Một số vấn đề tác động đến thực hành kế toán quản trị môi trường

TÓM TẮT:

Bài viết phân tích các vấn đề tác động đến việc thực hành kế toán quản trị môi trường (Environmental Management Accounting - EMA) tại các doanh nghiệp Việt Nam, những khó khăn khi triển khai hệ thống EMA tại các doanh nghiệp, từ đó cung cấp góc nhìn phù hợp nhất cho các công ty để quản lý hiệu suất môi trường của họ và đảm bảo tăng trưởng bền vững.

Từ khóa: Kế toán môi trường, kế toán quản trị môi trường, trách nhiệm xã hội, doanh nghiệp.

1. Đặt vấn đề

Ở nhiều nước đang phát triển, những thách thức môi trường hiện nay gây ra bởi sự phụ thuộc vào năng lượng không tái tạo, chất thải do con người tạo ra, khí thải độc hại được tạo ra bằng cách gây ô nhiễm không khí, sự khan hiếm của nguồn cung nước,… vấn đề này rất phức tạp và quan trọng đến nỗi chúng đòi hỏi cần có sự chú ý ngay lập tức của các bên liên quan. Pháp luật nghiêm ngặt về môi trường, áp lực thị trường và nhu cầu cấp thiết của sự bền vững, đã cho các doanh nghiệp không có lựa chọn nào khác ngoài việc đảm bảo rằng họ làm tất cả những gì có thể để đảm bảo rằng hoạt động kinh doanh của họ là bền vững [8].

Một trong số những chức năng của kế toán quản trị môi trường là nhận diện, quản trị, nghiên cứu và cắt giảm chi phí liên quan đến môi trường trong doanh nghiệp. Doanh nghiệp khi chấp nhận bỏ chi phí nghiên cứu kết hợp sản xuất với phát triển bền vững với môi trường thì có thể tạo ra những giá trị lớn hơn trong tương lai. Để quản lý các vấn đề môi trường, cần mở rộng phạm vi của kế toán truyền thống, trong đó đặc biệt chú ý đến việc xác định và hạch toán chi phí môi trường. Khi tính bền vững phát triển, câu hỏi đặt ra là các công ty sẽ lấy thông tin ở đâu và như thế nào để hỗ trợ các vấn đề vận hành của các quy trình khác nhau để đảm bảo rằng dữ liệu cần thiết có sẵn khi được yêu cầu [4]. Vì tính bền vững tập trung nhiều hơn vào thông tin phi tài chính, nên khuyến khích các công ty xem xét các quy trình sản phẩm trong sự gắn kết với thay đổi cấu trúc chi phí và rủi ro, từ đó hình thành các công ty điều chỉnh hệ thống kế toán nhằm đáp ứng với thay đổi cấu trúc chi phí và rủi ro. Điều này đã đặt các công ty dưới áp lực phải chấp nhận sự bền vững do áp lực và cạnh tranh, áp lực từ các bên liên quan để giám sát các hoạt động.

Theo đánh giá của Ủy ban Phát triển bền vững thuộc Liên hợp quốc (UNDSD, 2001), phần lớn hệ thống kế toán hiện tại đã thất bại khi phản ánh chi phí môi trường: (1) Rất nhiều khoản chi phí môi trường đã không được nhận diện đầy đủ bởi hệ thống kế toán quản trị chi phí truyền thống, các khoản chi phí này thường bị bỏ qua không được tính vào chi phí nội bộ hay chi phí cá thể của đơn vị kế toán; (2) Kế toán truyền thống đã ghi nhận rất nhiều khoản chi phí môi trường vào chi phí chung, vì thế các nhà quản lý sản xuất đã không có động cơ để giảm chi phí môi trường vì họ thường không nhận thấy được sự tồn tại của các khoản chi phí đó. Bên cạnh đó, hầu hết các công ty chỉ là nội dung để đáp ứng các yêu cầu tối thiểu của kiểm toán ISO 14001 mà không thay đổi hoặc cải thiện quy trình sản xuất hoặc công nghệ¬ của họ. Trước những thách thức về môi trường, EMA được đề xuất như một công cụ kinh doanh có giá trị để các tổ chức thực hiện nhằm tạo ra một liên kết tốt hơn giữa hiệu quả môi trường và kinh tế [3]. Godschalk (2008) đã kết luận rằng: EMA hỗ trợ các tổ chức trong việc đạt được lợi thế cạnh tranh, hiệu quả chi phí cao hơn và cải thiện quan hệ khách hàng và hình ảnh. Olson và Jonall (2008) nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có một hệ thống kế toán có cấu trúc chặt chẽ hơn trong việc tăng hiệu quả chi phí và cải thiện hiệu suất môi trường, vì việc phân bổ chi phí không chính xác dẫn đến việc ra quyết định không chính xác. Như vậy, EMA đã được phát triển để cung cấp thông tin định hướng quá khứ, dựa trên hệ thống ghi chép liên tục cung cấp thông tin cần thiết cho thẩm định đầu tư và lập kế hoạch tài chính. EMA cung cấp sự kết hợp của cả thông tin tài chính và thông tin liên quan đến các tác động môi trường và hiệu suất của kinh doanh [6].

