'Mở khóa' để các cụm công nghiệp phát triển - Bài 2: Tháo điểm nghẽn

Nhiều cơ sở sản xuất ngành nghề truyền thống đang mong muốn được sớm di dời đến các CCN

Tạo điều kiện để doanh nghiệp đến đầu tư

UBND tỉnh (nay là UBND thành phố) đã phê duyệt Đề án “Khảo sát, đánh giá thực trạng và định hướng phát triển các CCN trong giai đoạn 2021-2030 và định hướng đến năm 2050” theo Quyết định số 137/QĐ-UBND ngày 12/1/2022 do Sở Công thương chủ trì. Mục tiêu của đề án không ngoài việc thúc đẩy sự phát triển của các CCN phù hợp với định hướng phát triển KT-XH cho giai đoạn mới.

Cách đây một năm, UBND thành phố ban hành Kế hoạch 240/KH-UBND ngày 6/6/2024 nhằm triển khai phương án phát triển CCN giai đoạn 2021-2030. Theo đó, giai đoạn này toàn thành phố phát triển 28 CCN trên diện tích 1.398,9ha, vốn đầu tư cơ sở hạ tầng hơn 6.085 tỷ đồng bằng nhiều nguồn khác nhau. Hiện nay, toàn thành phố đã thành lập 10 CCN, với diện tích 323,24ha và 5 CCN đã đi vào hoạt động, gồm: CCN An Hòa (quận Phú Xuân), CCN Thủy Phương (TX. Hương Thủy), CCN Tứ Hạ (TX. Hương Trà), CCN Hương Hòa và Hương Phú (huyện Phú Lộc). Việc đầu tư, thành lập các CCN mới được chọn lọc ở những khu vực có nhu cầu đầu tư cao, làm vệ tinh cho các KCN, KKT và giải quyết cấp bách việc di dời các cơ sở sản xuất lớn trong khu vực dân cư.

Từ kế hoạch trên cho thấy, thành phố đang mở đường cho các CCN phát triển đúng hướng và thực chất hơn khi giao các huyện, TX rà soát, hoặc loại bỏ những CCN không hiệu quả ra khỏi quy hoạch, bố trí CCN mới nếu cần thiết. Điều này càng được chứng minh khi CCN Bắc An Gia ở Quảng Điền hiện nay đã cho thấy không còn phù hợp, huyện Quảng Điền đang tính toán các phương án để thực hiện kế hoạch trên.

Tại TX. Phong Điền, ngoài các CCN Điền Lộc 1, Điền Lộc 2 (phường Phong Phú) còn quy hoạch thêm CCN Sơn Xuân Mỹ trên diện tích 70ha ở 3 xã vùng gò đồi: Phong Sơn - Phong Xuân - Phong Mỹ. Tại huyện Phú Lộc giai đoạn 2025-2030 sẽ hình thành thêm CCN Điền Hòa 30ha thuộc hai xã Lộc Hòa và Lộc Điền, CCN Cầu Hai hơn 32ha; CCN Giang Hải 25ha…

Qua tìm hiểu của PV, hiện nay, ở TP. Huế có nhiều DN đã tiếp cận, nghiên cứu và đầu tư hạ tầng kỹ thuật các CCN, như Công ty Hoa Gạo đầu tư hạ tầng tại CCN Hương Phú (Phú Lộc); Công ty TNHH Phúc Thịnh đầu tư hạ tầng CCN Bình Thành, TX. Hương Trà; Công ty Aphanam - Hà Nội nghiên cứu đầu tư hạ tầng CCN Thủy Phương 2, TX. Hương Thủy… Tháng 7 tới, Công ty TNHH An Viên sẽ khởi công công trình hạ tầng kỹ thuật tại CCN Điền Lộc 2 (TX. Phong Điền) với diện tích hơn 20ha, kinh phí đầu tư hơn 93 tỷ đồng; Công ty CP Đạt Phương Hội An đầu tư hạ tầng CCN Điền Lộc (TX. Phong Điền) trên diện tích hơn 27ha, với nguồn vốn đầu tư 113 tỷ đồng, dự kiến sẽ khởi công vào quý 3/2025.

