Mùa vàng ngành Nông nghiệp

Bộ trưởng Lê Minh Hoan trao đổi với Báo PLVN nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025.

Phát triển cả về quy mô, trình độ sản xuất

Bộ trưởng có thể điểm lại một số kết quả quan trọng mà ngành Nông nghiệp đã đạt được trong năm 2024?

Năm 2024, nông nghiệp Việt Nam tiếp tục chuyển đổi, thích ứng nhanh hơn, linh hoạt hơn với sự thay đổi, biến động; vượt qua khó khăn, thách thức để đẩy mạnh sản xuất phát triển cả về quy mô, trình độ sản xuất.

Năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản ước đạt mức cao kỷ lục 62,4 tỷ USD, tăng 18,5% so với năm trước. Xuất siêu tiếp tục đạt kỷ lục mới 18,6 tỷ USD.

Trong đó xuất khẩu nông sản gần 33 tỷ USD, chăn nuôi 525 triệu USD, lâm sản 17,2 tỷ USD, thủy sản 9,9 tỷ USD... Có tới 7 hàng/nhóm mặt hàng xuất khẩu trên 3 tỷ USD.

Tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản năm 2024 đạt 62,4 tỷ USD.

Theo dõi các hoạt động của ngành Nông nghiệp, có thể thấy chúng ta đã và đang cố gắng sản xuất nông nghiệp theo hướng không phải “trông trời, trông đất, trông mây”; hướng tới một nền nông nghiệp xanh, hiện đại, giá trị gia tăng cao. Ông có thể nói rõ hơn về vấn đề này?

Năm 2024, ngành Nông nghiệp gặp nhiều sóng gió, khó khăn từ các tình huống bất thường từ thiên tai, từ thực tiễn sản xuất, kinh doanh. Mặc dù đối mặt một số yếu tố bất lợi, nhưng Bộ NN&PTNT đã quyết liệt, chủ động chỉ đạo đồng bộ các giải pháp từ sớm, từ xa, nên hạn chế được tối đa thiệt hại trên các cây trồng chủ lực.

Khắc phục hậu quả thiên tai, Bộ đã kịp thời phối hợp với các cấp, ngành tham mưu, đề xuất Trung ương triển khai đồng bộ nhiều nhóm chính sách, giải pháp hỗ trợ để nhanh chóng khôi phục sản xuất nông nghiệp.

Thời gian tới, chúng ta cần tiếp tục tạo ra sự chuyển biến tích cực, thống nhất từ Trung ương đến địa phương để nâng cao giá trị gia tăng, chất lượng hàng nông sản. Nhiều diện tích lúa kém hiệu quả cần chuyển đổi sang cây trồng khác, nuôi trồng thủy sản hiệu quả hơn; áp dụng cơ giới hóa, tiến bộ kỹ thuật, sử dụng giống lúa chất lượng cao tăng năng suất; áp dụng quy trình rải vụ; kiểm soát chất lượng giống diện tích rừng trồng. Thiết lập và cấp mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói…

Chúng ta phải từng bước thay đổi từ cách tiếp cận nông nghiệp “nâu” sang nông nghiệp “xanh”, tăng cường áp dụng quy trình sản xuất hữu cơ, giảm thâm dụng tài nguyên và vật tư đầu vào; phát triển nông nghiệp bền vững theo hướng hữu cơ, an toàn sinh học.

Trong bối cảnh mới, Bộ NN&PTNT đã đề xuất với Trung ương một số vấn đề. Thứ nhất, tiếp tục đổi mới, phát triển, nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, hợp tác xã. Thứ hai, cải thiện tình hình tài chính, tín dụng trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Thứ ba, hỗ trợ nâng cao năng lực cộng đồng ở nông thôn.

Thu hẹp khoảng cách nông thôn - đô thị

Những năm gần đây, kinh tế đất nước phát triển nhanh, thu nhập bình quân đầu người nâng cao, nhưng một số nông dân vẫn nghèo. Xin Bộ trưởng cho biết những định hướng, giải pháp khắc phục tình trạng trên?

Vận hành phun thuốc bảo vệ thực vật bằng thiết bị bay không người lái (Ảnh: VGP).

Thời gian qua, không thể phủ nhận thu nhập người nông dân đã được nâng lên, bộ mặt nông thôn được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, vẫn còn một khoảng cách khá xa giữa nông thôn và đô thị, giữa nông dân và thị dân.

Bình quân quy mô đất sản xuất nông nghiệp mỗi hộ của Việt Nam thuộc nhóm thấp nhất thế giới. Người nông dân khó khăn thường rơi vào trường hợp sản xuất quy mô nhỏ, tự phát, không tham gia các hình thức hợp tác. Do đó, trong phát triển kinh tế nông thôn; cần quan tâm, chuyển đổi lao động sang khu vực phi nông nghiệp một cách căn cơ. Làm như vậy sẽ tạo điều kiện nâng cao quy mô đất sản xuất, giúp cơ giới hóa, tự động hóa, số hóa đồng ruộng, năng suất lao động mới được nâng lên, nâng cao thu nhập cư dân nông thôn.

Năm mới Ất Tỵ 2025, Bộ trưởng có lời nhắn nhủ nào tới bà con nông dân, cộng đồng doanh nghiệp?

Việt Nam đang dần hướng tới một nền nông nghiệp xanh, hiện đại, giá trị gia tăng cao (Ảnh: TL).

2025 là năm cuối, tăng tốc, bứt phá về đích thực hiện Kế hoạch phát triển ngành 5 năm 2021 – 2025. Toàn ngành sẽ tập trung thực hiện việc tiếp tục chuyển đổi mạnh tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, đẩy mạnh cơ cấu lại ngành theo hướng phát triển nông nghiệp sinh thái, xanh, tuần hoàn gắn với xây dựng nông thôn mới hiện đại, phát triển kinh tế nông thôn và nông dân văn minh.

Tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, giảm thiểu tác động tiêu cực của dịch bệnh và biến động thị trường để gia tăng xuất khẩu, tận dụng tốt cơ hội từ các Hiệp định thương mại cho nông sản Việt.

Trong nền nông nghiệp thích ứng với xu thế mới, mỗi nông dân cần không ngừng học hỏi qua đa dạng các kênh tương tác. Mỗi người hãy mạnh dạn tham gia các không gian cộng đồng, các hình thức tổ chức gắn kết nông dân.

Thay mặt Bộ NN&PTNT, tôi xin gửi lời chúc sức khỏe đến toàn thể bà con năm mới an khang thịnh vượng.

Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!

Gia Hồng (thực hiện)