2. Một số khó khăn khi triển khai EMA 2.1. Sự thiếu vắng một định nghĩa hoàn chỉnh về EMA

Khoảng cách về sự phân biệt rõ thế nào là EMA và kế toán môi trường (Environmental Accounting - EA) cho đến hiện nay chưa có định nghĩa rõ ràng về EMA. Bennett & James (1998), EMA là tổng hợp, phân tích và sử dụng thông tin tài chính và phi tài chính nhằm tối ưu hóa hiệu quả kinh tế và môi trường của công ty với mục tiêu phát triển bền vững; Buritt, Hahn & Schaltegger (2002), EMA là MA thể hiện thông tin tài chính và phi tài chính của một công ty về các vấn đề sinh thái và tiền tệ. Với UNDSD (2000) và Jasch (2003), EMA, kế toán quản lý môi trường, thể hiện một cách tiếp cận kết hợp, đó là việc chuyển đổi dữ liệu từ kế toán tài chính, kế toán chi phí và cân bằng dòng nguyên liệu để tăng hiệu quả vật liệu, giảm tác động đến môi trường và giảm chi phí bảo vệ môi trường. IFAC (2005), EMA là việc quản lý hiệu quả kinh tế và môi trường thông qua việc xây dựng và triển khai các hệ thống và thông lệ kế toán phù hợp với môi trường có thể bao gồm báo cáo và kiểm toán tại công ty.

Do đó, EMA chưa có định nghĩa thống nhất và được chấp nhận phổ biến bởi tất cả các quốc gia, các nhà nghiên cứu (IFAC 2005). Một số nghiên cứu đã được thực hiện để làm rõ khái niệm EMA như công bố của UNDSD 2000; Jasch, 2003; Bennett và các cộng sự, 2003; Dillard và cộng sự, 2005; IFAC, 2005; Cullen & Whelan, 2006; Jon#ll, 2008; Eugenio và các cộng sự 2010; Collins và cộng sự. 2011; Jones, 2010; Bowen & Wittneben 2011,… nhưng những định nghĩa này còn mơ hồ, hoặc chưa nêu rõ bản chất của các chi phí này. Rõ ràng, sự vắng mặt của một định nghĩa chuẩn của EMA đã dẫn đến sự xuất hiện của thuật ngữ đa dạng, tạo ra nhiều khó khăn trong quá trình vận dụng và phát triển EMA vì nguyên nhân đơn giản, vận dụng EMA theo định nghĩa nào là đúng, ghi nhận ra sao để liên kết thông tin tài chính với thông tin chi phí môi trường của doanh nghiệp.

2.2. Khả năng thu thập dữ liệu về EMA còn hạn chế

De Bia và người bạn (2006) nói thêm rằng, sự thiếu hụt về năng lực thể chế, nhân viên chưa được đào tạo, sự thiếu hụt tài nguyên cũng như dữ liệu cơ sở không đầy đủ và khả năng giám sát môi trường đã được xác định là một số những thiếu sót trong hệ thống quy định hiện hành ở các nước thu nhập trung bình. Hơn nữa, nghiên cứu cho thấy, bộ phận kế toán thường không biết về các cải tiến thông tin có thể thu được bằng cách sử dụng phương pháp EMA khi họ thiết kế hệ thống kế toán, gây khó khăn cho việc thu thập và đánh giá hiệu quả liên quan đến môi trường thông tin. Do đó, thông tin được sử dụng bởi quản lý cho việc ra quyết định có thể không chính xác.

