Món ăn hấp dẫn từ hoa đu đủ

Văn hóa ẩm thực của đồng bào Thái rất phong phú, đa dạng, thể hiện sự độc đáo trong việc lựa chọn nguyên liệu cũng như cách chế biến. Các loại rau, măng, nấm, củ hoa, quả tự trồng hoặc mọc tự nhiên được thu hái và nhờ sự khéo léo trong phối trộn các loại gia vị để có các món ăn ngon, lạ miệng, hấp dẫn, có những món ăn còn trở thành những vị thuốc tốt và hoa đu đủ là một món ăn như vậy.

Món hoa đu đủ xào tỏi.

Cây đu đủ có hai loại, là đu đủ đực và đu đủ cái. Đu đủ cái là cây ra hoa và kết quả; đu đủ đực không có quả mà chỉ có hoa nở thành chùm quanh năm, hoa có 5 cánh màu trắng hoặc xanh pha vàng, cuống dài. Từ lâu, hoa đu đủ đực được đồng bào Thái đưa vào nhiều vị thuốc chữa bệnh. Hoa đu đủ đực có tác dụng hỗ trợ giảm ho, khản tiếng, hoặc viêm họng; lá và búp non sao vàng, hay phơi khô hãm nước uống hỗ trợ giải độc gan hiệu quả. Ngoài ra, bà con sử dụng hoa đu đủ để chế biến các món ăn thơm ngon, hấp dẫn.

Chị Quàng Thị Biên, bản Cá, phường Chiềng An, Thành phố, cho biết: Không có công thức chuẩn cho việc phối trộn các loại rau gia vị trong món nộm hoa đu đủ. Người chế biến tùy ý sáng tạo, chọn lựa các loại gia vị để nộm, miễn sao phù hợp và món ăn có hương vị hài hòa.

Món nộm hoa đu đủ, được pha trộn cùng hoa chuối, lá sắn, lá đu đủ non, quả cà dại (mắc quạnh)... Sau khi các nguyên liệu được làm sạch, đem luộc chín để vị đắng dịu đi. Tiếp đó, thái nhỏ nguyên liệu, trộn cùng tỏi, lá phát ban (lá chát), củ xả, lá mùi tàu và lạc rang. Khi thưởng thức, món nộm có vị hơi đắng, pha lẫn vị ngọt nhẹ của lá phát ban, cùng vị thơm của tỏi, vị bùi của lạc, hoa chuối, lá sắn.

Món hoa đu đủ xào tỏi chế biến đơn giản hơn. Hoa sau khi hái, nhặt bỏ cuống, giữ lại búp và những cánh hoa màu ngà. Sau đó cho hoa vào luộc khoảng 10 phút rồi vớt ra xả nước lạnh, vắt ráo nước. Phi thơm tỏi, cho hoa vào, nhẹ tay đảo, nêm chút ớt, mì chính, xả. Sau khi xào, hoa đu đủ mềm, thơm mùi tỏi, ớt đậm đà; không còn hăng, đắng mà chuyển sang vị bùi. Hoa đu đủ xào sẽ ngon hơn khi cuốn với lá phát ban.

Hoa đu đủ đực còn được đồng bào Thái ăn ghém cùng các loại rau cỏ mọc tự nhiên trên rừng, quanh ruộng, vườn nhà, như: Cỏ mần trầu (phắc nhả hút), lá gừng, lá phát ban, rau bò khai, lá nhội, lá lốt, hoa gừng, mắc quạnh... chấm cùng thúa ố (đỗ tương ủ lên men). Miếng rau bùi, ngọt dịu, thoáng một chút vị đắng, chát, đủ kích thích vị giác.

Hiện nay, hoa đu đủ không những trở thành món ăn quen thuộc trong bữa ăn hằng ngày của nhiều gia đình, mà các nhà hàng, quán ăn đã đưa các món chế biến từ hoa đu đủ vào thực đơn để giới thiệu với du khách gần xa. Vị hoa đu đủ đắng cùng các loại rau, quả ngọt bùi tựa tình người, tình đất, khiến thực khách thưởng thức một lần sẽ nhớ mãi.

Bài, ảnh: Lò Thái