Mỹ đẩy nhanh đàm phán thương mại với các nước

Phiên đàm phán cấp bộ trưởng Hiệp định song phương về thương mại đối ứng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Ảnh: nhandan.vn

Đầu tháng 4, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã áp đặt mức thuế 10% đối với tất cả các quốc gia ngoại trừ Canada, Mexico và Trung Quốc, cùng với đó là mức thuế cao hơn đối với nhiều đối tác thương mại lớn, bao gồm cả Nhật Bản. Ngày 9/4, ông Trump tuyên bố hoãn áp phần lớn kế hoạch thuế quan đối ứng và đưa ra thời hạn 90 ngày để các quốc gia hoặc tổ chức hay liên minh đàm phán với Mỹ. Thời hạn này sẽ kết thúc vào ngày 8/7/2025.

Trong lá thư được dự thảo, Mỹ yêu cầu các quốc gia liệt kê các đề xuất tốt nhất của họ trong một số lĩnh vực chính, bao gồm các đề xuất về thuế quan và hạn ngạch để mua các sản phẩm công nghiệp và nông nghiệp của Mỹ, cùng kế hoạch khắc phục các rào cản phi thuế quan. Cũng theo bức thư, các mục được yêu cầu khác bao gồm cam kết về thương mại kỹ thuật số và an ninh kinh tế, và các cam kết cụ thể của từng quốc gia.

Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên, Trưởng đoàn đàm phán Chính phủ và Trưởng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Jamieson Greer, Trưởng đoàn đàm phán Hoa Kỳ. Ảnh: nhandan.vn

Hiện chưa rõ các quốc gia nào sẽ nhận được bức thư trên, nhưng nội dung của thư hướng đến những quốc gia đang đàm phán tích cực với Mỹ, bao gồm có các cuộc gặp và trao đổi tài liệu. Washington đã có những vòng đàm phán như vậy với Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản, Việt Nam và Ấn Độ, cùng một số quốc gia khác - theo Reuters.

Tính đến đầu tuần, từ ngày 9/6/2025, đã có hàng loạt quốc gia và Liên minh kinh tế đang đàm phán về thuế quan với Mỹ.

Theo phóng viên TTXVN tại London, ngày 8/5, Anh trở thành quốc gia đầu tiên đạt thỏa thuận thương mại với Mỹ kể từ khi Nhà Trắng công bố mức thuế quan toàn diện vào tháng trước. Thỏa thuận được Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng với sự tham gia qua điện thoại của Thủ tướng Anh Keir Starmer. Đây là thỏa thuận thương mại thứ hai trong vòng 1 tuần của Thủ tướng Anh Keir Starmer sau khi ông ký hiệp định thương mại tự do với Ấn Độ vào ngày 6/5.

Theo thỏa thuận, Mỹ hủy bỏ thuế đối với thép và nhôm xuất khẩu của Anh và cấp hạn ngạch thuế quan 10% (giảm từ mức 27,5%) cho 100.000 ô tô xuất khẩu của Anh sang Mỹ mỗi năm, chiếm tới 80% trong tổng số 120.000 xe của Anh xuất khẩu sang Mỹ hằng năm.

Đổi lại, Chính phủ Anh hủy bỏ thuế đối với ethanol của Mỹ và đồng ý quyền tiếp cận thị trường có đi có lại đối với thịt bò, nông dân Anh được cấp hạn ngạch miễn thuế cho 13.000 tấn thịt bò.

Theo hãng thông tấn Kyodo của Nhật Bản, Bộ trưởng Tái thiết Kinh tế Ryosei Akazawa - người dẫn đầu đoàn Nhật Bản tham gia cuộc đàm phán với Mỹ về vấn đề thuế quan vừa kết thúc vòng đàm phán thứ 2 với Mỹ tại Washington ngày 1/5, với sự tham gia của Bộ trưởng Tài chính nước chủ nhà Scott Bessent và một số thành viên khác trong Nội các của Tổng thống Donald Trump. Tại vòng đàm phán, hai bên đã đi sâu trao đổi về các rào cản phi thuế quan, mở rộng thương mại song phương và tăng cường hợp tác an ninh kinh tế. Nhật Bản không vội ký thỏa thuận thương mại và kiên định với lập trường đề nghị xóa bỏ thuế quan khi đàm phán thương mại với Mỹ.

Nhật Bản và Mỹ là hai đối tác thương mại lớn của nhau, đặc biệt trong ngành công nghiệp ô tô vốn đang phải chịu mức thuế 25% cho xe nhập khẩu nguyên chiếc vào Mỹ. Trong một bước đi nhằm giảm bớt tác động đối với ngành công nghiệp ô tô của Mỹ, hôm 29/4, Tổng thống Trump cho biết, sẽ xem xét giảm mức thuế 25% đánh vào các mặt hàng phụ tùng ô tô nhập khẩu, đồng thời cấp tín dụng hoặc bù đắp tài chính cho các hãng sản xuất ô tô tại Mỹ.

