Muối rớt giá, những đồng muối ở xứ Thanh hoang hóa từng ngày

Diêm dân bỏ nghề, những đồng muối ở xã Hoa Lộc, Thanh Hóa bị bỏ hoang.

Thôn Tam Hòa, xã Hoa Lộc là địa phương có nhiều hộ dân làm muối, do giá muối xuống thấp nên những năm qua đã có nhiều diêm dân bỏ nghề, các hộ dân này đã đi làm các doanh nghiệp cho thu nhập cao hơn. Một số lao động đã được quy hoạch, chuyển sang nghề nuôi trồng thủy sản nên có thu nhập ổn định và bỏ hoang đồng muối. Số lao động đang còn độ tuổi đã xin vào làm công nhân tại các doanh nghiệp, còn người già vẫn đang loay hoay tìm việc làm mới.

Ông Phạm Văn Túc, thôn Tam Hòa, xã Hoa Lộc, tỉnh Thanh Hóa cho biết, nghề muối những năm gần đây gặp nhiều khó khăn, thiết bị xuống cấp, giá thị trường xuống thấp, không đảm bảo đời sống cho diêm dân, phần lớn lao động đi làm ăn xa, còn lại người già, trẻ nhỏ bám đồng muối để kiếm thu nhập. Hiện đã có nhiều diêm dân trên địa bàn xã chuyển sang nuôi trồng thủy sản công nghệ cao vì hiệu quả kinh tế tốt hơn

Tại cánh đồng muối xã Hoa Lộc, nhiều nhà chứa muối bỏ hoang, ruộng muối bị xuống cấp, cỏ mọc um tùm. Cống nước hư hỏng do bị bỏ hoang quá lâu. Nhiều người dân khu vực này không còn mặn mà với nghề làm muối do thu nhập quá thấp, hiện xã đang có nhiều lao động không thể xin được việc làm mới do đã quá tuổi lao động.

Ông Phạm Văn Luân, Hợp tác xã muối Tam Hòa, xã Hoa Lộc mong nhà nước sớm quy hoạch khu trung tâm làm muối. Bởi, Hợp tác xã muối Tam Hòa đã có muối kiot để tham gia thì trường bán lẻ trong tỉnh, tuy nhiên về đầu tư hạ tầng lâu dài để làm muối chưa có, khiến cho việc làm muối còn nhiều khó khăn.

Theo UBND xã Hoa Lộc, trên địa bàn xã có 700 hộ sản xuất muối tại 2 cánh đồng, hiện diện tích muối đang giảm theo từng năm và theo quy hoạch đến hết năm 2030 thì địa phương này sẽ không còn nghề muối, do thu nhập thấp nên nhiều lao động đã bỏ nghề đi làm may mặc tại các công ty trên địa bàn dẫn đến nhiều đồng muối bỏ hoang. Hiện Hợp tác xã muối Tam Hòa đã đưa sản phẩm muối của diêm dân ra thị trường tỉnh Thanh Hóa, tuy nhiên việc đầu tư cho nghề muối lại chưa được thực hiện, vì vậy đơn vị này đã đề nghị nhà nước đấu tư khu làm muối tại trung tâm thôn Tam Hòa, để làm muối và đưa sản phẩm lên OCOP 4 sao.

Ông Lê Thế Hà, Phòng kinh tế-UBND xã Hoa Lộc Thanh Hóa cho biết, các ô muối của hộ dân cho nguồn thu nhập thấp, không đủ nguồn đầu tư. Ông Hà đề nghị tỉnh quan tâm hơn về sản xuất muối. Theo ông Hà, bà con sản xuất muối đang chủ động mua bán, chưa có cơ chế nào nhà nước đứng ra bão lãnh thu mua.

