Minh bạch giải ngân vốn giảm nghèo – Nền tảng của niềm tin, động lực cho phát triển bền vững ở Thái Nguyên
Tại Thái Nguyên, việc tăng cường minh bạch trong quản lý vốn giảm nghèo đã trở thành nền tảng quan trọng để xây dựng niềm tin của người dân, tạo sự đồng thuận xã hội và thúc đẩy mục tiêu giảm nghèo bền vững.
Trong công cuộc giảm nghèo đa chiều, vốn chính sách luôn được xem là “mạch máu” giúp hộ nghèo, cận nghèo và người yếu thế có cơ hội vượt lên khó khăn. Tuy nhiên, hiệu quả của dòng vốn này chỉ thực sự được phát huy khi quá trình phân bổ, quản lý và giải ngân diễn ra công khai – minh bạch – đúng đối tượng.
Tại Thái Nguyên, việc tăng cường minh bạch trong quản lý vốn giảm nghèo đã trở thành nền tảng quan trọng để xây dựng niềm tin của người dân, tạo sự đồng thuận xã hội và thúc đẩy mục tiêu giảm nghèo bền vững.
Việc giảm nghèo chỉ hiệu quả khi các nguồn lực hỗ trợ được đi đúng địa chỉ, sử dụng đúng mục đích – điều phụ thuộc lớn vào tính minh bạch trong giải ngân vốn
Minh bạch để dòng vốn đến đúng người, đúng nhu cầu
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, đến đầu năm 2025, toàn tỉnh Thái Nguyên ghi nhận 23.061 hộ nghèo (5,46%) và 15.482 hộ cận nghèo (3,67%), trong đó 83,93% là đồng bào dân tộc thiểu số.
Dù tỷ lệ giảm qua từng năm, nhưng con số này vẫn cho thấy những thách thức lớn về giảm nghèo đa chiều, nhất là tại khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc.
Xã Ngân Sơn – đơn vị mới sáp nhập từ Đức Vân, Cốc Đán và thị trấn Vân Tùng – là ví dụ điển hình. Với hơn 1.890 hộ dân sống trong điều kiện địa hình dốc, hạ tầng thiếu đồng bộ, giao thông và thủy lợi hạn chế, việc phát triển sản xuất còn nhiều khó khăn.
Chủ tịch UBND xã Dương Thị Phương Quế cho biết phần lớn lao động chưa qua đào tạo nghề, sản xuất còn manh mún, khiến nhiều mô hình giảm nghèo khó nhân rộng.
Trên toàn tỉnh hiện có: 7.900 hộ thiếu việc làm; gần 9.000 hộ có hơn 50% thành viên phụ thuộc; hơn 5.060 hộ nghèo, cận nghèo có trẻ suy dinh dưỡng; 3.764 hộ chưa được bao phủ bảo hiểm y tế; 4.169 hộ thiếu nhà ở; 3.616 hộ chưa có nước sạch; 16.574 hộ chưa có nhà tiêu hợp vệ sinh.
Thời gian vừa qua, thiên tai, sạt lở, hạ tầng tổn thương sau mưa lũ càng khiến nhiều hộ vừa thoát nghèo có nguy cơ tái nghèo cao.
Những con số trên cho thấy việc giảm nghèo chỉ hiệu quả khi các nguồn lực hỗ trợ được đi đúng địa chỉ, sử dụng đúng mục đích – điều phụ thuộc lớn vào tính minh bạch trong giải ngân vốn.
Trong 9 tháng đầu năm 2025, Thái Nguyên đã tổ chức 57 lớp tập huấn cho hơn 12.000 lượt người, 65% lao động nghèo được hỗ trợ đào tạo nghề, hơn 1.200 người có việc làm ổn định sau đào tạo. Tuy nhiên, để duy trì hiệu quả và mở rộng quy mô, tỉnh xác định minh bạch trong phân bổ vốn là điều kiện tiên quyết.
Năm 2025, tỉnh bố trí hơn 230 tỷ đồng vốn giảm nghèo, trong đó: 60% từ ngân sách Trung ương; 40% từ nguồn lồng ghép và xã hội hóa.
Tỉnh ưu tiên phân bổ theo mức độ khó khăn, tránh dàn trải, công khai định mức ngay từ đầu năm để địa phương và người dân giám sát.
