Mỹ đối mặt với sự lây lan vi khuẩn ăn thịt người - Vibrio vulnificus

Cuối tháng 9 vừa qua, cơn bão Ian mạnh bậc nhất lịch sử đổ bộ Mỹ đã gây ra không chỉ thiệt hại trong cơn lũ. Sau khi lũ quét qua đi, cơ quan quản lý y tế của bang Florida đang chứng kiến sự gia tăng bất thường của các ca nhiễm vi khuẩn Vibrio vulnificus - vi khuẩn ăn thịt người. Đây là loại vi khuẩn ăn thịt người có thể dẫn đến hoại tử, thường sống trong nước biển ấm.

Theo Daily Mail, tính đến ngày 22/10, bang Florida đã báo cáo 64 trường hợp nhiễm vi khuẩn Vibrio vulnificus và 13 ca tử vong trong năm nay. Cơ quan Y tế bang này cho biết, số ca mắc tăng mạnh từ 34 trường hợp mắc và 10 ca tử vong vào năm 2021. Đây là lần đầu tiên số người nhiễm vi khuẩn ăn thịt người vượt quá mốc 50 kể từ năm 2008.

Trong tuần qua số ca nhiễm đã tăng kỷ lục với 6 người tử vong ở quận Lee County do nhiễm trùng vết thương khi tiếp xúc với nước lũ tràn vào nhà, hoặc do dọn dẹp sau bão. Sở y tế quận Lee County đang cảnh báo những người có vết thương hở hoặc vết đứt nên tránh nước lũ, nước biển hoặc nước lợ.

Cơ quan quản lý y tế của bang Florida cảnh báo gia tăng bất thường của các ca nhiễm vi khuẩn Vibrio vulnificus - vi khuẩn ăn thịt người sau khi bão Ian đổ bộ. Ảnh: TL

Theo CNN, số ca nhiễm vi khuẩn ăn thịt người rất hiếm nhưng thường nghiêm trọng. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) cho biết, Vibrio vulnificus gây ra khoảng 80.000 ca bệnh và 100 ca tử vong ở nước này mỗi năm.

Các nhà khoa học lo ngại bệnh nhiễm trùng sẽ tiếp tục gia tăng cùng với biến đổi khí hậu. Các đại dương ấm hơn tạo ra môi trường dễ chịu hơn cho vi khuẩn và làm tăng tần suất các cơn bão, tỷ lệ thuận với sự tiếp xúc của con người với nước lũ.

Vi khuẩn Vibrio vulnificus là gì?

Vibrio vulnificus còn gọi là V. vulnificus (có cùng họ với loại vi khuẩn gây bệnh tả), là một loài vi khuẩn được tìm thấy ở nước biển ấm. Đây là loại vi khuẩn ăn thịt người có thể dẫn đến hoại tử, có khả năng gây tử vong cao, giết chết 1 trong 5 người nhiễm đôi khi trong vòng 1 - 2 ngày, thường là vi trùng do xâm nhập vào máu và gây nhiễm trùng huyết.

CDC Mỹ cho biết, vi khuẩn Vibrio vulnificus có thể xâm nhập vào cơ thể khi vết đứt hở, vết thương và vết xước tiếp xúc với nước biển, gây ra nhiễm trùng vết thương đe dọa tính mạng.

Vibrio vulnificus có thể được tìm thấy ở các vùng biển trên thế giới. Ở Mỹ, vi khuẩn này sống ở vịnh Mexico và dọc theo một số vùng nước ven biển của Bờ Đông và Bờ Tây. Vi khuẩn sinh sôi trong những tháng ấm hơn. Đây cũng là lúc nhiệt độ của đại dương đạt cực đại.

