Một ruộng hai lời: Xã nghèo đổi đời nhờ trồng lúa, nuôi tôm hùm

Chỉ trong vài mùa vụ, những cánh đồng lúa truyền thống ở xã Trúc Đường (huyện Lan Thương, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc) đã trở thành mô hình lúa - tôm hùm sinh thái, mang lại “một ruộng hai lợi” cho nông dân.

Trước đây, trồng lúa là nghề truyền thống lâu đời tại xã Trúc Đường, nhưng sản xuất đơn điệu khiến hiệu quả kinh tế thấp, nông dân thu nhập hạn chế, nhiều ruộng bỏ hoang một phần mùa vụ.

Năm 2024, dựa trên khảo sát kỹ lưỡng và tiềm năng địa phương, chính quyền xã quyết định triển khai mô hình “lúa - tôm hùm sinh thái”.

120 mẫu đất được chọn làm khu thử nghiệm, áp dụng phương thức luân canh “một vụ lúa chất lượng cao, một lứa tôm sinh thái”, hình thành chu kỳ sản xuất bốn mùa: xuân thả tôm con, hè thu tôm trưởng thành, thu gặt lúa, đông ươm tôm giống.

Người dân xã Trúc Đường thu hoạch tôm hùm nước ngọt giữa cánh đồng lúa xanh mướt. Ảnh: Baidu

Trong mô hình này, lúa cung cấp oxy và môi trường sống cho tôm, còn chất thải của tôm trở thành phân bón hữu cơ tự nhiên cho lúa. Nhờ vậy, giảm được phân bón hóa học, nâng cao chất lượng sản phẩm và tạo ra hệ sinh thái cân bằng, tuần hoàn.

Để mô hình phát triển hiệu quả, xã Trúc Đường xây dựng cơ chế liên kết “Trung tâm phát triển nông nghiệp - đội ngũ hỗ trợ tại thôn - các trang trại gia đình”.

Nhờ sự tham gia của các cơ quan liên quan, chính quyền xã thành lập tổ kỹ thuật chuyên trách, triển khai dịch vụ trọn gói từ tư vấn chính sách, hướng dẫn đồng ruộng đến cảnh báo sâu bệnh, giúp nông dân nâng cao kỹ thuật trồng lúa và nuôi tôm.

Theo thống kê, mỗi mẫu lúa đạt sản lượng 300-500kg, chất lượng nâng cao nhờ giảm phân bón và thuốc trừ sâu, giá bán cao hơn lúa thường. Tôm hùm nước ngọt Úc đạt 60-80 kg/mẫu, với giá thị trường khoảng 140 NDT/kg (khoảng 522.000 đồng), chỉ riêng tôm đã mang lại 8.400-11.200 NDT/mẫu (khoảng 31-42 triệu đồng).

Tổng giá trị thu nhập kết hợp đạt 11.000-15.000 NDT/mẫu (khoảng 41-56 triệu đồng), gấp 5-7 lần so với trồng lúa đơn thuần. Nhờ đó, nhiều hộ nông dân có thể ở nhà làm việc, không phải đi làm thuê xa, cải thiện cuộc sống rõ rệt.

Những cánh đồng lúa truyền thống biến thành mô hình "lúa - tôm hùm" sinh thái, mang lại thu nhập cho nông dân. Ảnh: Baidu

Khi dự án khởi động, không ít nông dân còn lo lắng. Họ sợ tôm cạnh tranh dinh dưỡng với lúa, nghi ngại ruộng lúa hư hại hoặc nuôi tôm tốn công vô ích. Để thuyết phục bà con, chính quyền tổ chức nhiều cuộc họp, mang bảng tính chi tiết đến từng nhà.

Cán bộ chỉ rõ: mô hình lúa - tôm hùm giúp nông dân tăng thu nhập đáng kể so với trồng lúa đơn thuần, trong khi chi phí bỏ ra không quá nhiều. Sản phẩm vừa đạt năng suất cao, vừa đảm bảo chất lượng, tạo ra giá trị kinh tế rõ rệt cho mỗi ruộng.

Sau khi thấy lợi ích thực tế, nông dân không chỉ đồng ý mà còn chủ động tham gia. Nhiều hộ đầu tư thêm ruộng, cùng hợp tác với các trang trại gia đình, vừa canh tác vừa nuôi tôm.

Thu nhập trung bình mỗi hộ tăng 30-50% so với trước, đặc biệt hộ nghèo cũng có cơ hội cải thiện đời sống, trở thành “chủ nhân” của mô hình sinh thái.

Không chỉ tăng hiệu quả nông nghiệp, xã Trúc Đường còn phát triển nông nghiệp kết hợp du lịch và chế biến nông sản.

Với thương hiệu “Xuân ngắm hoa cải, Hè thưởng tôm, Thu nếm hương lúa”, địa phương đã thu hút du khách đến trải nghiệm bắt tôm, câu tôm bằng cần tre, tham quan cánh đồng lúa. Mô hình không chỉ nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp mà còn tạo thêm nguồn thu từ dịch vụ du lịch.

Chính quyền xã dự kiến nhân rộng mô hình ra các vùng khác, kết hợp du lịch nông nghiệp và chế biến, hướng tới “một ruộng nhiều lợi”, tăng thu nhập, phát triển nông nghiệp xanh và nâng cao trải nghiệm. Xã Trúc Đường trở thành điển hình của nông nghiệp hiện đại, sinh thái và bền vững ở Trung Quốc.

Theo Baidu

Tử Huy