng kể chi phí. Đây là nhóm giải pháp mang tính căn cơ, liên quan đến nhiều lĩnh vực như phòng chống tác hại thuốc lá, hạn chế rượu bia, thay đổi lối sống, tăng cường giáo dục sức khỏe.

Đối với nhóm chẩn đoán và điều trị, BS đề xuất có thể giảm dần chi phí trước khi tính đến miễn phí hoàn toàn, bao gồm chi phí chụp chiếu, xét nghiệm, giải phẫu bệnh, sinh học phân tử, xét nghiệm gene và thuốc điều trị. Theo ông, đây đều là các khoản chi rất lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiếp cận điều trị của người bệnh ung thư hiện nay.

BS Phạm Nguyễn Anh Vũ, Phó Giám đốc BV Đa khoa Bình Chánh, thăm bệnh nhân chạy thận nhân tạo. Ảnh: THẢO PHƯƠNG

BS Phạm Nguyễn Anh Vũ, Phó Giám đốc BV Đa khoa Bình Chánh, cho biết cách đây 1 năm, BV có ra mắt đơn vị Thận nhân tạo để bệnh nhân ngoại thành có thể chạy thận gần nhà mà không cần lặn lội xa xôi vào trung tâm TP. Đến nay số lượng bệnh nhân tăng lên nhiều.

Theo BS Vũ, người bệnh chạy thận có nhiều gánh nặng vì đây là những bệnh nhân mạn tính, có nhiều bệnh đồng mắc như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh lý tim mạch... Thông thường, người bệnh chạy thận 3 lần/tuần, sẽ trả chi phí đồng chi trả nếu có BHYT. Tuy nhiên, những người này thường sức khỏe cũng ảnh hưởng nhiều bởi suy thận mạn cũng như các bệnh đồng mắc, nên việc lao động, kiếm sống bị ảnh hưởng theo.

Về tính khả thi, BS Vũ cho rằng có thể thực hiện được thông qua quỹ BHYT, các quy định về đồng chi trả trong chạy thận nhân tạo. Ngoài ra, ngân sách có thể hỗ trợ một phần.

“Giai đoạn đầu, ngân sách nhà nước có thể sẽ hỗ trợ, giai đoạn tiếp theo chúng ta nên điều chỉnh các quy định để người chạy thận nhân tạo được hưởng mức hưởng BHYT 100%, có thể tăng chi phí đóng BHYT để đảm bảo ổn định quỹ” – BS Vũ góp ý đề xuất.

THẢO PHƯƠNG