Mùa vụ mới trên những vùng cà phê giảm phát thải

Người dân xã Nâm Nung trồng cà phê theo hướng hữu cơ, giảm phát thải, đạt năng suất, chất lượng cao

Từ năm 2023, dự án sản xuất cà phê bền vững theo hướng giảm phát thải được triển khai rộng khắp trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng. Đáng chú ý là các dự án cà phê hữu cơ của Trung tâm Khuyến Nông tỉnh phối hợp với Viện Khoa học Kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên; dự án Cà phê giảm phát thải do Công ty JDE và Tổ chức IDH tài trợ, Công ty TMT Consulting tư vấn thực hiện...

Các mô hình trồng cà phê được triển khai tại nhiều xã như: Di Linh, Nam Ban Lâm Hà, Nam Hà Lâm Hà, Nâm Nung, Quảng Phú, Quảng Sơn… Qua đó, giúp người dân áp dụng hiệu quả mô hình cà phê giảm phát thải đáp ứng tiêu chí tăng trưởng xanh và bền vững.

Bắt đầu gắn bó với cây cà phê gần 30 năm nay, ông K’Sớ ở xã Quảng Khê đã tham gia chương trình sản xuất cà phê hữu cơ, giảm phát thải hơn 5 năm nay. Ông K’Sớ cho biết: “Những năm qua, tôi được ngành nông nghiệp tỉnh chọn áp dụng quy trình chăm sóc cà phê hữu cơ, giảm phát thải. Dù cách làm còn mới mẻ nhưng năng suất khá ổn định. Nhất là năm nay, năng suất có thể đạt từ 3,5 - 4 tấn/ha”.

Còn gia đình ông Y K’Rum ở xã Quảng Phú có gần 2 ha cà phê. Để giảm lệ thuộc hóa chất trong chăm sóc vườn cây, ông Y K’Rum từng bước hạn chế lượng bón phân vô cơ, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc diệt cỏ và duy trì thảm cỏ tự nhiên, trồng xen sầu riêng, bơ… làm cây che bóng.

Mùa vụ này, gia đình ông đã giảm hơn 50% chi phí sản xuất nhưng năng suất vườn cà phê vẫn đạt 3 - 3,5 tấn/ha. Thu nhập từ 1 ha của ông hàng năm trên 450 triệu đồng. Ông Y K’Rum cho biết: “Chúng tôi được học nhiều kiến thức về chăm sóc cà phê, cắt cỏ, giảm thuốc trừ sâu để bảo vệ sức khỏe. Từ một vài hộ được cán bộ khuyến nông hướng dẫn cách đây vài năm, đến nay tại buôn làng đã có rất nhiều người biết trồng cà phê cảnh quan, thân thiện với môi trường”.

Theo ông Lang Thế Thành - Giám đốc HTX Nông nghiệp Công bằng Thanh Thái, xã Nâm Nung, sản phẩm cà phê nông dân làm ra là nguồn cung chính của HTX. Do vậy, cà phê của bà con đạt chất lượng thì sản phẩm sau thu hoạch của HTX mới đáp ứng được yêu cầu của đối tác và thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước.

Theo ông Nguyễn Văn Chương - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Lâm Đồng, việc trồng xen và duy trì thảm thực vật là yếu tố quan trọng giúp thích ứng với biến đổi khí hậu. Từ đó, người nông dân thay đổi dần phương thức canh tác, thực hành kỹ thuật chăm sóc vườn cây theo tiêu chuẩn.

Chương trình cà phê giảm phát thải giúp người dân sử dụng phân bón hợp lý, tiết kiệm nước tưới và nâng cao năng suất cà phê. Những năm qua, nhiều dự án, chương trình cà phê có chứng nhận tiêu chuẩn về môi trường và xã hội như: Rainforest Alliance, UTZ, Fair Trade, Organic… đã chuyển giao đến các vùng trồng, giúp nông dân nâng cao kiến thức, thông tin về sử dụng vật tư đầu vào có trách nhiệm.

Theo ông Lê Quốc Thanh - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, tình trạng bón phân, thuốc bảo vệ thực vật quá nhiều, không cân đối, sai cách làm ô nhiễm không khí, ngấm sâu xuống mực nước ngầm làm ô nhiễm nguồn nước, gây hiệu ứng nhà kính. Do đó, việc triển khai các chương trình canh tác cà phê bền vững, bảo vệ môi trường tại các vùng trồng cà phê là giải pháp cần thiết, cấp bách.

“Những phương pháp này không chỉ giúp bảo vệ đất, nước mà còn làm phong phú thêm hệ sinh thái vườn cây. Việc giảm thiểu hóa chất độc hại sẽ giúp bảo vệ sức khỏe cho người nông dân và các cộng đồng xung quanh”, ông Lê Quốc Thanh cho biết thêm.

Hiện tại, toàn tỉnh Lâm Đồng có hơn 327.000 ha cà phê, trong đó diện tích kinh doanh trên 310.000 ha, tổng sản lượng ước trên 1 triệu tấn. Trong đó, có gần 119.000 ha cà phê đã được cấp các giấy chứng nhận sản xuất bền vững, như: VietGAP, 4C, UTZ… Giá trị xuất khẩu cà phê hằng năm của tỉnh ước đạt 450 - 500 triệu USD, trong đó thị trường EU chiếm khoảng 45 - 50%.

Văn Tâm