Mỹ khai thác công nghệ của Ukraine để phát triển UAV tiên tiến hơn

Binh sỹ Ukraine đang sử dụng UAV trên chiến trường ở miền Đông. Ảnh: Bộ Quốc phòng Ukraine/X

Theo tờ The Wall Street Journal (WSJ), các công ty khởi nghiệp của Mỹ đã đầu tư hàng tỷ USD từ quỹ đầu tư mạo hiểm nhằm phát triển UAV cỡ nhỏ theo nhu cầu của Lầu Năm Góc, nhưng phần lớn chỉ tạo ra các sản phẩm đắt đỏ và kém hiệu quả. Trong khi đó, các nhà sản xuất Ukraine, dù hạn chế về nguồn lực, đã làm chủ công nghệ sản xuất UAV hàng loạt và đang tìm kiếm khách hàng mới cùng nguồn vốn đầu tư.

Hiện hai bên đang hợp tác, và sự kết hợp đầy bất ngờ này đã thu hút sự chú ý của Bộ Quốc phòng Mỹ.

Năm ngoái, công ty khởi nghiệp CX2 tại miền Nam California đã ký thỏa thuận tích hợp phần mềm và cảm biến của họ lên UAV Ukraine. Thỏa thuận này đã được một nhánh của quân đội Mỹ phê duyệt và có thể sớm trang bị cho lực lượng nước này.

"Không công ty Mỹ nào theo kịp Ukraine", đồng sáng lập CX2 Nathan Mintz nhận xét. "Các bạn biết rằng công nghệ của họ hoạt động hiệu quả. Ukraine có một phòng thí nghiệm thực chiến tối thượng để thử nghiệm và hoàn thiện UAV".

Lầu Năm Góc đặt niềm tin vào UAV Ukraine

Sự quan tâm của Bộ Quốc phòng Mỹ đối với UAV Ukraine phản ánh cả những thách thức của ngành công nghiệp UAV Mỹ lẫn thành tựu vượt bậc của Ukraine từ sau cuộc xung đột với Nga. Dù Lầu Năm Góc đánh giá UAV cỡ nhỏ là yếu tố quan trọng trong chiến tranh tương lai và ưu tiên cấp vốn, lĩnh vực này vẫn chưa tạo ra bước đột phá đáng kể tại Mỹ.

Theo ước tính của Bộ Quốc phòng Mỹ, nước này có thể sản xuất tối đa 100.000 UAV mỗi năm. Tuy nhiên, năm 2023, Ukraine đã chế tạo hơn 2 triệu UAV. Một số UAV của Ukraine mà Lầu Năm Góc quan tâm có thể bay hàng trăm km với thuốc nổ và đã được sử dụng trong các cuộc tấn công trên lãnh thổ Nga.

Khi Ukraine và Mỹ tiếp tục đàm phán về một tiến trình hòa bình tiềm năng, các nhà sản xuất UAV Ukraine bắt đầu nghĩ về tương lai sau xung đột. Tuy nhiên, theo các quan chức quốc phòng và nhà sáng lập công ty khởi nghiệp, bất kỳ thay đổi ngoại giao nào cũng khó có thể làm lung lay mối quan hệ hợp tác giữa các công ty UAV Mỹ và Ukraine, cũng như sự quan tâm của Lầu Năm Góc đến công nghệ của Ukraine.

Ukraine muốn trở thành thủ phủ UAV toàn cầu

Ảnh minh họa: AFP/TTXVN

Với các công ty khởi nghiệp Ukraine, mở rộng ra thị trường quốc tế là điều cần thiết. Trong nước, họ bị giới hạn về lợi nhuận và chính phủ không đủ khả năng mua hết số UAV được sản xuất.

"Ukraine đã nói rõ rằng họ muốn trở thành thủ phủ UAV toàn cầu sau chiến tranh", ông Derek Whitley, đồng sáng lập công ty khởi nghiệp Vivum, chuyên cung cấp phần mềm Trí tuệ nhân tạo (AI) cho hệ thống tự động của Bộ Quốc phòng Mỹ, nhận định.

