Mở đường, nhưng lại dựng rào, cản lối?

Sẽ có rất ít doanh nghiệp đáp ứng đủ điều kiện được cấp giấy phép sản xuất vàng miếng đối với doanh nghiệp có vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng trở lên.

Trên thực tế, sau 12 năm được quản lý bằng Nghị định 24/2012/NĐ-CP, thị trường vàng đã nảy sinh nhiều vấn đề mới như: Thành lập sàn giao dịch vàng; xóa bỏ thương hiệu vàng quốc gia; mở rộng quyền nhập khẩu vàng cho các doanh nghiệp…

Trước đó, tại buổi làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương về cơ chế, chính sách quản lý hiệu quả thị trường vàng, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đã nêu rõ các nhiệm vụ: Sớm sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP theo hướng thị trường hóa có lộ trình và có kiểm soát chặt chẽ; tạo sự kết nối hiệu quả hơn giữa thị trường vàng trong nước và thị trường quốc tế; xóa bỏ độc quyền vàng miếng có kiểm soát; mở rộng quyền nhập khẩu có kiểm soát để tăng cung vàng…

Nhằm thiết lập lại thị trường quan trọng này, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP theo hướng rút gọn, phù hợp tình hình thực tế và phải hoàn thành trong tháng 6 này.

Hiện thực hóa chủ trương quan trọng này, Ngân hàng Nhà nước đã xây dựng Dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định 24/2012/NĐ-CP và đang gấp rút triển khai việc xin ý kiến của các doanh nghiệp, hiệp hội và các cơ quan liên quan.

Đánh giá cao những nỗ lực của cơ quan soạn thảo, song khi góp ý cho dự thảo, Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam chỉ ra, điều kiện được cấp giấy phép sản xuất vàng miếng đối với doanh nghiệp có vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng trở lên là quá chặt chẽ. Thực tế chỉ có không quá ba doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh vàng có thể đáp ứng được điều kiện đặt ra.

Điều này đồng nghĩa với việc, số lượng doanh nghiệp tham gia sản xuất vàng miếng sẽ là không đáng kể, và đương nhiên dễ hình thành trở lại sự độc quyền sản xuất, cung ứng vàng miếng, hạn chế nguồn cung vàng miếng.

Ngoài ra, liên quan quy định cấp hạn mức nhập khẩu vàng hằng năm và giấy phép từng lần xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu tại dự thảo, theo đại diện Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, cần được xem xét xóa bỏ. Bởi các quy định này tăng giấy phép con, tăng thủ tục hành chính, kìm hãm hoạt động xuất khẩu vàng miếng, tái tạo ngoại tệ cho đất nước. Đồng thời làm mất cơ hội sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp vì diễn biến thị trường vàng thế giới biến động liên tục, chịu tác động nhiều yếu tố…

Dù vô tình hay hữu ý, việc “cài cắm” những quy định kiểu “không quản được thì cấm” nêu trên, chẳng khác nào mở đường nhưng lại dựng rào ngăn doanh nghiệp tham gia. Thiết nghĩ, việc thay đổi cách quản lý thị trường vàng là một yêu cầu cần thiết ở thời điểm hiện tại. Muốn hiện thực hóa chủ trương quan trọng này, cần nhất là sự đột phá trong tư duy quản lý tạo tiền đề cho việc thành lập sàn giao dịch vàng theo hướng minh bạch, tuân thủ quy tắc thị trường. Đó cũng là điều kiện tất yếu bảo đảm cho việc hình thành một thị trường đa dạng, cạnh tranh và có khả năng ổn định giá.

THÚY HẰNG