Mở hướng làm giàu từ cây ăn quả

Anh Lý Văn Lùng, thôn Bản Héc thu hoạch cam Cao Phong

Cách đây gần chục năm, anh Lý Văn Lùng, ở thôn Bản Héc, vẫn quen với những vụ lúa năng suất thấp, cuộc sống quanh năm chật vật. Không cam chịu nghèo khó, anh tìm đến các vùng trồng cây ăn quả nổi tiếng như Sơn La, Bắc Giang, Hòa Bình để học hỏi kinh nghiệm. Nhận thấy quê mình cũng có tiềm năng để phát triển cây ăn quả, năm 2017, anh trồng gần 400 cây cam Canh, cam Cao Phong và quýt Ôn Châu... Nhờ chăm sóc bài bản, vườn cam của anh đã cho thu nhập hơn 200 triệu đồng mỗi năm, hiện anh mở rộng lên 1.000 cây và dự kiến trồng thêm cây hồng để đa dạng sản phẩm.

Anh Lùng chia sẻ: Loại chín sớm nhất là quýt Ôn Châu, hiện tôi đang bán với giá 30 nghìn đồng/kg. Tôi kết hợp làm mô hình trải nghiệm, du khách đến tham quan, hái quả tại vườn. Từ đầu vụ đến nay tôi đã tiêu thụ gần 2 tấn quả, thu nhập ổn định hơn trước rất nhiều.

Cũng lựa chọn phát triển kinh tế từ cây ăn quả, gia đình anh Tôn Văn Biên ở cùng thôn Bản Héc lại chọn trồng giống hồng Vành khuyên. Năm 2015, anh đầu tư trồng hơn 200 gốc hồng Vành khuyên trên diện tích đất đồi của gia đình. Sau nhiều năm cần mẫn chăm sóc, đến nay mỗi vụ, anh thu từ 7 – 8 tấn quả, mang lại nguồn thu khoảng 100 triệu đồng.

Anh Biên chia sẻ: Đất và khí hậu ở đây rất hợp với cây hồng, quả giòn, ngọt và để được lâu. Tôi đang tính trồng thêm khoảng 400 cây nữa, vừa để tăng sản lượng, vừa mở rộng mô hình du lịch trải nghiệm nông nghiệp.

Những khu vườn trĩu quả không chỉ mang lại nguồn thu ổn định cho người dân mà còn thu hút du khách đến tham quan, trải nghiệm. Chị Lý Thị Việt ở xã Hữu Lũng chia sẻ: Tôi biết đến vườn cam ở Cao Lộc qua mạng xã hội. Khi đến đây mới thấy phong cảnh rất đẹp, không khí trong lành. Tự tay hái quả và thưởng thức tại vườn mang lại cảm giác rất thú vị.

Những mô hình sản xuất hiệu quả thời gian qua đã thúc đẩy phong trào trồng cây ăn quả ở Cao Lộc, trở thành hướng phát triển chủ lực của địa phương. Toàn xã hiện có khoảng 200 hộ trồng cây ăn quả với diện tích hơn 300 ha. Trong đó, hồng không hạt gần 157 ha, cây dẻ hơn 75 ha, mận 31 ha cùng nhiều loại cây khác.

Để hỗ trợ người dân phát triển kinh tế từ cây ăn quả, xã Cao Lộc đã lồng ghép nhiều nguồn vốn từ chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi giai đoạn 2021–2025. Tổng số vốn phân bổ cho UBND xã thực hiện các chương trình khoảng 10,3 tỷ đồng, tập trung vào hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế cộng đồng, trong đó có các mô hình trồng cây ăn quả. Nhiều dự án tiêu biểu như “Trồng và chăm sóc cây hạt dẻ” hay “Trồng, chăm sóc hồng không hạt Bảo Lâm theo tiêu chuẩn VietGAP” đã mang lại hiệu quả rõ rệt.

Ông Hứa Anh Tuấn, Chủ tịch UBND xã Cao Lộc cho biết: Thời gian qua, người dân đã quan tâm phát triển cây ăn quả theo hướng hàng hóa. Cây hồng, cây dẻ, cam, xoài, mận, quýt… đang trở thành nguồn thu chính, góp phần cải thiện đời sống và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Nhiều hộ dân đạt thu nhập từ 100 đến 300 triệu đồng mỗi năm.

Những năm gần đây, người dân còn hướng tới sản xuất nông nghiệp an toàn, bền vững. Nhiều hộ đã áp dụng quy trình VietGAP, ưu tiên sử dụng phân bón hữu cơ và hạn chế thuốc bảo vệ thực vật, nhằm bảo đảm chất lượng nông sản và sức khỏe người tiêu dùng. Hiện nay, toàn xã có gần 30 ha cây ăn quả được trồng theo hướng VietGAP.

Từ hiệu quả thực tế của các mô hình hiện có, UBND xã đang khuyến khích người dân liên kết thành lập các tổ hợp tác sản xuất. Qua đó không chỉ giúp các hộ chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ kỹ thuật mà còn thuận lợi trong quảng bá và tiêu thụ sản phẩm, hình thành mạng lưới sản xuất bền vững.

Nhờ phát huy hiệu quả các mô hình trồng cây ăn quả, góp phần nâng cao đời sống của người dân. Tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm nhanh qua các năm. Giai đoạn 2021 – 2024, bình quân mỗi năm xã giảm khoảng 6,73%. Đến cuối năm 2024, toàn xã còn 92 hộ nghèo (chiếm 5,93%) và dự kiến đến cuối năm 2025 sẽ giảm xuống còn 46 hộ (chiếm 2,96%).

MINH KHƯƠNG