Mỹ có thể đặt giá sàn với đất hiếm và nhiều mặt hàng chiến lược để ứng phó với Trung Quốc

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent - Ảnh: CNBC

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết chính quyền Tổng thống Donald Trump sẽ thiết lập mức giá sàn cho một loạt ngành công nghiệp, bao gồm đất hiếm, nhằm đối phó với những gì Washington cho là hành vi thao túng thị trường của Trung Quốc.

“Trong hai thập kỷ qua, Trung Quốc đã tận dụng vị thế thống trị toàn cầu trong lĩnh vực khai thác và chế biến đất hiếm để hạ giá thành, từ đó khiến nhiều đối thủ nước ngoài bị loại khỏi thị trường" ông Bessent nhận định trong một cuộc trả lời phỏng vấn độc quyền của hãng tin CNBC ngày 15/10.

"Vì vậy, chúng tôi sẽ thiết lập mức giá sàn và áp dụng cơ chế mua kỳ hạn để ngăn tình trạng này tái diễn, đồng thời mở rộng biện pháp tương tự sang nhiều ngành công nghiệp khác”, Bộ trưởng Tài chính Mỹ tiếp tục.

Cũng theo ông Bessent, Chính phủ Mỹ cần xây dựng một kho dự trữ khoáng sản chiến lược, và ngân hàng JPMorgan Chase có thể sẽ hợp tác với Washington để triển khai dự án này.

Tuần trước, Chính phủ Trung Quốc thông báo mở rộng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, động thái khiến ông Trump cảnh báo sẽ áp thuế bổ sung 100% để đáp trả. Sự leo thang căng thẳng này diễn ra ngay trước thềm cuộc gặp dự kiến giữa Tổng thống Mỹ và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hàn Quốc vào cuối tháng 10.

“Các biện pháp hạn chế mới của Trung Quốc sẽ ảnh hưởng đến hầu hết lĩnh vực trong nền kinh tế Mỹ, trong đó các ngành quốc phòng, chất bán dẫn và xe điện sẽ chịu tác động nặng nề nhất. Các nhà thầu quốc phòng cùng những tập đoàn lớn như Apple, Nvidia, Intel, Tesla, Ford và General Motors đều có thể bị ảnh hưởng đáng kể”, bà Alicia Garcia Herrero, nhà kinh tế tại ngân hàng đầu tư Pháp Natixis, nhận xét.

Đất hiếm là nhóm vật liệu thiết yếu được sử dụng để sản xuất nam châm - linh kiện quan trọng trong nhiều hệ thống vũ khí của Mỹ như tiêm kích F-35 hay tên lửa hành trình Tomahawk, đồng thời cũng đóng vai trò then chốt trong các ngành dân dụng, đặc biệt là sản xuất xe điện.

Chính quyền ông Trump đang đẩy mạnh các biện pháp nhằm củng cố chuỗi cung ứng đất hiếm trong nước. Hồi tháng 7, Bộ Quốc phòng Mỹ đã ký thỏa thuận chưa từng có tiền lệ với MP Materials - nhà sản xuất đất hiếm lớn nhất của Mỹ - theo đó Chính phủ mua lại cổ phần, thiết lập giá sàn và cam kết bao tiêu sản phẩm.

“Mỹ có thể mua cổ phần tại các doanh nghiệp khác sau khi Bắc Kinh siết chặt kiểm soát xuất khẩu đất hiếm. Mỗi khi Trung Quốc đưa ra các thông báo như vậy, Washington nhận thấy cần phải tự chủ hơn trong chuỗi cung ứng hoặc phải đủ năng lực hỗ trợ các đồng minh”, ông Bessent nói với CNBC.

Vị Bộ trưởng khẳng định Chính phủ Mỹ sẽ không mua cổ phần tại doanh nghiệp hoạt động ngoài các lĩnh vực chiến lược. “Chúng tôi phải hết sức thận trọng để không vượt quá giới hạn,” ông nói.

Giá cổ phiếu của các công ty khai thác đất hiếm và khoáng sản quan trọng đồng loạt tăng trong những phiên giao dịch gần đây, khi giới đầu tư đặt cược vào các mục tiêu tiếp theo trong chính sách công nghiệp của chính quyền Tổng thống Trump.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), Trung Quốc hiện giữ vị thế thống trị trong chuỗi cung ứng đất hiếm toàn cầu, kiểm soát khoảng 60% sản lượng khai thác và hơn 90% công suất tinh chế trên thế giới. Dữ liệu từ Cục Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) cho thấy khoảng 70% lượng đất hiếm nhập khẩu của Mỹ có nguồn gốc từ Trung Quốc.

Ngọc Trang