Ông Trần Anh Tuấn, Trưởng phòng Kinh tế Hạ tầng và Đô thị, TX. Phong Điền cho biết, các DN đủ điều kiện và năng lực tài chính đầu tư hạ tầng vào các CCN sẽ giảm áp lực cho ngân sách nhà nước. Khi hạ tầng hoàn thiện, tỷ lệ lấp đầy CCN sẽ nhanh hơn, công tác vận hành CCN sẽ hiệu quả hơn. Song trong thời gian đầu, chính quyền địa phương cần tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các DN giải phóng mặt bằng nhanh, gọn hơn…

CCN là những địa chỉ kỳ vọng của các DN vừa và nhỏ

Có cơ chế quản lý hiệu quả

Theo Kế hoạch số 240/KH-UBND ngày 6/6/2024 của UBND thành phố về triển khai phương án phát triển CCN TP. Huế giai đoạn 2021-2030, phấn đấu đến 2030, các CCN sẽ hoàn thiện 100% hạ tầng kỹ thuật. Để thực hiện kế hoạch này, các CCN An Hòa, Tứ Hạ, Thủy Phương sẽ tập trung đầu tư xây dựng đồng bộ hạ tầng kỹ thuật và hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn. Riêng các CCN mới hình thành phải có hạ tầng kỹ thuật đạt 30% và có tỷ lệ lấp đầy đạt 20%. Ngoài ra, các địa phương phải di dời khoảng 30% số lượng cơ sở sản xuất trong khu dân cư đăng ký di dời vào hoạt động tại các CCN… Giai đoạn 2026-2030, toàn thành phố phấn đấu 100% các CCN có hệ thống xử lý nước thải, thu gom, xử lý chất thải rắn; đồng thời hoàn thiện cơ sở hạ tầng các CCN đi vào hoạt động, có tỷ lệ lấp đầy cao…

Theo ông Đặng Hữu Phúc, Giám đốc Sở Công thương, quy hoạch phát triển CCN trên địa bàn được xây dựng dựa trên định hướng phát triển kinh tế của thành phố nhằm sử dụng các nguồn lực để phát triển CCN hiệu quả, thúc đẩy phát triển sản xuất công nghiệp. Các CCN được xây dựng để phát huy tiềm năng của từng khu vực phù hợp, đặc trưng vùng miền, gắn với bảo vệ môi trường, xây dựng thành phố xanh. Đây cũng là một trong những hoạt động nhằm đẩy mạnh thu hút đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp nông thôn, duy trì phát triển bức tranh nông thôn mới bền vững tại địa phương hiện nay.

Thực tế qua các cuộc “mục sở thị” và ý kiến chia sẻ từ các hội nghị, hội thảo liên quan gần đây, chúng tôi thấy, thực trạng hạ tầng các CCN còn nhiều khó khăn, tiến độ đầu tư xây dựng còn chậm, chưa đồng bộ, thiếu hệ thống xử lý rác, nước thải nên chưa đảm bảo về môi trường. Cảnh quan của CCN còn bất cập, nguồn lực hỗ trợ từ Nhà nước cho đầu tư, phát triển còn hạn chế.

Hạ tầng yếu và thiếu khiến các CCN ở Phú Lộc hiện nay chưa phát huy hiệu quả

Để tháo gỡ những điểm nghẽn trên, theo một số chuyên gia, nhà quản lý cần xã hội hóa việc đầu tư hạng tầng kỹ thuật để thu hút được các đơn vị, DN đủ điều kiện, năng lực tài chính đầu tư. Bởi khi DN đầu tư hạ tầng CCN, chỉ cần Nhà nước hỗ trợ cơ chế chính sách, họ sẽ chủ động “mọi việc” từ hoạt động môi trường đến mời gọi các đơn vị, DN thứ cấp, quản lý, vận hành, bảo dưỡng và thu phí của DN đang SXKD ở CCN hiệu quả hơn.

Vấn đề đáng quan tâm lâu nay ở TP. Huế cũng như nhiều tỉnh, thành khác là mô hình quản lý CCN do cấp huyện, thị xã đảm trách vẫn còn những khó khăn, bất cập. Sắp đến, việc quản lý hành chính ở địa phương sẽ không còn cấp huyện. Vì vậy, các ban, ngành chức năng địa phương cần sớm tham mưu kiện toàn hình thành đơn vị quản lý trực tiếp các CCN theo mô hình "khu vực" hoặc "vùng" địa giới hành chính. Các đơn vị này sẽ quản lý 1 hoặc 2 hay nhiều CCN tùy theo điều kiện, quy mô liên kết phù hợp giữa các địa phương, các vùng và khu vực. Đây cũng chính là những đơn vị trực thuộc thành phố để kết nối, tiếp nhận truyền tải những chủ trương, cơ chế chính sách của Nhà nước đến các CCN. Các đơn vị này cũng có chức năng, nhiệm vụ phối hợp hỗ trợ giải phóng mặt bằng, đầu tư hạ tầng trong, ngoài hàng rào CCN, cho thuê đất, di dời cơ sở sản xuất tại các làng nghề, khu dân cư, đô thị vào CCN...

Bài, ảnh: Song Minh