Mỹ âm thầm tìm cách thế chân Trung Quốc trong mạng lưới cảng biển toàn cầu

Tàu tuần dương tên lửa lớp Ticonderoga của Hải quân Mỹ neo tại cảng Đô đốc Noel Antonio Rodriguez Justavino, gần lối vào kênh đào Panama, ngày 29/8. (Ảnh: Reuters)

Bước đi này là một phần trong tham vọng mở rộng ảnh hưởng của Mỹ trên các vùng biển, trong bối cảnh Washington ngày càng lo ngại sẽ rơi vào thế bất lợi so với Trung Quốc trong trường hợp xảy ra xung đột.

Theo các quan chức, chính quyền Tổng thống Trump tin rằng đội tàu vận tải thương mại của Mỹ không được trang bị đầy đủ để hỗ trợ hậu cần cho quân đội trong thời chiến và Washington phụ thuộc quá mức vào các tàu và cảng nước ngoài.

Ba nguồn tin cho biết, Nhà Trắng đang cân nhắc việc hỗ trợ các công ty tư nhân của Mỹ hoặc phương Tây mua cổ phần của Trung Quốc tại các cảng. Họ không đề cập bất kỳ công ty cụ thể nào ngoài đề xuất của BlackRock nhằm mua lại tài sản cảng của tập đoàn đa quốc gia CK Hutchison (niêm yết ở Hong Kong) tại 23 quốc gia, trong đó có kênh đào Panama.

Nhà Trắng và Bộ Tài chính Mỹ không trả lời đề nghị bình luận.

Theo các nguồn tin, ngoài kênh đào Panama, giới chức Mỹ cũng lo ngại việc Trung Quốc nắm giữ cơ sở hạ tầng biển tại những nơi như Hy Lạp và Tây Ban Nha, vùng Caribe và các cảng Bờ Tây nước Mỹ.

Phát ngôn viên của phái đoàn ngoại giao Trung Quốc tại Washington cho biết, Bắc Kinh đang hợp tác bình thường với các quốc gia khác trong khuôn khổ luật pháp quốc tế.

"Trung Quốc luôn kiên quyết phản đối các biện pháp trừng phạt đơn phương bất hợp pháp và vô lý, cái gọi là thẩm quyền cánh tay nối dài, cũng như những hành động xâm phạm và làm suy yếu quyền và lợi ích hợp pháp của các quốc gia khác thông qua chèn ép kinh tế, bá quyền và bắt nạt", người phát ngôn tuyên bố.

Ba nguồn tin cho biết, Mỹ đang chú ý đến lợi ích của Trung Quốc tại cảng Piraeus của Hy Lạp. Tọa lạc tại phía đông Địa Trung Hải, Piraeus là một trung tâm quan trọng trên tuyến đường thương mại kết nối châu Âu, châu Phi và châu Á.

COSCO, một trong những tập đoàn cảng và vận tải biển lớn nhất Trung Quốc, nắm giữ 67% cổ phần của công ty cảng vụ Piraeus.

Một số nhà đầu tư Trung Quốc lo ngại Washington có thể muốn nhắm vào hoạt động của COSCO tại Hy Lạp, Reuters dẫn nguồn tin thân cận với các nhà đầu tư Trung Quốc đang làm ăn trong ngành vận tải biển Hy Lạp cho biết.

COSCO và Chính phủ Hy Lạp không trả lời đề nghị bình luận.

Tháng 1 năm nay, Bộ Chiến tranh Mỹ đưa COSCO vào danh sách đen vì có quan hệ với quân đội Trung Quốc. Dù việc này chưa dẫn đến lệnh cấm các công ty Mỹ làm ăn với những công ty trong danh sách, nhưng có thể là tín hiệu cho thấy Washington đang tính toán hành động tiếp theo.

Trung Quốc sở hữu hoặc thuê một mạng lưới cảng biển rộng lớn thông qua những công ty như COSCO, China Merchants và SIPG.

Theo báo cáo được Hội đồng Quan hệ đối ngoại (tổ chức tư vấn của Mỹ) công bố năm ngoái, tính đến tháng 8/2024, Trung Quốc đã đầu tư vào 129 dự án cảng trên toàn thế giới thông qua các công ty khác nhau.

Theo đánh giá của Hải quân Mỹ, ngành đóng tàu của Trung Quốc lớn gấp hơn 230 lần so với công suất đóng tàu của Mỹ, nghĩa là Washington có thể mất hàng thập kỷ mới có thể đuổi kịp.

Bình Giang