Mỹ nói Anh phải cho hồi hương và xét xử các tay súng IS

Trong chuyến thăm hai ngày đến Anh, Bộ trưởng Mark Esper nói rằng có khoảng 2.000 tay súng nước ngoài, đa phần là người châu Âu, đang bị giam giữ ở phía đông bắc Syria nhưng việc yêu cầu Lực lượng Dân chủ Syria do người Kurd lãnh đạo tiếp tục giam giữ họ trong các nhà tù tạm thời là một nguy cơ lớn đối với an ninh khu vực, theo tờ The Guardian.

“Đây là một tình huống không thể chối cãi được” - ông Esper nói. “Việc này có thể kéo dài bao lâu? Quan điểm của chúng tôi là họ nên hồi hương và xử lý một cách thích hợp, nếu không sẽ xảy ro rất nhiều rủi ro, nguy hiểm cho khu vực”.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper. Ảnh: Getty Images

Tờ The Guadian cho biết khoảng 250 đến 300 tay súng nước ngoài ở Syria đến từ Anh nhưng London lại không muốn cho phép bất kỳ ai trở lại Anh và đưa ra xét xử sau thất bại của IS ở Syria và Iraq.

Ngày 5-9, ông Esper cho biết đang chuyển một tin nhắn từ chính quyền Mỹ tới Bộ Quốc phòng Anh: “Chúng tôi đã hỏi rất nhiều người Kurd ở Syria đang giam giữ tù binh IS".

Lực lượng Dân chủ Syria do người Kurd lãnh đạo đang giam giữ hàng ngàn nghi phạm IS tại các tù giam ở phía đông bắc Syria. Ảnh: The Guardian

Nhiều lo ngại của Mỹ cho rằng các điều kiện giam giữ sẽ khiến các tay súng trở nên quá khích, điều này có thể giống như những gì đã xảy ra tại Iraq trong thập niên trước.

Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace nói rằng không thể áp dụng theo luật của Anh và thay vào đó, những tay súng khét tiếng của IS phải được gửi đến Mỹ.

Tuy nhiên, phía Washington lại từ chối đảm bảo với London rằng họ sẽ không phải đối mặt với án tử hình tại Mỹ.

Vấn đề này là một chuyện đầy nhức nhối giữa Mỹ, Anh và các nước châu Âu khác. Tháng trước, Tổng thống Donald Trump thậm chí còn đe dọa là sẽ trả các tay súng IS về các quốc gia của họ, trong đó có Đức và Pháp.

Những thủ lĩnh cuối cùng của IS, trong đó có Abu Bakr al-Baghdadi, đã bị giam giữ tại nhà từ Camp Bucca của Mỹ ở Iraq.

Ước tính có gần 850 người Anh đã rời bỏ quê hương để gia nhập IS ở Syria và Iraq, tham gia vào phong trào giết hại con tin tàn bạo. Một phần ba trong số tay súng đó được cho là đã bị tiêu diệt, một phần ba còn lại đã trở về nhà và chịu sự giám sát chặt chẽ, theo The Guardian.

Một số người đã bị tước quyền công dân Anh, như Jack Letts, có cha mẹ là người gốc Anh và Canada. Người này đã rời bỏ quê hương để gia nhập hàng ngũ IS năm năm trước và hiện bị giam giữ tại Syria.

Hai trong số các tay súng IS (người Anh) khét tiếng nhất El Shafee Elsheikh và Alexanda Kotey đều là đối tượng của một vụ tranh luận pháp lý khi chúng sẽ bị đưa ra xét xử tại Syria với tội danh giết con tin.

Mẹ của tên Elsheikh đang tìm cách đưa một vụ án lên tòa án tối cao, yêu cầu họ được đưa ra xét xử ở Anh. Các luật sư cũng tranh luận trước tòa án cao nhất của Vương quốc Anh rằng có đủ bằng chứng để đưa họ về Anh để xét xử.

NGUYÊN VĂN