Sự không nhất quán trong loại hệ thống thông tin được sử dụng bởi các bộ phận kế toán và kỹ thuật cũng gây khó khăn cho theo dõi và theo dõi chi phí môi trường nhất định một cách chính xác (Shcaltegger et al., 2010). Li (2004) cho rằng, các vấn đề liên quan đến EMA là đặc điểm kỹ thuật kém của thông tin kế toán môi trường, phân bổ chi phí môi trường, pháp luật vấn đề và thiếu chuẩn mực kế toán môi trường. Do đó, việc tuân thủ quy định chặt chẽ hơn là cần thiết cho các công ty triển khai các hệ thống và quy trình EMA, bởi vì, nếu điều này là tùy chọn, nhiều tổ chức sẽ không muốn thực hiện thay đổi mặc dù họ có thể nhận thức được lợi ích tiềm năng của hệ thống. Họ xem những thay đổi như không đáng. Trong khi một số rào cản mà EMA giúp vượt qua, như Jonall (2008) đã đề cập, là cam kết quản lý bằng cách thực hiện các nhà quản lý nhận thức được chi phí môi trường thực tế, sự không nhất quán thông tin, trở nên hiệu quả và tập trung hơn, do đó dẫn đến cải thiện hiệu quả kinh tế và môi trường và thúc đẩy chất lượng sản phẩm tốt hơn thông qua việc giảm số lượng sản phẩm bị lỗi. Trong kế toán chi phí thông thường, cả chi phí môi trường và phi môi trường đều được bao gồm trong tài khoản trên không và ẩn khỏi quản lý, dẫn đến việc ra quyết định không chính xác. EMA, như được mô tả bởi Olson và Jonall (2008), là một cách tiếp cận kết hợp đại diện cho việc chuyển đổi dữ liệu từ tài chính kế toán, kế toán chi phí, và kế toán chi phí vật liệu.

2.3. Các bên liên quan khó khăn khi phân loại, đo lường, và ghi nhận EMA

Bebbington và cộng sự (2001), một trong những hạn chế cản trở nỗ lực giảm các tác động tiêu cực đến môi trường là loại trừ sự mơ hồ trong phạm vi, nguyên nhân và cách thức xác định những tác động tiêu cực đến môi trường. Xét về mặt thông tin môi trường, EMA phân loại thông tin môi trường thành thông tin môi trường vật lý và thông tin môi trường tài chính. Nhìn chung, thông tin môi trường vật lý và tài chính đều là sự tác động môi trường được thu thập thông qua quá trình sản xuất, kinh doanh sản phẩm và dịch vụ của các công ty, nhưng khác nhau về cách thức trình bày thông tin. Cả thông tin môi trường vật lý và tài chính đều tạo điều kiện thuận lợi cho việc xác định quy mô và ảnh hưởng của các tác động môi trường tại các công ty (Sulaiman và Nik Ahmad, 2006), bao gồm cả các mục đích tuân thủ (Schaltegger và Burritt, 2005; Gale, 2006; Epstein, 2008; Jalaludin và cộng sự, 2011). Tuy nhiên, Burritt và Saka (2006) khi nghiên cứu về EMA tại một số công ty Nhật Bản nhận thấy rằng, việc không có các tiêu chuẩn để phân tích và so sánh hiệu quả sinh thái dưới tác động của hoạt động kinh doanh đã dẫn đến thông tin EMA không được sử dụng đúng mức trong đo lường hiệu quả sinh thái. Còn với Parker (2000) tại Australia nhận định sự không chắc chắn về EA là yếu tố chính dẫn đến vào việc thực hiện kế toán chi phí môi trường không hiệu quả tại các công ty. Điều này khẳng định sự thiết yếu của một khuôn mẫu EMA trong việc vận dụng vào các doanh nghiệp.