Tại cánh đồng muối phường Hải Bình, đây là nơi có nhiều người dân làm muối, nghề này đã gắn bó với các hộ dân hàng chục năm qua. Thời gian trước, nghề làm muối đã giúp người dân kiếm đủ tiền trang trải cuộc sống, thế nhưng khoảng vài năm trở lại đây khi có nhiều dự án, công trình được xây dựng qua đi bàn nên làm ảnh hưởng, gây ô nhiễm nguồn nước, nên người dân không thể sản xuất muối. Nhiều người dân đã được nhận tiền bồi thường nhưng do mức giá bồi thường thấp nên chưa thể tìm hướng phát triển kinh tế mới

Bên cạnh đó, thu nhập từ làm muối chỉ còn khoảng 7 - 10 triệu đồng/người/năm và điều này khiến nhiều diêm dân phải bỏ hoang số diện tích ruộng muối còn lại để đi tìm việc khác mưu sinh. Số lao động đang còn độ tuổi đã xin vào làm công nhân tại các khu công nghiệp, còn người già vẫn đang loay hoay tìm việc làm mới.

Theo thống kê của Sở nông nghiệp và Môi trường Thanh Hóa, tổng diện tích đất đang còn sản xuất muối là hơn 100 ha, chủ yếu tại xã Hoa Lộc với 888 hộ dân với 1.592 lao động làm nghề muối, sản lượng tính trong năm vừa qua đạt 10.910 tấn muối. Còn tại phường Hải Bình và các phường lân cận đang tổng diện tích đồng muối còn 51 ha, tuy nhiên các địa phương này không còn làm nghề muối, do ảnh hưởng bởi các công trình, dự án thuộc địa phận Khu kinh tế Nghi Sơn.

Diêm dân bỏ nghề, những đồng muối ở xã Hoa Lộc, Thanh Hóa bị bỏ hoang.

Theo ông Nguyễn Hữu Việt, Chi cục chất lượng chế biến và phát triển thị trường tỉnh Thanh Hóa cho biết, sau khi thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp, trên địa bàn 2 xã Hoa Lộc và Vạn Lộc vẫn đang có diêm dân vẫn còn duy trì sản xuất muối trên diện tích đất chưa chuyển đổi. Vì vậy, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thanh Hóa sẽ tiếp tục phối hợp với UBND xã Hoa Lộc và UBND xã Vạn Lộc để thực hiện việc tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức diêm dân, của các tổ chức kinh tế, xã hội về việc thực hiện chuyển đổi đất sản xuất muối với mục tiêu nâng cao hiệu quả trên đất muối.

Đồng thời, lồng ghép các chương trình, dự án để hỗ trợ đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng đồng muối ở những nơi còn sản xuất muối, tạo các điều kiện thuận lợi cho sản xuất, đồng thời hỗ trợ diêm dân và các Hợp tác xã áp dụng các tiến bộ kỹ thuật để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả trong sản xuất, chế biến muối, như xây dựng các mô hình khuyến nông, khuyến ngư, các mô hình sản xuất muối sạch, kết hợp tham quan học tập các mô hình sản xuất muối sách ở các tỉnh phía Nam để áp dụng vào sản xuất ở Thanh Hóa.

Bên cạnh đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh triển khai đào tạo nghề để hỗ trợ chuyển dịch cơ cấu lao động ngành muối, giúp người lao động diêm nghiệp có việc làm mới khi Nhà nước thu hồi đất làm muối. Đồng thời, tỉnh thu hút doanh nghiệp đầu tư chuyển đổi đất muối sang nuôi trồng thủy sản có hiệu quả kinh tế cao hơn, tạo điều kiện thuận lợi về hạ tầng, công nghệ, thiết bị, khoa học kỹ thuật và vốn cho các dự án nuôi tôm, ngao, cá nước mặn, nước lợ… Qua đó, từng bước chuyển đổi mô hình sản xuất từ làm muối sang nuôi trồng thủy sản, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, tạo thêm việc làm và tăng thu nhập cho diêm dân.

Bài và ảnh: Nguyễn Nam (TTXVN)