Mở rộng quyền lợi BHYT, giảm gánh nặng chi trả

Ngày 24-10, Hội nghị khoa học thường niên năm 2025 với chủ đề "Nghiên cứu và ứng dụng trong y học" do Bộ Y tế và Tổng hội Y học Việt Nam tổ chức tại Hà Nội quy tụ nhiều nhà khoa học, chuyên gia và cán bộ y tế. Hội nghị hướng tới triển khai hiệu quả các Nghị quyết số 57-NQ/TW và 72-NQ/TW của Bộ Chính trị, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, gắn kết giữa nghiên cứu, đào tạo và thực hành, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và phát triển nền y học Việt Nam hiện đại, bền vững.

Bàn về đổi mới đột phá trong tài chính y tế, đáp ứng yêu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân trong kỷ nguyên mới, TS Nguyễn Khánh Phương, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Y tế, nhấn mạnh đầu tư cho chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân là đầu tư cho phát triển, mang lại lợi ích sâu rộng về kinh tế - xã hội và công bằng y tế, góp phần duy trì năng suất lao động và sự bền vững của quốc gia. Việt Nam hiện đối mặt với gánh nặng kép: Vừa phải kiểm soát bệnh truyền nhiễm, vừa ứng phó với sự gia tăng bệnh không lây nhiễm, chiếm hơn 70% số ca tử vong mỗi năm. Chi tiêu y tế của Việt Nam chiếm khoảng 5,9% GDP, song chi tiền túi của người dân vẫn ở mức cao (40%). Dù BHYT đã bao phủ trên 95% dân số, danh mục chi trả vẫn còn hạn chế. "Cần tăng đầu tư cho y tế dự phòng và chăm sóc ban đầu, hiện chỉ chiếm dưới 10% chi tiêu công, dù đây là nền tảng bảo đảm công bằng và bền vững trong chăm sóc sức khỏe toàn dân" - bà Phương nêu ý kiến.

Theo Vụ BHYT (Bộ Y tế), vừa qua, Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị số 52-CT/TW về thực hiện BHYT toàn dân trong giai đoạn mới với nhiều chính sách đột phá nhằm mở rộng quyền lợi và nâng cao hiệu quả Quỹ BHYT. Theo đó, sẽ nghiên cứu điều chỉnh mức đóng BHYT phù hợp với phạm vi quyền lợi, thí điểm đa dạng hóa các gói BHYT và BHYT bổ sung, tăng cường liên kết với bảo hiểm sức khỏe thương mại để tránh trùng lặp chi phí và bảo đảm phát triển bền vững Quỹ BHYT. Từ năm 2026, ngành y tế sẽ tăng tỉ lệ chi cho phòng bệnh, chẩn đoán và điều trị sớm, mở rộng chi trả cho dịch vụ dinh dưỡng, quản lý bệnh mạn tính, khám sức khỏe định kỳ, sàng lọc sớm bệnh không lây nhiễm. Đồng thời, nghiên cứu sử dụng một phần nguồn thu từ thuế rượu, bia, thuốc lá, đồ uống có đường để chi trả cho các dịch vụ phòng bệnh, quản lý bệnh mạn tính, khám sàng lọc, chẩn đoán và phát hiện sớm bệnh không lây nhiễm.

Để nâng cao hiệu quả sử dụng quỹ, Bộ Y tế sẽ mở rộng các loại hình cung ứng dịch vụ được chi trả từ Quỹ BHYT, bao gồm nhà thuốc tư nhân và đơn vị cung ứng trang thiết bị y tế; đồng thời đa dạng hóa phương thức thanh toán như chi trả theo định suất và theo nhóm chẩn đoán.

Trước yêu cầu cấp thiết của chuyển đổi số, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) cho rằng chuyển đổi số y tế góp phần mở rộng tiếp cận công bằng, nâng cao chất lượng dịch vụ và hiệu quả hệ thống y tế. Hiện hơn 70% quốc gia đã có chiến lược chuyển đổi số y tế với các ứng dụng như bệnh án điện tử, bệnh viện thông minh, y tế từ xa, trí tuệ nhân tạo. Việt Nam đã đạt nhiều kết quả trong khám, chữa bệnh từ xa và triển khai sổ sức khỏe điện tử, song vẫn đối mặt với thiếu nguồn lực, hạ tầng và dữ liệu chưa đồng bộ. Bộ Y tế sẽ tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, tăng đầu tư hạ tầng, đào tạo nhân lực số và thúc đẩy hợp tác công - tư, hướng tới chuyển đổi số toàn diện trong ngành y tế.

Ngọc Dung