Thông tin môi trường vật lý hay còn gọi thông tin môi trường phi tài chính có thể được định nghĩa là thông tin về dòng năng lượng, nước, vật liệu và chất thải. Hay nói cách khác, tác động môi trường kinh doanh (tính theo đơn vị vật lý) như tổng lượng nước ngọt tiêu thụ, khối lượng chất thải phát sinh, lượng vật liệu được sử dụng và lượng năng lượng tiêu thụ (Burritt và các cộng sự, 2002; IFAC, 2005). Theo IFAC (2005), để đưa ra được thông tin môi trường một cách chính xác thì tổ chức phải thu thập không chỉ dữ liệu tiền tệ mà cả dữ liệu phi tiền tệ như dữ liệu sử dụng vật liệu, năng lượng, chất thải, giờ công lao động và các khoản mục khác hình thành nên chi phí và phải cố gắng theo dõi tất cả các dữ liệu đầu vào và đầu ra; đồng thời đảm bảo rằng không có lượng năng lượng, nước hoặc vật liệu khác đáng kể nào không được tính đến. Vì khi doanh nghiệp sử dụng nguyên vật liệu ở khâu đầu vào, thông qua quá trình sản xuất, kinh doanh sẽ tạo ra sản phẩm - được gọi là đầu ra sản phẩm và đầu ra phi sản phẩm là chất thải, khí thải, và kế toán cho tất cả năng lượng, nước, vật liệu và chất thải chảy vào và ra khỏi một tổ chức được gọi là cân bằng vật liệu, hay gọi là cân bằng đầu ra - đầu ra. Quy trình cân bằng này không chỉ cho thấy đơn vị tác động trực tiếp đến môi trường mà còn cho các nhà môi trường biết được tác động đến môi trường theo tính chất dây truyền tạo ra từ nhiều tổ chức, đơn vị khác trong chuỗi cung ứng mà doanh nghiệp có thể là điểm đầu hoặc điểm cuối. Bên cạnh đó, khi tổ chức thu thập được thông tin vật lý về dòng nguyên vật liệu đơn vị sử dụng sẽ giúp đơn vị tổng hợp được chi phí phát sinh từ dòng nguyên vật liệu một cách chính xác hơn. Mức độ chính xác của cân bằng vật liệu có thể khác nhau, tùy thuộc vào mục đích cụ thể của việc thu thập thông tin và tính khả dụng và chất lượng của dữ liệu. Lý tưởng nhất, số liệu thông tin vật lý về theo cách thức cân bằng nguyên vật liệu sẽ được thu thập ở mức độ chi tiết, sau đó thực hiện tổng hợp trên mức độ toàn đơn vị. Tuy nhiên, trong thực tế, cân bằng vật liệu ở các cấp độ khác nhau thường không giống nhau, do đó yêu cầu kiểm tra chéo và thống nhất giữa các cấp độ là điều kiện tiên quyết để có được thông tin vật lý về môi trường một cách chính xác nhất.

Thông tin môi trường tài chính liên quan đến chi phí và thu nhập môi trường bao gồm chi phí kiểm soát chất thải và khí thải, chi phí nghiên cứu và phát triển môi trường, bán phế liệu và chất thải, trợ cấp tái chế và ưu đãi thuế cho thiết bị xanh (IFAC, 2005). Thu thập thông tin môi trường tài chính chính là đo lường chi phí môi trường diễn ra trong hoạt động hàng ngày của đơn vị (Bennett và các cộng sự, 2002b; Jasch, 2009). Các chi phí này được phân loại thành chi phí nội bộ và bên ngoài (Jasch, 2003; De Bia và Friend, 2006; Jasch, 2009). Chi phí nội bộ là chi phí liên quan trực tiếp đến sản xuất, tiêu thụ sản phẩm và cung cấp dịch vụ (Jasch, 2003) như: chi phí chất thải, chi phí cải tạo đất và chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D) cho sáng kiến xanh nhằm giảm thiểu tác động đến môi trường [7]. Ngược lại, chi phí bên ngoài là chi phí tác động đến môi trường mà các công ty không chịu trách nhiệm về mặt pháp lý thay vào đó xã hội phải trả giá (Jasch, 2003; De Bia và cộng sự, 2006; Jasch, 2006; Crowther và Aras, 2008; Jones, 2010). Ví dụ, các hoạt động kinh doanh vô trách nhiệm có khả năng làm suy giảm môi trường. Trong trường hợp này, thay vì các công ty gây ô nhiễm chịu trách nhiệm thì xã hội phải trả giá, biểu hiện cụ thể như: tình trạng sức khỏe giảm sút, sự khó chịu về thể chất và hệ sinh thái mất cân bằng. Mặc dù những tác động này thường thời gian dài phải trải qua thời gian dài mới biểu hiện rõ, nhưng đôi khi, tình trạng trên có thể ngay lập tức biểu hiện khi tình trạng suy thoái môi trường đặt ở mức báo động.