Nguyên nhân bệnh vi khuẩn ăn thịt người

Vi khuẩn ăn thịt người có nhiều ở vùng nước hoặc đất bẩn, chúng còn sống trong ruột, cổ họng, trên da,… nhưng chúng không gây ra những vấn đề nghiêm trọng. Vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể qua các vết thương hở. Khi xâm nhập được vào các mô sâu, vi khuẩn sẽ phóng ra độc gây tổn thương các mô xung quanh với tốc độ rất nhanh. Vi khuẩn ăn thịt người có thể lây từ người này qua người khác nhưng với tỷ lệ không cao.

Những vết thương có nguy cơ cao có thể bị nhiễm vi khuẩn ăn thịt người là:

- Vết xước hoặc vết cắt trên da.

- Vết côn trùng cắn.

- Vết thương do tiêm chích ma túy.

- Vết thương phẫu thuật.

- Vết bỏng.

- Vết thương bị khô da nứt nẻ.

Những người có hệ miễn dịch kém dễ bị nhiễm vi khuẩn ăn thịt người như:

- Người uống nhiều rượu bia.

- Sử dụng chất gây nghiện (thuốc lá, ma túy...).

- Từng bị bệnh thủy đậu.

- Bệnh xơ gan.

- Người bệnh tiểu đường.

- Mắc các bệnh về tim mạch ảnh hưởng đến van tim.

- Bệnh phổi, bệnh lao.

- Bệnh mạch máu ngoại vi.

Vi khuẩn ăn thịt người thường gây bệnh ở các vị trị như: Cánh tay, bàn tay, bàn chân và cẳng chân. Tuy nhiên, vi khuẩn ăn thịt người cũng có thể gây tổn thương ở vùng đầu, cổ, bẹn…

Vi khuẩn ăn thịt người có thể dẫn đến hoại tử, có khả năng gây tử vong cao. Ảnh: SHUTTERSTOCK

Triệu chứng khi nhiễm vi khuẩn Vibrio vulnificus

Người có thể bị nhiễm trùng vi khuẩn Vibrio vulnificus khi tiếp xúc với nước chứa vi khuẩn hoặc hải sản bị ô nhiễm. Giới y học đã ghi nhận trường hợp bị nhiễm qua những vết thương rất nhỏ như vết đâm bởi đuôi con tôm, vỏ hàu khi tắm biển. Ngoài ra, nhiễm trùng có thể xảy ra khi phơi nhiễm vết thương có từ trước với vi khuẩn V. vulnificus.

Nhiễm vi khuẩn Vibriosis, trường hợp nhẹ thường bị ớn lạnh, sốt, tiêu chảy, đau dạ dày và có thể nôn, chóng mặt, khó chịu trong người, thấy khát nước liên tục. Thông thường, người bệnh sẽ có triệu chứng ngay trong ngày đầu tiên tiếp xúc với vi khuẩn. Những triệu chứng này thường không xuất hiện riêng lẻ mà xuất hiện cùng nhau. Các vết thương trên da bị nhiễm vi khuẩn Vibrio vulnificus thường phát triển thành mụn nước, áp-xe và loét.

Sau 24 giờ có các triệu chứng bị nhiễm vi khuẩn ăn thịt người, nếu người bệnh vẫn chưa được đưa đến cơ sở y tế để cấp cứu có thể khiến tình trạng nhiễm trùng trở nên nghiêm trọng hơn. Kể từ sau 3 – 4 ngày nhiễm vi khuẩn ăn thịt, người bệnh sẽ có thêm các triệu chứng sau:

- Vùng da xung quanh vết thương sưng, nóng, đỏ, cảm thấy cứng khi chạm vào hoặc chuyển sang màu tím, sau đó xuất hiện mụn nước chứa dịch sẫm màu có mùi hôi.

- Tiêu chảy, nôn mửa.

- Vùng da xung quanh vết thương mất màu, bong da, tuột da, hoại tử mô.

Trong trường hợp chần chừ để lâu tới 5 ngày, rất có thể sẽ xuất hiện những triệu chứng nguy hiểm như sau:

- Tụt huyết áp.

- Lơ mơ, hôn mê.

- Sốc nhiễm độc.