UAV Ukraine thường có giá chỉ bằng một phần mười so với UAV Mỹ, nhưng chúng đã chứng minh được khả năng hoạt động hiệu quả trên chiến trường, ngay cả khi bị gây nhiễu điện tử mạnh. Trong khi đó, UAV Mỹ lại gặp khó khăn trong việc sản xuất, triển khai và nâng cấp, thậm chí nhiều mẫu đã thất bại khi thử nghiệm tại Ukraine.

Lần đầu tiên, Đơn vị đổi mới Quốc phòng (DIU), một nhánh của Lầu Năm Góc chuyên tìm kiếm công nghệ mới, đã trao hợp đồng cho hai liên doanh Mỹ - Ukraine. Các công ty này sẽ thử nghiệm UAV tấn công tầm xa tại Ukraine vào mùa xuân năm nay trước khi cạnh tranh hợp đồng sản xuất cho Lầu Năm Góc.

"Chúng tôi muốn có công nghệ tốt nhất và chúng tôi thấy điều đó ở Ukraine", ông Trent Emeneker, chuyên gia quản lý danh mục hệ thống tự động của DIU, nhấn mạnh.

Lần đầu tiên, DIU cũng đưa một công ty UAV Ukraine vào danh sách nhà cung cấp tiềm năng cho quân đội Mỹ. Công ty Skyfall, sản xuất hàng nghìn UAV mỗi ngày, có thể cung cấp UAV ném bom cho Mỹ trong năm nay nếu vượt qua các bài kiểm tra an ninh.

Thách thức và cơ hội

Tuy nhiên, vẫn có những trở ngại trong việc đưa UAV Ukraine ra thị trường quốc tế, bao gồm lệnh cấm xuất khẩu UAV của chính phủ Ukraine. Các nhà sản xuất UAV Ukraine đang vận động Kiev dỡ bỏ lệnh cấm này và cùng đối tác Mỹ tìm cách lách luật.

Skyfall đang xin phép đặc biệt từ chính phủ Ukraine để xuất khẩu UAV ném bom sang Mỹ. Ông Elena Dushenok, Giám đốc phát triển của Skyfall, cho biết: "Những bộ phận mà chúng tôi không thể bán cho Ukraine vì họ không đủ tiền, chúng tôi có thể bán cho Mỹ, châu Âu hoặc các nước vùng Baltic".

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky từng nói rằng chính phủ đang xem xét khả năng xuất khẩu vũ khí sang các nước đã hỗ trợ Ukraine. Tuy nhiên, sự hoài nghi ngày càng tăng của Kiev đối với Washington có thể gây trở ngại cho kế hoạch đưa UAV Ukraine vào Mỹ.

Một vấn đề khác là nhiều UAV Ukraine được cho là sử dụng linh kiện từ Trung Quốc, điều này có thể khiến chúng không đủ điều kiện để bán cho Bộ Quốc phòng Mỹ.

Dẫu vậy, các nhà sản xuất UAV vẫn lạc quan. Sine Engineering, công ty cung cấp hệ thống radio và phần mềm định vị cho UAV Ukraine, đang mở rộng sang châu Âu để tăng cường sản xuất và bán hàng, bao gồm cả cho các nhà thầu quốc phòng Mỹ.

"Một trong những ưu tiên chính của chúng tôi trong năm nay là mở rộng ra ngoài Ukraine", Giám đốc điều hành Andriy Chulyk chia sẻ. Ông cho biết số tiền kiếm được sẽ giúp chúng tôi phát triển thêm công nghệ UAV để tiếp tục chiến đấu với Nga. Đây là một cuộc chiến lớn, và chúng tôi cần chuẩn bị tốt nhất.

Việt Dũng/Báo Tin tức