Mặc dù có sự tương đồng về EMA và EA, nhưng EA tập trung nhấn mạnh vào việc đo lường chi phí môi trường - chủ yếu là các chi phí phát sinh để hoàn thành sản xuất sản phẩm hay cung ứng dịch vụ (Sulaiman và Nik Ahmad, 2006). Tuy nhiên, bên cạnh những chi phí này còn rất nhiều chi phí tiềm tàng liên quan đến môi trường chưa được tổng hợp vào chi phí sản xuất và chỉ được coi là chi phí gián tiếp của việc sản xuất sản phẩm dịch vụ (Burritt, 2004; De Bia và Friend, 2006; Jasch, 2009; Raiborn và cộng sự, 2011). Trong một nghiên cứu xác định chi phí môi trường của một nhà máy giấy tại Canada, Gale (2006) nhận thấy rằng, nhiều chi phí môi trường quan trọng được ẩn giấu và không được công nhận trong việc ra quyết định của công ty. Điều mà hầu hết các công ty bỏ qua là việc đo lường chi phí tiềm tàng, trong khi đó, các chi phí tiềm tàng này thực sự sẽ giúp tiết kiệm chi phí thông qua việc xác định, đánh giá và phân bổ chi phí vào giá thành sản phẩm (Sulaiman và Nik Ahmad, 2006; Jasch và Savage, 2009). Burnett và Hansen (2008) phát hiện ra rằng, việc chủ động trong quản lý môi trường sẽ giúp các công ty trong ngành công nghiệp điện nước Mỹ giảm chi phí môi trường. Trong một nghiên cứu trường hợp khác, Burritt và cộng sự (2009) đã báo cáo rằng, với sự hỗ trợ của EMA, dự án giảm phát thải tại một nhà máy gạo của Philippines nhằm loại bỏ nhu cầu đốt và bán trấu đã được thực hiện thành công. Đặc biệt, thông qua thẩm định đầu tư môi trường, công ty đã có thể xác định các lựa chọn giảm chất thải tiềm năng, cũng như đem lại doanh thu tiềm năng từ việc bán các Chứng nhận giảm phát thải (CERs). Trong một nghiên cứu gần đây của Sulong và cộng sự (2014) phát hiện ra rằng, việc triển khai Kế toán chi phí dòng chảy nguyên liệu - MFCA, một trong những công cụ triển khai EMA, trong 5 doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Malaysia đã giúp các công ty đạt được tăng trưởng kinh tế đồng thời và bền vững môi trường. Điều này chứng tỏ việc vận dụng EMA sẽ mang đến nhiều lợi ích cho đơn vị (IFAC, 2005), cụ thể khi chiến lược của công ty phù hợp với giá trị môi trường, các công ty có thể linh hoạt đáp ứng các quy định, đồng thời, được hưởng lợi từ hành động đó (Epstein, 2008). Ví dụ, một chiến lược không chất thải sẽ giúp loại bỏ chi phí cho việc làm sạch công ty và có thể giúp cải thiện năng suất.

