Món ngon bổ dưỡng từ củ mài

Cây củ mài thuộc họ dây leo quấn, thân nhẵn, hơi có góc cạnh, màu đỏ hồng, thường mang những củ nhỏ ở nách lá. Rễ củ mài đơn độc hoặc từng đôi, ăn sâu vào đất, hơi phình ở phía gốc, vỏ ngoài có màu nâu xám, thịt mềm màu trắng. Lá mọc so le hay mọc đối, hình tim, cụm hoa đơn tính gồm các bông khúc khuỷu, màu vàng. Lá gần giống lá củ từ, thường có vào mùa hè và lụi vào mùa thu.

Củ mài to tầm như củ sắn nhưng cắm sâu hàng mét, mỗi dây thường chỉ cho một củ. Đào càng sâu đoạn củ dưới đất càng bở, nạc và ngon hơn đoạn gần cuống dây. Chính phần củ là bộ phận được sử dụng nhiều nhất, trở thành vị thuốc bổ dưỡng. Do chứa lượng lớn chất dẻo, tinh bột, protein, axit amin và vitamin tổng hợp nên ăn củ mài có tác dụng làm ẩm và dưỡng da, làm chậm lão hóa rất hiệu quả; đồng thời, chất xơ trong củ mài giúp ổn định lượng đường trong máu, phụ trợ điều trị tốt đối với người mắc bệnh tiểu đường. Tại gia đình, mọi người có thể chế biến các món ăn đơn giản nhưng bổ dưỡng từ củ mài.

Củ mài hấp, nấu canh

Bà con vùng núi thường đào củ mài về cạo sạch vỏ rồi luộc, xào hoặc nấu canh ăn. Phần vỏ củ mài dễ gây ngứa và dị ứng da, bởi vậy khi gọt vỏ nên dùng găng tay, đồng thời rửa củ mài sạch sẽ. Củ mài sau khi cắt lát nên cho vào chậu nước pha nước muối loãng để tránh bị oxy hóa, thâm đen.

Đơn giản nhất, củ mài rửa sạch, để nguyên vỏ, cho vào nồi hấp giống các loại củ khác như khoai lang, củ từ, khoai tây, khi chín chấm củ mài với đường hoặc mật mía.

Để nấu canh củ mài, sau khi cao sạch vỏ thì cắt miếng vừa ăn đem nấu canh xương, hạt sen. Vị thơm, bở tơi của củ mài, bùi của hạt sen lẫn với vị ngọt đậm từ xương khiến mâm cơm đơn giản nhưng vẫn thơm ngon, dưỡng chất.

Củ mài là loại thực phẩm bổ dưỡng cho sức khỏe.

Chè củ mài

Củ mài hấp chín rồi xắt thành miếng nhỏ, đem nấu chè cùng đậu xanh, long nhãn. Khi củ mài, đậu xanh đã mềm, chín bở, cho thêm đường vào đun sôi lại một lần nữa cho đến khi đường tan hết, hòa thêm bột sắn dây (bột đao), tùy vào khẩu vị từng người có thể cho nhiều hoặc ít bột. Chè củ mài có thể ăn nóng hoặc ăn nguội, cho thêm chút đá mát lạnh sẽ ngon hơn. Nâng bát chè củ mài thưởng thức mới cảm nhận hết vị ngon, vị mát tan nơi đầu lưỡi, cảm giác như tụ đủ hương vị của núi rừng.

Cháo củ mài

Cháo củ mài chế biến đơn giản nhưng lại là một món ăn ngon, giúp bồi bổ cơ thể, tận dụng được dược tính của củ mài. Tùy cách thức làm kết hợp với một số nguyên liệu khác nhau (sen, ý dĩ, kỳ tử, tôm, thịt...), món cháo củ mài là bài thuốc phù hợp dành cho người mệt mỏi, chán ăn, trẻ em suy dinh dưỡng, người có bệnh liên quan đến đường tiêu hóa.

Ngoài các cách làm đơn giản như trên, nhiều người còn dùng củ mài để chế biến thành các món bánh, làm bột khô để pha uống là thực phẩm bổ dưỡng cho sức khỏe.

Bảo Bình