Mùa xuân đến sớm

“Tết này không có dịch” - Điều ước ấy thật mong manh, nếu không muốn nói là ngược lại. Còn một tuần nữa là tết thì... chúng tôi lại lên đường đi chống dịch. Đó là ổ dịch tại bản Mông thuộc xã biên giới Việt - Lào. Qua chặng đường 80km, quá trưa, đoàn trung tâm y tế huyện mới đến được bản. Bản có 5 người F0 đã đưa về bệnh viện dã chiến, 74 người diện F1 vào khu cách ly tập trung. Đến 10 giờ đêm, 134 người ở bản đã được lấy mẫu xét nghiệm xong. Công việc bước đầu như thế là thông, nhưng chưa thể yên tâm. Hai năm, bốn đợt dịch, kinh nghiệm nói cho chúng tôi rằng, từ ổ này, vài ngày tới, các F sẽ còn nhảy... nếu không quyết liệt đúng cách, hậu quả sẽ khó lường.

Chúng tôi ăn bữa chiều khi đã 10 giờ đêm. Đói đã quá ngưỡng, chỉ còn mệt mỏi, rã rời. Trong ánh sáng mờ mờ yếu ớt của đèn điện thoại, đèn pin sắp cạn, bữa rồi cũng qua.

“Mai mình được về à chị?”. “Ô, về thế nào được, theo trưởng bản nói “còn bảy cái lán nương”, ít cũng hai mươi, hai lăm người... ngày mai chưa chắc đã xong”. Lán có gần đây không? Gần thế nào được... xa đấy, nương cách nhà vài ba tiếng đi bộ là thường. Em phải nhớ rằng, người ở bản làm lán trên nương, vẫn thường qua lại bản... cô vít không thể chủ quan được. Mà sao không nhờ bản cho người gọi họ về, mình đỡ phải leo trèo dốc vất vả... Lúc này không thể thế được, mình phải đến tận nơi thôi, chúng ta cố gắng thôi.

5 giờ sáng, sương càng nặng thêm, bay bay, từng hạt như mưa rơi xuống. Hai thanh niên bản vừa đến đã gọi to, các chị ơi đi lên nương bắt covid nào. Tôi phân công luôn, đoàn sẽ chia làm hai cánh, ba người và hai người theo hai lối lên hai khu nương. Mỗi cánh sẽ có hai anh từ bản lên cùng, vừa là dẫn đường, vừa là phiên dịch, tuyên truyền giảng giải giúp mình để bà con thông hiểu cho lấy mẫu xét nghiệm.

Mặt trời đã ở đâu đó, màn sương loãng ra, người đã nóng nóng... tầm nhìn đã xa... trên 10 mét. Ôi có cây đào, nở rồi kìa... hoa đẹp quá. Trong sương, loài hoa xuân, ở ngọn nguồn xuân đang cố rực hồng lên, lan tỏa. Tết mà có một cành này thì quá tuyệt vời. Đang ruột gan rối bời lại ước ao, thôi đi nhanh lên, tôi giục.

Gần trưa, nhóm chúng tôi đến điểm đầu tiên. Đó là nương lúa đã gặt xong, rạ vẫn còn đứng thẳng, vàng ươm. Giữa nương có một cái lán lợp gianh, thấp bé, cửa mở, không thấy người, chỉ có mấy cây củi vứt ở sân.

“Nhà Mua Dình có nhà không, ra để bác sĩ khám cô vít nào”, Dếnh người dẫn đường, bắc hai tay vào miệng gọi to. Không có tiếng thưa lại, chỉ tiếng vách đá giọng nhại âm âm. Dếnh rút điện thoại ra gọi, hai đầu toàn tiếng Mông. Một lúc thì Dếnh tắt máy, bảo - Nhà nó đi dỡ khoai phía núi bên kia, sắp đủ hai lù cở để về rồi, tí nữa nó về đấy... Thôi chúng mình cứ vào nhà nó nghỉ uống nước đã.

Dếnh kể, nhà nó có một người chồng, một người vợ, một đứa con... nó có nhà to hơn thế này ở bản nhưng thích ở nương luôn cho tiện. Lên đây, nó ít người làm quá thì đẻ thêm hai đứa nữa. Bây giờ tất cả là năm người... tính cả con trâu con lợn con gà nữa thì bốn năm mươi đấy.

Trong nhà tối om, nhắm mắt lại một lúc mới quen, mới nhìn thấy chục bao thóc, một đống khoai, cái bếp nguội ngắt lỏng chỏng nồi niêu... Dếnh lấy cái ấm đen nhẻm, rót nước ra bát mời mọi người. Sau chặng đường đi bộ mỏi chân, mệt, khát, nước lạnh như đá làm chúng tôi tỉnh hẳn. Tôi đứng lên, mái chạm luôn đầu, đành lom khom ngắm căn nhà. Đến khu bao thóc, tôi đang ang áng... năm người sẽ ăn được bao lâu thì chợt thấy... mái tóc, đôi mắt hoảng hốt... Rồi tiếng khóc òa lên... mẹ ơi... mẹ ơi... Tôi giật mình kêu lên - Trời ơi, Dếnh ơi, có trẻ con ở trong này này.

