Mỹ: Nội bộ Cộng hòa lục đục, liên quan đóng cửa chính phủ

Các bước đi sát giờ chót của lưỡng viện Quốc hội đã giúp chính phủ Mỹ tạm thoát nguy cơ phải đóng cửa. Một luật ngân sách tạm thời được thông qua kịp thời giúp duy trì hoạt động đến giữa tháng 11 tới. Tuy nhiên, đi cùng với đó là sự lục đục nghiêm trọng trong nội bộ đảng Cộng hòa (kiểm soát Hạ viện).

Có thể nói việc thông qua được luật ngân sách tạm thời có công lớn của Chủ tịch Hạ viện - Hạ nghị sĩ Cộng hòa Kevin McCarthy, người cho biết muốn tránh hết sức viễn cảnh chính phủ phải đóng cửa và các hệ lụy nghiêm trọng sau đó.

Luật tạm thời này được cho là một sự nhượng bộ của đảng Cộng hòa khi đồng ý nhiều điều khoản phía đảng Dân chủ đưa ra, dù không có nội dung tài trợ 6 tỉ USD cho Ukraine mà phía đảng Dân chủ đề xuất trước đó, theo đài CNN. Bản thân Hạ nghị sĩ Hakeem Jeffries, lãnh đạo đảng Dân chủ tại Hạ viện, cho rằng dự luật trên giúp các ưu tiên của đảng Dân chủ được tài trợ.

Đạt được mục tiêu tạm tránh nguy cơ đóng cửa chính phủ nhưng Chủ tịch Hạ viện McCarthy đang phải đối diện với nguy cơ mất chức. Trả lời phỏng vấn đài CNN hôm 1-10, Hạ nghị sĩ Matt Gaetz, một nghị sĩ bảo thủ trong đảng Cộng hòa, cho biết ông sẽ đệ trình lên Hạ viện kiến nghị bãi nhiệm ông McCarthy trong tuần này.

Ông Gaetz nhắc tới việc ông McCarthy đã có một thỏa thuận với nhóm nghị sĩ bảo thủ đảng Cộng hòa trong Hạ viện vào tháng 1 để được nhóm này ủng hộ ông ngồi vào ghế chủ tịch Hạ viện. Theo thỏa thuận, bất kỳ thành viên nào trong nhóm này cũng có thể đệ trình lên Hạ viện kiến nghị bãi nhiệm ông McCarthy nếu bất mãn việc ông làm.

Hạ nghị sĩ Gaetz cáo buộc ông McCarthy “vi phạm thỏa thuận một cách nghiêm trọng, trắng trợn và nhiều lần”, trong đó có việc lừa dối về các cuộc đàm phán về luật ngân sách tạm thời.

Chưa biết diễn biến sẽ thế nào. Trước mắt, trao đổi với đài CBS, ông McCarthy vẫn rất cứng rắn, rằng ông Gaetz “hãy cứ đệ trình” kiến nghị và tự tin “tôi sẽ sống sót”.

Theo quy định của Hạ viện, bất kỳ hạ nghị sĩ nào cũng có thể đề xuất kiến nghị bãi nhiệm người đứng đầu viện này. Một khi kiến nghị này được sự ủng hộ đa số từ một đảng thì Hạ viện sẽ bỏ phiếu, lúc đó kiến nghị sẽ chỉ cần đa số đơn giản để thông qua. Đảng Cộng hòa hiện kiểm soát Hạ viện với 221 ghế so với 212 ghế bên đảng Dân chủ, có nghĩa là nếu ông McCarthy muốn giữ chức chủ tịch Hạ viện, ông không thể để mất nhiều hơn bốn phiếu.

VĨNH KHANG - THIÊN ÂN