Mỹ không kỳ vọng có đột phá trong quan hệ với Trung Quốc

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken. Ảnh: Reuters

“Chuyến thăm tới Trung Quốc của Ngoại trưởng Antony Blinken sẽ là một sự kiện quan trọng, nhưng không phải quan trọng nhất trong tuần tới khi nói đến chính sách đối ngoại của Mỹ”, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan nói trong cuộc họp báo ngày 16/6 tại Tokyo, Nhật Bản, theo Reuters.

Ông Sullivan cho biết, tại Bắc Kinh, Ngoại trưởng Blinken sẽ “giải thích rõ chính sách của Mỹ khi theo đuổi con đường ngoại giao mạnh mẽ để quản lý căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới”. “Cạnh tranh mạnh mẽ đòi hỏi ngoại giao mạnh mẽ”, ông nói.

Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan. Ảnh: Getty Images

“Tuy nhiên, chúng tôi không kỳ vọng có bất kỳ đột phá nào trong quan hệ với Trung Quốc trong chuyến thăm này”, quan chức này nhấn mạnh. Ông cho rằng Washington đang mong đợi sự kiện ngoại giao quan trọng hơn, đó là chuyến thăm của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi vào ngày 22/6.

Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo Ngoại trưởng Antony Blinken sẽ có chuyến thăm Trung Quốc từ ngày 18-19/6. Đây là chuyến thăm cấp cao nhất của một quan chức hàng đầu Mỹ tới Trung Quốc kể khi ông Mike Pompeo đến Bắc Kinh tháng 10/2018, cũng như kể từ khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức vào tháng 1/2021.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc xác nhận về chuyến thăm của ông Blinken, nhưng không cung cấp chi tiết về các cuộc gặp cụ thể.

Theo CNN, ông Daniel Kritenbrink, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách khu vực Đông Á và Thái Bình Dương - người đã thực hiện chuyến thăm Bắc Kinh hồi đầu tháng 6, bình luận rằng: "Chúng tôi không đến Bắc Kinh với ý định tạo ra bước đột phá hoặc chuyển đổi nào đó trong cách chúng tôi đối phó vấn đề với nhau".

"Chúng tôi đến Bắc Kinh với cách tiếp cận thực tế, tự tin và mong muốn chân thành để quản lý sự cạnh tranh của chúng tôi theo cách có trách nhiệm nhất có thể. Chúng tôi hy vọng ở mức tối thiểu rằng chúng tôi có thể đạt được mục tiêu đó", ông nói.

Trong những năm gần đây, sự căng thẳng trong quan hệ Mỹ - Trung đã ngày càng gia tăng do liên quan một loạt vấn đề, bao gồm thương mại và an ninh. Đặc biệt, quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ kể từ chuyến thăm Đài Loan hồi tháng 8/2022 của Chủ tịch Hạ viện Mỹ khi đó là bà Nancy Pelosi.

Đến tháng 11/2022, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc gặp đầu tiên bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20 tại Bali, Indonesia. Hai nhà lãnh đạo đã nhất trí giữ đường dây liên lạc, cùng trao đổi các vấn đề có tầm quan trọng chiến lược trong quan hệ Mỹ - Trung và làm việc để tránh những tính toán sai lầm.

Sự cố khinh khí cầu khiến quan hệ Mỹ - Trung căng thẳng trở lại. Ảnh: Reuters

Hồi tháng 2 năm nay, truyền thông đưa tin Ngoại trưởng Mỹ Blinken có kế hoạch đến thăm Trung Quốc. Tuy nhiên, chuyến đi sau đó đã bị hủy khi Washington phát hiện và bắn hạ vật thể mà nước này cho là khinh khí cầu gián điệp của Bắc Kinh.

Vào thời điểm đó, ông Blinken cho biết sự cố khinh khí cầu “đã tạo ra những điều kiện làm suy yếu mục đích của chuyến đi” nhưng cho biết ông sẽ đến thăm Bắc Kinh “khi điều kiện cho phép”.

Một loạt các động thái sau đó gồm các cuộc chạm trán quân sự, các biện pháp trừng phạt kinh tế và những cáo buộc từ cả Mỹ và Trung Quốc cho rằng bên kia đang gây nguy hiểm cho sự ổn định toàn cầu đã gây xáo trộn mối quan hệ song phương.

Tại cuộc điện đàm hôm 14/6, Ngoại trưởng Mỹ Blinken đã thảo luận với người đồng cấp Trung Quốc Tần Cương về “tầm quan trọng của việc duy trì các đường dây liên lạc cởi mở” để quản lý một cách có trách nhiệm về mối quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh, nhằm “tránh những tính toán sai lầm và xung đột”.

Đáp lại, nhà ngoại giao Trung Quốc kêu gọi Mỹ nên “tôn trọng” các mối quan tâm cốt lõi của Bắc Kinh, “ngừng can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc, ngừng làm tổn hại đến chủ quyền, an ninh và lợi ích phát triển của Trung Quốc dưới danh nghĩa cạnh tranh”.

Ông Tần Cương cũng bày tỏ hy vọng hai nước có thể quản lý hiệu quả sự khác biệt, thúc đẩy đối thoại và hợp tác để ổn định quan hệ song phương, đưa quan hệ “trở lại con đường phát triển lành mạnh và ổn định”.

Đỗ Thảo