Dếnh nhảy phóc luôn lên chồng bao thóc, lôi lôi, bế thốc đứa bé ra. Đứa bé vẫn khóc, nhìn thấy chúng tôi lại càng khóc to hơn. Không sợ đâu, không sợ đâu, người mình đấy, bác sĩ dưới huyện lên tìm con cô vít đấy - Dếnh nói giọng dỗ nựng nhưng đứa bé cứ oằn người muốn trằn xuống. Làm sao thế nhỉ, thôi Dếnh cứ thả nó xuống, lúc nữa sẽ quen, tôi bảo Dếnh.

Đứa bé chạy vù ra, đập người vào cánh cửa phên nứa. Chưa gì đã sợ như thế này, không biết có lấy được mẫu xét nghiệm hay không đây? Chúng tôi nhìn Dếnh lo lắng. Dếnh im lặng một lúc tự nhiên nói - À, em biết rồi… nó sợ cái bộ quần áo các chị đang mặc… người gì kín mít từ chân lên đầu, chả có mặt mũi như người thường… Ừ, đúng đấy, bây giờ mới nghĩ ra, nhưng mà làm việc dịch bệnh phải mặc đồ bảo hộ, không thể quần áo khác được. Thôi, các chị trông cả vào Dếnh đấy, dù thế nào cũng phải lấy được mẫu xét nghiệm của cả nhà.

… Đợi mãi, sang chiều thì nhà Mua cũng về. Chồng hai tay dắt hai đứa, tôi nhận ra đứa nấp sau bao thóc, vợ địu trên lưng một đứa... đủ năm người.

Dếnh nói “dọn đường” trước. Tôi nói sau, ngắn gọn, xoay quanh xã mình đang có dịch covid, ai cũng được lấy mẫu xét nghiệm...

Chúng tôi vào việc ngay. Trong nhà thì tối, mảnh sân thì hẹp lại vướng víu củi cành; Dếnh nhanh tay, cầm hai cái ghế ra nương, dẹp dẹp đám rạ, bảo làm ở đây thôi. Bắt đầu... Anh bố ngửa mặt ngửa mũi... làm tấm gương. Có đau không? Tôi cố ý hỏi to để vợ con anh nghe rõ. Không đau tí nào cả, Mua nói luôn. Đến lượt chị vợ, chị bảo cũng không đau chỉ buồn buồn, khó chịu một tí. Xong hai người lớn. Đến đứa lớn nhất, nó rụt cổ, lắc lắc đầu mấy cái, rồi cũng ngửa mặt cho làm. Giờ đến đứa “trốn”… bố mới dắt lại ghế đã khóc toáng. Mặc bố dỗ, chú Dếnh nói ngọt, tiếng khóc vẫn không giảm. Đến đứa bé nhất, “noi gương” chị, nó đã khóc ngay từ khi chưa ai động đến. Lại người giữ người làm trong tiếng trẻ khóc vang động rừng núi.

Chúng tôi thu xếp đồ nghề. Cả nhà này cứ ở trên nương như cũ thôi, bao giờ báo hết dịch mới về bản - Dếnh ra vẻ hiểu biết nói chen vào.

Vợ chồng Mua Dình mời tất cả ở lại ăn cơm, chúng tôi từ chối.

Đường về xuôi dốc nhanh hơn. Trời đang tối dần, ai cũng rảo bước.

... Tết ấy đến với nhà tôi thật sớm. Sáng 25 tôi vừa thức giấc, còn trên giường thì có chuông điện thoại reo. Đầu kia là tiếng Mua - Chị ơi, bản em hết đóng cửa rồi, nhưng tết này mọi người vẫn 5K, em cảm ơn, chúc tết chị và các bác sỹ dưới đấy thật nhiều. Rồi tiếng mấy người, chắc là đang đứng xung quanh - Chúc bác sỹ nhiều sức khỏe... phải đi bắt hết con cô vít đấy...

Tôi vui, được một ngày mới thật sảng khoái. Trưa hôm ấy, tôi đang trên đường, thì có số lạ gọi đến. Một giọng người Mông - Cô ơi, cháu mang cành đào, cô ở chỗ nào để cháu mang đến. Tôi hỏi lại, đầu bên kia đáp - Trưởng bản bảo chú Dếnh có nương gần cây đào đẹp thì lấy luôn nên bảo cháu mang xuống...

Trưa ấy, nhà tôi bắt đầu tết. Cành đào bản đang ở trong nhà, xù xì vằn vện núi rừng sương trắng, hồng rực hoa, mơn mởn nụ lộc. Cả nhà tôi ngắm đi ngắm lại, cảm giác nao nao khó tả. Xuân sớm nhà tôi, sẽ là một năm bình an, tốt đẹp.

Truyện ngắn của Nguyễn Dũng