Mỹ đồng ý nối lại viện trợ cho Ukraine

Vào thứ Ba (ngày 11/3), Mỹ và Ukraine đồng ý nối lại viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo sau một loạt cuộc đàm phán căng thẳng. Kiev cũng chấp nhận đề xuất của Washington về lệnh ngừng bắn kéo dài 30 ngày trong cuộc xung đột với Nga, theo tuyên bố chung từ cả hai nước.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio xác nhận Washington sẽ chuyển đề xuất này đến Moscow, nhấn mạnh quyết định cuối cùng phụ thuộc vào điện Kremlin.

"Chúng tôi hy vọng Nga sẽ đồng ý càng sớm càng tốt để các bên có thể bước sang giai đoạn đàm phán thực chất" - ông Rubio phát biểu sau hơn tám giờ thảo luận tại Jeddah, Ả Rập Saudi.

Ba năm sau khi xung đột Nga-Ukraine bắt đầu bùng phát, quân đội Nga hiện kiểm soát khoảng một phần năm lãnh thổ Ukraine, bao gồm cả Crimea - khu vực bị sáp nhập vào năm 2014. Mỹ hy vọng đạt được thỏa thuận toàn diện với cả Nga và Ukraine nhanh nhất có thể.

Tổng thống Ukraine Zelensky và Tổng thống Mỹ Donalđ Trump trong cuộc gặp tại Nhà Trắng vào ngày 28/2. Ảnh: EPA-EFE

"Mỗi ngày trôi qua, xung đột vẫn tiếp diễn, gây ra thương vong và đau thương cho cả hai phía" - ông Rubio nhấn mạnh.

Moscow chưa đưa ra phản hồi chính thức về đề xuất này. Tổng thống Nga Vladimir Putin từng tuyên bố sẵn sàng thảo luận về một thỏa thuận hòa bình nhưng yêu cầu bảo đảm an ninh lâu dài cho Nga. Ông kiên quyết phản đối lệnh ngừng bắn nếu không có những cam kết bảo vệ lợi ích của Moscow, bao gồm yêu cầu Ukraine rút hoàn toàn khỏi bốn khu vực hiện do Nga kiểm soát một phần.

Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, người đang có mặt tại Ả Rập Saudi nhưng không tham gia trực tiếp vào các cuộc đàm phán, gọi đề xuất ngừng bắn là một bước tiến tích cực. Ông nhấn mạnh lệnh ngừng bắn cần áp dụng trên toàn tuyến chiến sự, không chỉ giới hạn ở các cuộc không kích hay giao tranh trên biển. Nếu Nga chấp thuận, lệnh ngừng bắn sẽ có hiệu lực ngay lập tức.

"Trong 30 ngày ‘im lặng’ này, chúng tôi sẽ có cơ hội chuẩn bị một kế hoạch hòa bình toàn diện và bền vững với các đối tác" – ông Zelensky nói.

Đọc thêm: Nga bất ngờ tập kích Ukraine từ các đường ống khí đốt

Kế hoạch sẽ được chuyển tới Nga qua nhiều kênh. Cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Trump, Mike Waltz, dự kiến sẽ gặp người đồng cấp Nga trong những ngày tới, trong khi đặc phái viên của ông Trump, Steve Witkoff, có kế hoạch đến Moscow trong tuần này để thảo luận với Putin.

Tổng thống Trump cũng bày tỏ hy vọng về một lệnh ngừng bắn nhanh chóng và dự định sẽ sớm nói chuyện trực tiếp với Putin.

"Tôi nghĩ rằng điều đó có thể diễn ra trong vài ngày tới," - ông Trump tuyên bố tại một sự kiện tại Nhà Trắng.

Thỏa thuận giữa Mỹ và Ukraine đánh dấu sự thay đổi lớn so với cuộc gặp đầy căng thẳng trước đó giữa ông Zelensky và ông Trump vào ngày 28/2 tại Nhà Trắng. Sau cuộc họp đó, Washington đã tạm dừng chia sẻ thông tin tình báo và cung cấp vũ khí cho Ukraine nhằm gây áp lực lên Kiev trong khi ông Trump theo đuổi chiến lược tiếp cận hòa giải hơn với Moscow.

Tuy nhiên, vào thứ Ba, các quan chức Ukraine xác nhận cả viện trợ quân sự và chia sẻ tình báo đã được khôi phục. Một trợ lý cấp cao của ông Zelensky cho biết các cuộc thảo luận với các quan chức Mỹ cũng xoay quanh những phương án bảo đảm an ninh lâu dài cho Ukraine. Một số quốc gia châu Âu đã ngỏ ý sẵn sàng gửi lực lượng gìn giữ hòa bình để hỗ trợ Kiev.

Trong tuyên bố chung, Ukraine nhấn mạnh vai trò quan trọng của các đối tác châu Âu trong tiến trình hòa bình. Tổng thư ký NATO Mark Rutte dự kiến sẽ có mặt tại Nhà Trắng vào thứ Năm để bàn thảo về vấn đề này. "Có vẻ như Mỹ và Ukraine đã đạt được bước tiến quan trọng hướng tới hòa bình.

Châu Âu sẵn sàng hỗ trợ để đảm bảo một nền hòa bình công bằng và lâu dài" - Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk đăng trên mạng xã hội X.

Tùng Lâm