Đến 20/10/2025, tỉnh đã giải ngân 90,7 tỷ đồng (25,1%), riêng vốn đầu tư phát triển đạt 43,7%, cho thấy nỗ lực đẩy nhanh tiến độ và minh bạch quy trình.
Giai đoạn 2021–2025, tổng nguồn vốn CTMTQG giảm nghèo bền vững phân bổ cho tỉnh đạt hơn 1.167 tỷ đồng. Đến 30/6/2025, tỉnh đã giải ngân 872 tỷ đồng, đạt 74,74% kế hoạch. Việc phân bổ vốn được thực hiện đúng nguyên tắc, có điều chỉnh phù hợp thực tiễn, đảm bảo hiệu quả và đúng đối tượng.
Đặc biệt, Dự án 1 – hỗ trợ đầu tư hạ tầng kinh tế – xã hội tại huyện nghèo Ngân Sơn và Pác Nặm – đạt kết quả nổi bật với 387/441 tỷ đồng được giải ngân, đầu tư 55 công trình thiết yếu, mang lại lợi ích trực tiếp cho hơn 13.387 hộ dân.
Minh bạch trong đầu tư công đã giúp Thái Nguyên xây dựng được niềm tin từ người dân, tạo động lực phát triển sản xuất và nâng cao hiệu quả nguồn vốn.
Minh bạch trong đầu tư công đã giúp Thái Nguyên xây dựng được niềm tin từ người dân, tạo động lực phát triển sản xuất và nâng cao hiệu quả nguồn vốn
Minh bạch không chỉ ở đầu tư công mà còn trong tín dụng chính sách – kênh hỗ trợ trực tiếp giúp người nghèo phát triển sinh kế. Ở phường Đức Xuân, nhiều hộ dân đã thoát nghèo nhờ sử dụng hiệu quả nguồn vốn ưu đãi: Anh Lý Trường Giang vay 100 triệu đồng để nuôi dê và ngựa bạch, trở thành hộ khá giả sau 2 năm; bà Nguyễn Thị Điểm vay 50 triệu đồng đầu tư 2 ha rừng mỡ, mang lại thu nhập ổn định và thoát nghèo bền vững.
Lan tỏa niềm tin – Nền tảng của giảm nghèo bền vững
Các Tổ tiết kiệm và vay vốn đóng vai trò như “cánh tay nối dài” giúp ngân hàng giám sát chặt chẽ, công khai từng khoản vay, qua đó hạn chế rủi ro và nâng cao trách nhiệm của người dân khi sử dụng vốn.
Phòng giao dịch NHCSXH Bắc Kạn (phụ trách các địa bàn phía Bắc Thái Nguyên) hiện quản lý hơn 379 tỷ đồng dư nợ với hơn 4.400 khách hàng, tỷ lệ nợ quá hạn dưới 0,3% – minh chứng cho hiệu quả từ sự minh bạch và đồng thuận cộng đồng.
“Khi người dân tin tưởng, hiểu và sử dụng vốn đúng mục đích, họ không chỉ thoát nghèo mà còn trở thành những hạt nhân phát triển kinh tế tại địa phương”, bà Hoàng Thị Thơm – Giám đốc Phòng giao dịch NHCSXH Bắc Kạn – nhấn mạnh.
Nhờ sử dụng nguồn lực đúng hướng, tỷ lệ hộ nghèo ở Thái Nguyên đã giảm mạnh: Từ 10,29% (2022) xuống 5,46% (2024); Tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm từ 19,87% xuống 11,20%.
Khu vực huyện nghèo giảm từ 53,44% xuống 42,44%.
Hạ tầng giao thông, y tế, giáo dục tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số được cải thiện rõ rệt; nhiều hộ nghèo chủ động đăng ký thoát nghèo bền vững. Đây là minh chứng rõ ràng cho việc minh bạch trong quản lý vốn đã trở thành động lực thúc đẩy sự vào cuộc của người dân.
Từ những mô hình ở Đức Xuân đến các công trình quy mô lớn tại vùng khó, có thể thấy đồng vốn chính sách một khi được phân bổ và sử dụng minh bạch sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ: giúp người dân tin tưởng, chính quyền dễ điều hành, xã hội đồng thuận, từ đó thúc đẩy mục tiêu “không ai bị bỏ lại phía sau”.
Thái Nguyên đang cho thấy minh bạch chính là nền tảng quan trọng nhất của niềm tin, và cũng là chìa khóa mở ra con đường giảm nghèo bền vững cho người dân.