Trong một tuyên bố đưa ra ngày 2/5, Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba tuyên bố sẽ bảo vệ các lợi ích quốc gia trong đàm phán với Mỹ, hai nước cần nỗ lực tối đa để thu hẹp bất đồng và sớm có được tiếng nói chung. Theo thông báo trước đó của Mỹ, mức thuế đối ứng mà nước này dự định áp với Nhật Bản là 24%.

Ông Akazawa cho biết, hai nước đã tổ chức các cuộc đàm phán thương mại cấp chuyên viên tại Washington hôm 19/5. Hãng thông tấn Kyodo của Nhật Bản đưa tin hôm 20/5, ông Akazawa sẽ đến Mỹ trong tuần này để tham dự vòng đàm phán thứ ba có thể bắt đầu vào ngày 23/5. Sau khi thất bại trong nỗ lực nhanh chóng đạt một thỏa thuận, Nhật Bản có thể hạ yêu cầu xuống mức cắt giảm thuế quan, thay vì loại bỏ hoàn toàn.

Hiện Mỹ đang áp thuế cơ sở 10% đối với tất cả hàng nhập khẩu, thuế 25% đối với nhôm thép và ô tô nhập khẩu, trong khi hoãn thuế đối ứng 90 ngày với các đối tác thương mại, trừ Trung Quốc.

Kyodo đưa tin chính quyền Tổng thống Trump đang ưu tiên thúc đẩy đàm phán thuế quan với 3 đối tác chủ chốt tại châu Á là Ấn Độ, Nhật Bản và Hàn Quốc, nhằm tạo lợi thế chiến lược trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Liên quan các cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ và Liên minh châu Âu (EU), khối này sẵn sàng giảm thuế đối với mặt hàng phân bón nhập khẩu từ Mỹ, coi đây là một đề xuất trong khuôn khổ đàm phán thương mại với chính quyền Tổng thống Donald Trump. EU cũng sẵn sàng thảo luận về việc tăng cường mua thịt bò không chứa hormone từ Mỹ, bên cạnh một thỏa thuận về thuế suất bằng 0 đối với rượu vang của cả hai bên. Tuy nhiên, EU sẽ không thỏa hiệp về các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm nghiêm ngặt của mình để tìm kiếm một thỏa thuận thương mại với Washington.

Nhân dịp Mỹ và Trung Quốc tiến hành đàm phán thương mại tại Thụy Sĩ, Tổng thống Thụy Sĩ Karin Keller-Sutter đã có cuộc gặp với các quan chức cấp cao Mỹ. Hai bên kêu gọi đẩy nhanh đàm phán để đạt được thỏa thuận, tránh các biện pháp thuế quan bổ sung mà Mỹ dự kiến áp đặt.

Ngày 5/6, cuộc điện đàm giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã diễn ra và dường như đã khởi động lại các cuộc đàm phán thương mại vốn bị đình trệ giữa 2 quốc gia.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 8/6 thông báo, Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong sẽ dẫn đầu đoàn đàm phán với Mỹ vào tuần tới tại Anh.

Ngày 6/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết rằng, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick và Đại diện Thương mại Jamieson Greer sẽ gặp đoàn đàm phán Trung Quốc tại London (Anh) ngày 9/6. Đây là vòng đàm phán thương mại thứ hai, mục tiêu của vòng đàm phán là duy trì và thúc đẩy lệnh ngừng leo thang thương mại sau khi hai nước đã đồng ý cắt giảm thuế quan trong 90 ngày tại Geneva. Dù ghi nhận những tiến triển ban đầu, song thỏa thuận Geneva vẫn chưa giải quyết được các bất đồng sâu sắc giữa hai bên.

Theo kết quả thỏa thuận này, trong 90 ngày, thuế nhập khẩu Mỹ áp lên hàng Trung Quốc sẽ giảm từ 145% xuống 30%. Tương tự, hàng Mỹ vào Trung Quốc được giảm thuế từ 125% về 10%. Các rào cản phi thuế quan sẽ được gỡ bỏ.

Đã có những thông tin chưa chính thức về mức thuế sẽ áp vào hàng Việt Nam xuất qua Mỹ, như: Với những hàng có nguồn gốc 100% Việt Nam thì mức thuế như cũ (trước 2/4/2025); với những hàng hóa có trên 50% nguồn gốc Việt Nam thì áp mức thuế từ 15% đến 18%; với hàng có dưới 50% nguồn gốc Việt Nam thì áp mức thuế 18% đến 22%. Hy vọng là đúng như vậy.

Trong bối cảnh Mỹ và các đối tác đang khẩn trương thúc đẩy đàm phán về thương mại và thuế quan, Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ vẫn sẽ áp dụng mức thuế cơ bản đối với hàng nhập khẩu, kể cả khi các thỏa thuận thương mại được ký kết. Phát biểu với báo chí ngày 9/5, Tổng thống Trump cho biết, tất cả các nước sẽ tiếp tục đối mặt với mức thuế cơ bản 10%, bất kể họ đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ. Tuy nhiên, các nước có thể được miễn trừ khi đưa ra những điều khoản thương mại quan trọng.

Lê Nam Hải (tổng hợp)