Khi bị nhiễm vi khuẩn ăn thịt người, nếu không được cấp cứu kịp thời người bệnh có thể bị tổn thương trầm trọng, bị hoại tử nặng, sốc nhiễm độc… Nếu bị hoại tử nặng ở tay hoặc chân có thể bị cắt cụt chi, ở tình trạng nặng hơn ảnh hưởng đến các cơ quan khác, bệnh nhân có thể tử vong.

Các nghiên cứu cho thấy tỷ lệ tử vong ở những người nhiễm vi khuẩn ăn thịt người là khoảng 25%. Tỷ lệ này cao hơn nhiều đối với những người tiếp xúc với vi khuẩn do ăn thực phẩm bị ô nhiễm.

Có thể nhiễm vi khuẩn ăn thịt người từ thực phẩm bị ô nhiễm

Ngoài nhiễm vi khuẩn Vibrio vulnificus khi tiếp xúc với nước chứa vi khuẩn, con người có thể mắc bệnh khi ăn hải sản sống hoặc chưa nấu chín bị ô nhiễm.

Loại hải sản thường chứa nhiều vi khuẩn ăn thịt người nhất là hàu. Vibriosis cũng có thể sống trong bụng của cá và các động vật có vỏ khác. Con người có thể bị nhiễm vi khuẩn hoặc tiếp xúc với nó khi chế biến hải sản sống.

Tại Mỹ, nhiễm khuẩn Vibrio vulnificus là nguyên nhân tử vong hàng đầu liên quan đến ăn hải sản. Hầu hết trường hợp này đều là nhiễm trùng nguyên phát hoặc vi khuẩn trong máu.

Loại hải sản thường chứa nhiều vi khuẩn ăn thịt người nhất là hàu.

Phòng tránh vi khuẩn ăn thịt người

Theo chuyên gia y tế, vi khuẩn ăn thịt người Vibrio vulnificus xuất hiện nhiều ở các vùng nước bị ô nhiễm, chúng phát triển mạnh mẽ trong môi trường có độ ẩm cao. Loài vi khuẩn này sống nhiều ở vùng nước biển ấm. Hiện y học vẫn chưa có vaccine tiêm phòng vi khuẩn ăn thịt người. Để phòng tránh bị nhiễm vi khuẩn Vibrio vulnificus, người dân nên áp dụng các biện pháp sau đây:

- Xử lý vết thương nhanh chóng: Khi bị thương hãy nhanh chóng xử lý vết thương bằng cách cầm máu, rửa sạch vết thương bằng vòi nước và thấm khô bằng khăn sạch.

- Luôn giữ cho vết thương sạch và khô ráo: Khi vết thương đã được cầm máu và rửa sạch, hãy băng vết thương bằng băng vô trùng như gạc y tế, băng dán cá nhân. Thay băng nếu vết thương bị ướt hoặc bẩn.

- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước ấm hoặc gel rửa tay có chứa cồn. Việc rửa tay bằng xà phòng và nước ấm vẫn là cách để giữ bàn tay sạch hiệu quả nhất.

- Nếu có tiếp xúc gần với người bị nhiễm vi khuẩn ăn thịt người hãy đến ngay cơ sở y tế để làm một số xét nghiệm, có thể bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh để giảm nguy cơ bị nhiễm trùng.

- Hãy rửa tay và chân sạch sẽ sau khi tiếp xúc vùng đất hoặc nước bẩn.

- Hãy giữ cho làn da luôn khỏe mạnh, tránh những vấn đề gây tổn thương cho da như nấm da, chàm, khô, nứt nẻ…

- Nếu bị suy giảm hệ miễn dịch, suy gan, tiểu đường thì hãy hạn chế tiếp xúc với nước ở sông, biển, hồ, ao...

- Nếu có vết thương hở nên tránh tiếp xúc với nước.

- Khi làm việc phải tiếp xúc với nước và bùn đất nên mang ủng và găng tay dài để bảo vệ da.

L.Vũ