Đứng trước khó khăn về thu thập thông tin môi trường vật lý trong EMA nêu trên, có thể các đơn vị khi vận dụng EMA sẽ lựa chọn không thực hiện đo lường thông tin môi trường vật lý mà thay vào đó chỉ thực hiện đo lường thông tin môi trường tài chính để phản ánh vào kết quả kinh doanh của đơn vị. Danh mục thông tin môi trường theo quy định tại Thông tư số 155/2015/TT-BTC là cơ sở pháp lý bắt buộc cho việc công bố thông tin môi trường của tất cả các công ty niêm yết trên Thị trường chứng khoán Việt Nam và được quy định công bố trên Báo cáo thường niên của các đối tượng theo quy định. Những điểm mới trong Thông tư số 155/2015/TT-BTC đã giúp cho hoạt động công bố thông tin trên thị trường chứng khoán, đặc biệt là thông tin liên quan đến môi trường ở nước ta không ngừng được hoàn thiện và đi vào nền nếp. Từ đó, cũng tạo áp lực tuân thủ đối với các đơn vị khi thực hiện EMA phải tiến hành thu thập thông tin môi trường dưới cả 2 trạng thái: vật lý và tài chính. Nhà nước đã ban hành các văn bản pháp lý, như: Nghị định số 67/2011/NĐ-CP ngày 08/8/2011, Thông tư số 152/2011/TT-BTC ngày 11/11/2011, Thông tư số 159/2012/TT-BTC ngày 28/09/2012…, tuy nhiên chưa có quy định chế độ kế toán có liên quan đến tổ chức kế toán môi trường trong DN. Các chế độ kế toán hiện hành chưa có các văn bản hướng dẫn DN trong việc bóc tách và theo dõi chi phí sản xuất kinh doanh, chưa có các tài khoản cần thiết để hạch toán các khoản chi phí môi trường,...

3. Một số ý kiến trao đổi của bài viết

Những phát triển gần đây trong EMA nhấn mạnh đến nhu cầu lớn hơn về thông tin kế toán khi đưa ra quyết định liên quan đến các dự án môi trường (Qian và Burritt, 2008). Do đó, giao tiếp giữa bộ phận kế toán và bộ phận quản lý môi trường là rất quan trọng nếu một tổ chức muốn thành công trong việc thực hiện EMA. Trong giới hạn của bài viết kết hợp với yêu cầu của các văn bản pháp lý về môi trường tại Việt Nam như Luật Bảo vệ môi trường số 57/2002/QH12, Luật Kế toán số 88/2015/QH13, Thông tư số 155/2015/TT-BTC ngày 06/10/2015, chúng tôi cho rằng EMA được hiểu là một quy trình MA nhằm đo lường các tác động của các yếu tố môi trường đến hoạt động kinh doanh của đơn vị trên cả hai phương diện vật lý và tài chính.

Nói cách khác, EMA là một khía cạnh đặc biệt của MA chuyên thực hiện tổng hợp, phân tích và sử dụng thông tin tài chính và phi tài chính có liên quan đến vấn đề môi trường nhằm tối ưu hóa hiệu quả kinh tế và môi trường của công ty với mục tiêu phát triển bền vững. Do đó, khi xét về khía cạnh sử dụng thông tin môi trường trong EMA, nhóm tác giả nhận định thông tin môi trường được sử dụng cho cả hệ thống MA và kiểm soát nội bộ trong doanh nghiệp, bao gồm:

