Mùa vải vườn ông

Minh họa: Nguyên Sa

Thanh Hà là đất trồng vải nổi tiếng miền Bắc, cả vùng hầu như nhà ai cũng có vườn vải. Nhà ông ngoại tôi cũng có 7 gốc vải. Khoảng vườn rộng trước ngôi nhà ba gian mái ngói đơn sơ luôn sum suê bóng lá. Ông bà tôi có 3 người con: Bác trai cả, mẹ tôi và dì. Tất cả đều đi học, đi làm rồi thoát ly nên ở nhà chỉ còn ông bà. Với ông bà, vườn vải là một phần của cuộc sống, là tài sản quý được chăm sóc hết sức cẩn thận chỉ để chờ đàn cháu về mỗi mùa nghỉ hè, khi vải chín. Thời ấy khó khăn, chùm vải với chúng tôi cũng là thứ quà quê thật tuyệt vời.

Thời gian cứ thế êm đềm trôi... Rồi chúng tôi lần lượt ra trường, đi làm, lập gia đình, sinh con. Dù công việc bận rộn nhưng cả đại gia đình vẫn thường hẹn nhau về quê mùa vải chín. Ông bà vui mừng, rạng rỡ nhìn lũ chắt chạy nhảy, nô đùa trong vườn vải. Đó có lẽ là quãng thời gian đẹp nhất, nhưng kéo dài không lâu. Ông tôi đột ngột ra đi vào một ngày hè tháng Sáu, đúng vào mùa vải chín. Ngày ấy chúng tôi về, nhìn những gốc vải phủ vệt vôi trắng mà lòng vô cùng xót xa. Đó là mùa vải chín buồn nhất của chúng tôi... Ông đi rồi, chỉ còn bà một mình lặng lẽ trong ngôi nhà nhỏ, bà dứt khoát không chịu lên Hà Nội ở với các con cháu, mà ở nhà hương khói và trông vườn vải. Những cây vải vẫn ra quả đúng hẹn vào dịp giỗ ông. Nhà vắng ông, nhưng tưởng như hình bóng ông vẫn đâu đây, đang mỉm cười hiền hậu nhìn chúng tôi và lũ trẻ. Rồi chúng tôi lại đi, dáng bà nhỏ bé bên cổng ngóng theo mà rưng rưng nước mắt. Vườn vải vẫn còn đầy quả chín.

Bà tôi yếu dần, không ở quê một mình được nữa. Dì tôi đón bà lên ở cùng. Căn nhà ở quê bỏ trống, vườn vải thiếu bàn tay chăm sóc. Đến một ngày, bà đi theo ông. Chúng tôi về, nhìn ngôi nhà cũ và vườn vải hoang tàn mà không khỏi xót xa. Chính thức từ độ ấy, ngôi nhà vắng bóng người...

Tôi phận gái, ở nhà chồng, cũng không còn để ý nhiều đến chuyện ở quê ngoại. Việc họ hàng làng xóm đã có bác cả, mẹ tôi, dì tôi lo. Năm ngoái, giỗ đầu bà, chúng tôi về thì thấy tất cả đã khác. Một ngôi nhà thờ mới được dựng lên gần nền nhà cũ cùng một ngôi nhà ở kế bên để nghỉ ngơi khi về quê có việc. Cái bể nước, cái giếng nước cũ cũng không còn nữa. Những công trình mới xây khang trang nhưng sao tôi thấy nó xa lạ, vô hồn. Tôi nhớ quay quắt ngôi nhà cũ xưa, nhớ bóng ông bà, nhớ vườn vải sum suê cây trái. Vườn vải giờ đây nằm sau nhà nên lũ trẻ cũng chả thiết ra đó chơi nữa. Mẹ tôi bảo chắc chỉ giỗ đầu bà thì về đây thôi, còn sau làm trên Hà Nội.

Biết rằng cuộc sống có nhiều đổi thay, không thể bất biến, nhưng những kỷ niệm xưa ở quê vẫn cứ cồn cào trong tôi. Tháng Sáu lại về, lại mùa vải chín, lại sắp đến giỗ ông, những hình ảnh thân thương lại hiện lên trong tâm tưởng. Mùa vải vườn ông mãi là ký ức đẹp đẽ không phai mờ...

Hương Anh