Bảng 1. Các chỉ tiêu đánh giá việc sử dụng thông tin môi trường trong EMA

Nguồn: Tổng hợp của nhóm tác giả

Vận dụng EMA còn giúp bảo đảm việc sử dụng tài nguyên thiên nhiên hiệu quả và bền vững hơn (IFAC, 2005). Cụ thể, EMA cung cấp thông tin liên quan đến hiệu suất môi trường của các công ty thường xuyên và điều này giúp các công ty theo dõi và cải thiện việc phân bổ tài nguyên của họ. Như vậy, EMA không những giúp duy trì các hệ sinh thái môi trường bền vững mà còn tạo điều kiện tiết kiệm chi phí cho đơn vị. Ngoài ra, việc vận dụng EMA còn phụ thuộc vào đặc điểm, chiến lược môi trường của các công ty. Vị trí chiến lược môi trường có thể khác nhau giữa các công ty, tùy thuộc vào bản chất kinh doanh và tác động của hoạt động kinh doanh đến môi trường (IFAC, 2005). Hơn nữa, trong môi trường kinh doanh toàn cầu hóa, các công ty buộc phải đưa ra quyết định chính xác để duy trì tính cạnh tranh và đó là một quy trình có hệ thống nhưng linh hoạt để hỗ trợ cho việc ra quyết định. Khi đó, EMA giúp các công ty tạo ra một chiến lược môi trường dài hạn phù hợp với hoàn cảnh kinh doanh của họ thông qua giao tiếp với các bên liên quan và nhà cung cấp (IFAC, 2005). Đồng thời, Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) đã bắt tay vào một số hoạt động để giáo dục và khuyến khích các công ty về lợi ích của việc sử dụng EMA. Do đó, để đạt được lợi ích tối đa của EMA, một hệ thống tích hợp cung cấp thông tin toàn diện sẽ là cần thiết. Từ đó đặt ra yêu cầu về việc chuẩn hóa các chính sách và hướng dẫn môi trường nhằm đảm bảo khả năng lựa chọn và thực hiện EMA trong doanh nghiệp toàn cầu và Việt Nam.

4. Kết luận

Thực tế, các vấn đề môi trường liên quan đến hoạt động kinh doanh đã và đang phát triển song song với nền kinh tế toàn cầu hóa. Do đó, Chính phủ, các Bộ ngành và các công ty thực sự cần phải chủ động đối phó với các tác động môi trường kinh doanh của họ. Theo nhiều cách, việc triển khai EMA chắc chắn sẽ cung cấp góc nhìn phù hợp nhất cho các công ty để quản lý hiệu suất môi trường của họ và đảm bảo tăng trưởng bền vững.

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

Bộ Tài chính (2015), Thông tư số 155/2015/TT/BTC hướng dẫn công bố thông tin trên thị trường chứng khoán, ngày 06/10/2015.
Chính phủ (2012), Quyết định số 1393/QĐ-TTg phê duyệt chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh thời kỳ 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2050, ngày 25/9/2012.
Ambe, M. C. (2007). Environmental Management Accounting in South Africa: Status, challenges and implementation framework. DTech. in Cost and Management Accounting Tshwane University of Technology 2007.
Bennett, M. Schaltegger, S. & Zvezdov D. (2013). Exploring Corporate practices in Management Accounting for Sustaiability. Institute of Chartered Accountants in England & Wales.
Bennett M., Schaltegger S. & Zvezdov D. (2011). Environmental management accounting. Review of Management Accounting Research, S, 53-8.
Christ, L. K. & Burritt, R. L. (2013). Environmental management accounting: The significance of contingent variables for adoption. Journal of Cleaner Production, 41, 163-173.
De Beer, P. & Friend, F. (2006). Environmental accounting: A management tool for enhancing corporate environmental and economic performance. Ecological Economics, 58(3), 548-560.
Despeisse, M., Oates, R. M., & Ball, D. P. (2013). Sustainable manufacturing tactics and cross-functional factory modelling. Journal of Cleaner Production, 42, 31-41.
Domil, A. E., Peres, C., & Peres, I. (2010). Capturing environmental costs by using activity based costing method. Economic Science Series, XVI, 719-726.
Ferenhof, H. A., Vignochi, L., Selig, p. M., Lezana, A. G. R., & Campos, L. M. S. (2014). Environmental management systems in small and medium-sized enterprises: an analysis and systematic review. Journal of Cleaner Production, 74, 44-53.

SOME ISSUES AFFECTING THE PRACTICE

OF ENVIRONMENTAL MANAGEMENT ACCOUNTING

• Ph.D NGUYEN THI MAI HUONG

Banking University of Ho Chi Minh City

• Master. HO THI BICH NHON

Ho Chi Minh City Open University

• Master. PHAM DUC DUY

Hung Thinh Group

ABSTRACT:

This article analyzes the issues affecting the practice of environmental management accounting (EMA) in Vietnamese enterprises, the difficulties in implementing the EMA system in enterprises, thereby providing the most appropriate perspective for enterprises to manage their environmental performance and ensure their sustainable growth.

Keywords: Environmental accounting, environmental management accounting, social responsibility, enterprises.

[Tạp chí Công Thương - Các kết quả nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ, Số 14, tháng 6 năm 2020]